Naar een gezondheidsbeleid met gezond verstand werkgroep gezondheidsbeleid DPB Gent

Gezondheidsbeleid Elke school in Vlaanderen dient met ingang van 1 september 2007 een gezondheidsbeleid uit te stippelen.(geen nieuw beleid ter zake uitwerken…wel alle inspanningen ter zake coherent en structureel bij elkaar brengen vanuit een degelijke visie op ‘gezondheidsbeleid’: er is veel, maar wat doen we ermee?) Opnemen in schoolwerkplan SWP

Gezondheidsbeleid Definitie gezondheid - WHO Gezondheid is een toestand van zo optimaal mogelijk emotioneel, fysiek, psychisch en sociaal welzijn, waarbij iedereen de kans moet hebben zich te ontwikkelen, met aandacht voor de anderen en de omgeving.

Gezondheidsbeleid Gezondheid op scholen: collectieve verantwoordelijkheid Aanzet: Intentieverklaring tussen verschillende ministers (geen decreet) 27/ 01/ 06 Onderwijs Gezondheid Landbouw en zeevisserij Sport

Gezondheidsbeleid Van Gezondheidsvoorlichting GVO: –Doel: mensen in staat stellen om te kiezen voor gezond gedrag naar…. Gezondheidsbevordering: –Doel: mensen in staat stellen om controle te verwerven over de determinanten van hun gezondheid (WHO Ottawa 1986)

Gezondheidsbeleid Definitie gezondheidsbevordering –Gezondheidsbevordering houdt in: “een omgeving creëren waarin individuen in staat worden gesteld meer controle te krijgen over hun gezondheid en deze te verbeteren” –We focussen op: Gedragsverandering Gedragsbehoud

Gezondheidsbeleid schema Olaf Moens 4 niveau’s strategieën Klas (gezondheids Educatie) Individueel (preventief- curatief) School (schoolgezond heidsbeleid) Lokale schoolomgeving (Logo’s, netwerking) Educatief (organisatie curriculum) Structureel (leef-, leer- en werkomgeving) Regulerend (schoolregle ment, afspraken)

Gezondheidsbeleid 4 niveaus –1. Klas + 2. Individuele ll. Overbrengen van kennis, inzichten, vaardigheden en attitiudes Kan in afzonderlijke lessen, vakoverschrijdend of in projecten Horizontale en verticale samenhang bewaken =organisatie curriculum

Gezondheidsbeleid 4 niveaus –3. Schoolniveau Uitbouw van een beleid rond de coördinatie van klas- en schoolactiviteiten Geef geregeld feedback over aspecten gezondheidsbeleid op vergaderingen Uitwisseling met andere scholen Aandacht voor de inrichting Aandacht voor het maken van afspraken

Gezondheidsbeleid 4 niveaus –4. De schoolomgeving Wat kinderen zelf over gezondheid weten of hoe zij gezondheid zien, wordt voortdurend afgetoetst aan wat wordt geleerd op school

Gezondheidsbeleid schema Olaf Moens 4 niveaus strategieën Klas (gezondheids Educatie) Individueel (preventief- curatief) School (schoolgezond heidsbeleid) Lokale schoolomgeving (Logo’s, netwerking) Educatief (organisatie curriculum) Structureel (leef-, leer- en werkomgeving) Regulerend (schoolregle ment, afspraken)

Gezondheidsbeleid 3 strategieën 1. Educatief = de boodschap doorgeven -overzicht van thema’s, lessen … binnen elk jaar -overleg tussen leraren, horizontale en verticale samenhang -nascholingsmogelijkheden voor leraren.

Gezondheidsbeleid 3 strategieën 2. Structureel = gezonde leefomgeving creëren -gezonde leer-, leef- en werkomgeving creëren -speelplaats, vaklokalen verfraaien en aanpassen -gezonde maaltijden en tussendoortjes -naschoolse sportactiviteiten -leerlingenparticipatie

Gezondheidsbeleid 3 strategieën 3. Regulerend = afspraken maken en naleven -aandacht voor procedures en opvolging (in schoolreglement opnemen) -goede communicatie rond afspraken en regels -een positieve aanpak /consequente houding -voorbeeldfunctie van het personeel

Gezondheidsbeleid Het uitwerken van een degelijk gezondheidsbeleid sluit aan bij het ‘beleidsvoerend vermogen van scholen’ (visie/ betrokkenheid van de verschillende geledingen/ wil en vermogen om samen te werken/ communiceren en responsief vermogen/ reflecteren/ professionalisering/ beleid in functie van leren van de leerlingen)

Gezondheidsbeleid In het basisonderwijs zit de visie inzake gezondheid vooral verweven in de doelstellingen van bewegingsopvoeding en wereldoriëntatie: –Bewegingsopvoeding: gezonde, veilige levensstijl/ zelfbeeld en sociaal functioneren –Wereldoriëntatie: natuur/ mens/ maatschappij/ ruimte (verkeer en mobiliteit) –Zie

Gezondheidsbeleid Onderwijspartners: - CLB en DPB, - VSKO, departement onderwijs,… Niet-onderwijspartners: –LOGO, VIG, NICE,… –SVS,… –SENSOA, VAD,… –Mutualiteiten zoals CM,… –Gemeentelijke sportdienst, politie, …. –….

