De laatste Armeniër

De Armeense genocide, 1915 Het verleden vergeten?

Slachtoffers  Vergeten / verwerken?  Wel praten / niet praten  Schuldgevoel Daders  V ergeten / verwerken?  Schuld bekennen / schuld ontkennen  Schuldgevoel Toeschouwers  Vergeten  (Verantwoordelijkheid) ontkennen  Herdenken?

Turkije en de Armeense genocide De Turkse president Erdogan bij CNN (2010) Turkse historicus Taner Akçam

Het officiële standpunt van de Turkse overheid  Er heeft in 1915 geen genocide plaatsgevonden. Het was oorlog en er vielen, aan beiden zijden, veel slachtoffers door gewapende strijd, honger en ziektes.  Er zijn (wellicht) door individuen misdaden gepleegd tegen Armeniërs maar niet op initiatief van de overheid.  De term genocide wordt nooit gebruikt. De kwestie wordt consequent aangeduid als de ‘zogenaamde genocide’ of ‘de Armeense kwestie’ of er wordt verwezen naar ‘de Armeense beschuldigingen’.  Mensen die die term wel gebruiken in Turkije lopen het risico aangeklaagd worden omdat beledigen van het Turks-zijn strafbaar is (art. 301 v.d. grondwet).  Turkije wil graag samen met Armenië een onafhankelijk onderzoek instellen om vast te stellen wat er nu precies gebeurd is.

Armenië en de genocide  Armenië herdenkt jaarlijks de genocide op 24 april in Jerevan.  Het officiële herdenkingsmonument werd in 1967 onthuld in Jerevan op de heuvel Tsitsernakaberd  Er zijn verspreid over de wereld herdenkingsmonumenten ter herinnering aan de genocide (ook in Nederland).  Armenië wijst het voorstel van Turkije, om samen historisch onderzoek te verrichten af.

De rest van de wereld en de Armeense genocide  Veel landen en organisaties erkennen de Armeense genocide als officiële genocide, bijv: EU en Rusland.  In Frankrijk is het ontkennen van de Armeense genocide strafbaar.  De president van de VS heeft nog nooit de term ‘genocide’ gebruikt voor de moord op de Armeniërs.

Waarom ontkent Turkije? 1.Een misdaad bekennen en er verantwoordelijkheid voor nemen valt niet mee. 2.Mogelijke schadevergoedingen. 3.Hooggeplaatste personen binnen de Turkse overheid na WOI waren betrokken bij de genocide. 4.De genocide werd gepleegd door de mede-grondleggers van dat moderne Turkije. Erkenning van genocide tast de basis van de Turkse staat aan.

Waarom wil Armenië geen gezamenlijk onderzoek?  Armenië is van mening dat er genoeg historische feiten zijn die de genocide bewijzen (vgl. Holocaust)

Rol van rest van de wereld  Standpunt is deels te verklaren uit relatie die landen met Turkije onderhouden, of juist de band met Armenië of Armeense inwoners in een land.  Bijv. Turkije is als NAVO-bondgenoot in het Midden-Oosten belangrijk voor Amerika; in Frankrijk wonen van oudsher veel Armeniërs.

Les 2 – Getekend verleden De Turkse overheid en de Armeense ‘kwestie’

Epiloog Arshil Gorky, The artist and his mother