De Bijbel Inleiding
Opvattingen over de bijbel
Opvattingen over de Bijbel
Stellingen 1 De bijbel is letterlijk door God ingegeven God heeft er voor gezorgd dat deze teksten in de bijbel kwamen, daarom kunnen we de bijbel Heilige Schrift noemen. De bijbel bevat de door mensen, in eigen woorden overgebrachte, woorden van God. De bijbel is geschreven door mensen die oprecht in God geloofden en van dit geloof getuigden. In de bijbel spreekt God zelf, maar op een manier die voor ons mensen te begrijpen is: duidelijke wetten, verhalen, beelden, etc. De volle waarheid kunnen we niet bevatten.
Stellingen 2 De bijbel is in alle opzichten onfeilbaar waar. Historisch onderzoek bevestigt dit. De bijbel bevat voldoende aanwijzingen om de waarheid over God en mens te kunnen afleiden. De bijbel is in essentie waar (de geestelijke inhoud), niet in de historische details. De bijbel bevat wat we nodig hebben voor het geloof. De bijbel onthult ons wie Jezus was (is).
Stellingen 3 De bijbel vertelt van religieuze ervaringen van vroeger, maar zulke ervaringen komen nu net zo goed voor. De bijbel is één van de manifestaties van God, naast de Koran, de Veda’s, etc. Gods woord vinden we uitsluitend in de bijbel.
Stellingen 4 De oorspronkelijke tekst is volmaakt, maar die is in de loop der eeuwen verbasterd. Het eeuwenlange proces van ontwikkeling en selectie heeft geresulteerd in een gelouterde en juist daarom waardevolle tekst.
Heilige boeken Tenach Misjna Nieuwe Testament Gemara Koran Jodendom Christendom Islam
Bijbel De Bijbel Oude Testament Nieuwe Testament 66 boeken Eerste Testament 39 boeken Hebreeuws (en Aramees) Nieuwe Testament Tweede Testament 27 boeken Grieks
Hebreeuwse (Palestijnse) canon TeNaCH Tora = Wet ca. 500 v.Chr. Nebi’im = Profeten ca. 200 v.Chr Chetubim = Geschriften ca. 100
Tora – Nebi’im - Chetubim De 5 “Boeken van Mozes” of: “Pentateuch” Oudste geschiedenissen, veel wetten 5 rollen: Tenach Septuaginta Onze bijbels Be-resjit = In het begin Genesis = Ontstaan Genesis Sjemot = Namen Exodos = Uittocht Exodus Wa-jiqra = En hij sprak Leuiticon = Levitisch Leviticus Ba-midbar = In de woestijn Arithmoi = Getallen Numeri Debarim = Woorden Deuteronomion = Tweede wet Deuteronomium
Tora - Nebi’im - Chetubim Nebi’im rishonim (Vroege profeten) Geschiedenissen van Jozua tot de ballingschap (Jozua, Richteren, Samuël, Koningen) Nebi’im acheronim (Late profeten) 3 grote profeten (Jesaja, Jeremia, Ezechiel) 12 kleine profeten (Dodekaprofeton)
Tora - Nebi’im - Chetubim Diverse genres: liederen (Psalmen) wijsheidsliteratuur (Spreuken, Prediker) geschiedenis (Kronieken, Ezra, Nehemia) verhalen (Daniel) 5 feestrollen: Hooglied: Pesach Ruth: Wekenfeest Klaagliederen: Tisja be’Av Prediker: Loofhuttenfeest Esther: Poerim
Hellenistische (Alexandrijnse) canon LXX: Septuaginta - Oude Griekse vertaling van Tenach Wetten (komt overeen met Torah) Historische boeken (verleden) (uit Vroege Profeten en Geschriften) Dichterlijke boeken (heden) (uit Geschriften) Profetische boeken (toekomst) (uit de Late Profeten en enkele Geschriften)
Hellenistische canon Vergelijking tussen Hebreeuwse en Hellenistische canon: Volgorde Omvang: de Hellenistische canon heeft meer boeken Inhoud: sommige boeken zijn in de Hellenistische canon uitgebreider
Vulgata Bijbelvertaling in het Latijn Libri historici (Wet en historische boeken) Libri didactici (Dichterlijke boeken) Libri prophetici (Profetische boeken) Libri historici novissimi (Boeken der Maccabeeën, apocrief)
Nederlandse bijbels Statenvertaling Willibrord vertaling NBG-vertaling Katholieke bijbels volgen de Vulgata Protestantse bijbels hebben de volgorde van de LXX, maar de omvang van Tenach Statenvertaling Willibrord vertaling NBG-vertaling Groot-Nieuws bijbel Nieuwe bijbelvertaling 2005 Naardense bijbel
Het nieuwe Testament Evangeliën + Handelingen (5) Brieven (21) Openbaring (1)
Evangeliën – Brieven - Openbaring Synoptici: Mattheus Marcus Lucas Johannes Handelingen der Apostelen Het synoptisch probleem Apocriefe evangeliën
Synoptisch probleem Marcus 60-65 Q(uelle) Mattheus 80 Lucas 70
Evangeliën – Brieven - Openbaring Brieven van Paulus Romeinen, 1 en 2 Korinthiërs, Galaten, Ephezieërs, Philppenzen, Kolossenzen, 1en 2 Thessalonisenzen Pastorale brieven 1 en 2 Timotheus, Titus, Filemon, Hebreeën Algemene brieven Jacobus, 1 en 2 Petrus, 1, 2 en 3 Johannes, Judas
Bijbeluitleg Origenes: 3 nivo’s: Materieel Moreel Geestelijk Eenzijdige lezing Fundamentalisme Moralisme Allegorese
Bijbelverhalen Vijf valkuilen: historiseren moraliseren rationaliseren passe-partout van de “exemplarische geloofsgetuige” passe-partout van “God kan alles”