Gezondheidsbeleid CLB: decreet december 1998 Preventieve gezondheidszorg (ziektepreventie én gezondheidspromotie) als werkdomein. Werkingsprincipes: Vraaggestuurd, subsidiair en multidisciplinair werken. Schoolbegeleiding rond gezondheid Samenwerking met de Logo’s rond gezondheidsdoelstellingen (uitvoeringsbesluit 1999)

Gezondheidsbeleid CLB als externe partner –Advies vragen –Vraaggestuurd –Netwerking – draaischijf externe partners –Multidisciplinair (+ specialisaties binnen CLB) –Ondersteuning bij opzetten activiteiten

Gezondheidsbeleid Nationaal voedings- en gezondheidsplan voor België Krachtlijnen van de Hoge gezondheidsraad naar alle maatschappelijke geledingen Commissie gezondheidsbevordering VLOR Gezondheidscoördinator VLOR VIG en KBS

Gezondheidsbeleid Prioritaire aandacht voor voeding en beweging: zwaarlijvigheid wordt pandemie ! Zwaarlijvigheid breidt zorgwekkend snel uit –In België heeft bijna één kind op vijf en bijna één volwassene op twee last van overgewicht –Eén Belg op tien kan als zwaarlijvig worden bestempeld Daaraan gerelateerde chronische ziekten nemen spectaculair toe – gevolgen voor de kosten in de ziekteverzekering, absenteïsme, … Evenwichtige voeding en beweging kunnen al veel onheil voorkomen

Gezondheidsbeleid Krachtlijn 2A (van de 7 krachtlijnen) is voor het onderwijs De schoolomgeving is een bevoorrechte plaats voor het stimuleren van gezonde voedings- en leefgewoonten bij kinderen en jongeren Er bestaan pedagogische acties en strategieën Schoolklimaat ontraadt ongezonde levensstijl en steunt gezonde keuzes…

Gezondheidsbeleid Heel wat andere thema’s opgenomen in VOET/OD: zie mindmap doelen perfect kaderen binnen GOK en ZORG School bepaalt zelf de prioriteiten - llnpopulatie - context - noden

Gezondheidsbeleid op maat van de school Gezondheidsbeleidsplanning in 5 stappen 1. Bepaal de beginsituatie en de mogelijkheden van uw school (= Eigen situatie in kaart brengen) 2. Wat zijn de behoeften/noden van uw school (= Streefdoelen bepalen) 3. Bepaal prioriteiten voor acties op uw school 4. Stel een actieplan op: SMART 5. Voer acties uit + Procesopvolging en evaluatie Continueer.

Gezondheidsbeleid Actieplan: Op uw gezondheid *Binnen de eigen context én behoeften –doelstellingen bepalen –een gezondheidsbeleid op maat van de leerlingen voeren *Gezondheidsbarometer: effect bepalen

Gezondheidsbeleid Evaluatie?? Hoe dan wel? –“Vanaf 1 september 2007 streeft elke school naar een gezondheidsbeleid op maat van de leerlingen.” –gezondheid geregeld onder de aandacht brengen bij leerlingen en ouders: inventariseer acties –Schoolniveau: doorlichting oRealisatie vakoverschrijdende eindtermen/ontwikkelingsdoelen oRealisatie vakgebonden eindtermen van vakken die gezondheid als voorwerp hebben: cfr. planningen oWet op het welzijn a.d.h.v. veiligheidsindex

Gezondheidsbeleid Enkele tips: –Teamaangelegenheid –Voorbeeldfunctie van het schoolteam –Aandacht voor schoolinfrastructuur en omgeving –Leerlingenbetrokkenheid –Kennis, vaardigheden, attitudes (gedrag) –Samenwerking met CLB, PB, LOGO… ouders… –Brede sociale omgeving –De leerlingen moeten er beter van worden

Gezondheidsbeleid Nuttige links en bronnen – – – – – – (SVS) – –

Gezondheidsbeleid Valkuilen: –Spring niet op de kar van alle mogelijke initiatieven –Té is niet gezond –Werk haalbare initiatieven uit: niet voor het oog van…maar voor de eigen leerlingen, de eigen school –Geen extra administratie aanleggen maar gegevens gebruiken die de school al bezit –Kleine ingrepen kunnen al grote gevolgen hebben vb. dranken in de automaten, watervoorzieningen,… –Aandachtspunt: hoe omgaan met beïnvloeding en reclame vanuit externe hoek? SUCCES!