Een praktijkvoorbeeld: ontwerppracticum cultuuronderwijs Fianne Konings Docent Kunst en Educatie Master Kunsteducatie ArtEZ

Ontwerppracticum cultuuronderwijs in de master Kunsteducatie Doelgroep: docenten kunstvakken in PO/VO/HBO Doel: analyseren en beredeneren van lesontwerpen cultuuronderwijs Aanpak: gezamenlijk ontwerpen van lessen in interdisciplinaire teams

Veloncongres Zichtlijn:Opleidingsdidactiek in lerarenopleidingen Wat hebben (toekomstige) leraren nodig om leraar te worden? Hoe houd je rekening met individuele verschillen? Waarom – Hoe - Wat

Wat hebben docenten nodig? Het waarom van het ontwerppracticum -Analytische vaardigheden -Lesontwerpvaardigheden -Specifiek de kunstdocent: bewustwording van de kracht van het vak

Hoe houd je rekening met verschillen? Het waarom van het ontwerppracticum -Benadrukken verschillen: Ontwerpen in een interdisciplinair team en aanspreken op de eigen expertise -Overeenkomst: doelgroep

Hoe ontwikkel je: analyse, ontwerpen, bewustwording van eigen kracht? Het hoe Met elkaar analyseren en ontwerpen van lessenreeks cultuuronderwijs met behulp van een theoretisch kader (systeem).

Theoretisch kader in een figuur Het hoe

Enkele onderdelen van het ontwerp Het hoe Doelgroep & Onderwerp Vaardigheid Medium Doelen & Onderwerp Vaardigheid Medium Beoordelen & Onderwerp Vaardigheid Medium Hoe

Twee voorbeelden Wat levert het op? 2014/2015 Vmbo 2 TL - Beeldend & Nederlands & maatschappijleer Wereldfeesten Primair onderwijs/groep 6 - Beeldend & filosofie Mijn traditie

Verantwoording student lessenserie Wereldfeesten “waartoe leren de leerlingen? Het motief voor de lessenserie ligt besloten in de beginsituatie van de leerlingen. Zij komen, binnen de omgeving van het dorp XXXX, weinig in aanraking met andere culturen en levensovertuigingen. Het XXXX is een voornamelijk ‘witte’ school, en de meeste leerlingen die wel een buitenlandse afkomst hebben, zijn geadopteerd. De Nederlandse samenleving is over het algemeen meer kleurrijk, en dit vraagt om respect, begrip, kennis en verdraagzaamheid. Door de leerlingen zich te laten verdiepen in andere culturen en levensovertuigingen zullen zij cultuur kunnen herkennen, en hier meer open voor staan en begrip hebben. Dit sluit aan bij de visie van het XXXX, om leerlingen te vormen ‘tot evenwichtige mensen met durf en vertrouwen, die maatschappelijk betrokken zijn, en zich gedragen als verantwoordelijke wereldburgers’. De lessenserie sluit ook aan bij mijn persoonlijke visie als Beeldend Docent, waarin het mijn wens is dat leerlingen door middel van de kunstvakken begrijpen en kunnen herkennen dat de wereld om hen heen door mensen gemaakt is, zodat ze hun eigen wereld beter leren kennen en begrijpen. Daarnaast wil ik de leerlingen kritisch leren kijken en aanmoedigen om zelf een mening te vormen over wat ze zien. Met de lessenserie wil ik ze verder laten kijken dan hun eigen cultuur en levensovertuigingen, aan de hand van een onderwerp wat voor de leerlingen herkenbaar is: feest!

Doelen lessenserie Wereldfeesten 1.De leerlingen denken na over de eigen relatie tot de (religieuze) feesten. 2.De leerlingen onderzoeken de verschillende feesten en ervaart hoe ze zin en betekenis geven aan het bestaan. 3.De leerlingen krijgen inzicht in het ontstaan van cultuur, en dat het door mensen wordt bedacht en gemaakt. 4.De leerlingen leren respectvol omgaan met verschillen in opvattingen van mensen. 5.De leerlingen verwerken de kennis over het gekozen feest in teksten. Ze zoeken afbeeldingen en maken eigen illustraties. 6.De leerlingen leren een moodboard maken, het neerzetten van een sfeerbeeld, en het ontwerpen van een cover, waarbij ze het geleerde over typografie en compositie inzetten.

Mijn traditie

Terugblik student op lessenserie Mijn traditie “Onderwerp, basisvaardigheden, mediale vaardigheden: ik ben nog nooit eerder zo bewust met deze mix van componenten bezig geweest tijdens het ontwikkelen van een lessenserie. Intuïtief speelt dat natuurlijk wel mee. Door het steeds voor ogen houden van de ‘driehoek’ word je in staat gesteld heel gerichte keuzes te maken èn hierop achteraf te reflecteren. Bij de keus voor het onderwerp hebben we voortdurend de relevantie van de leerling op dat aspect van cultuur voor ogen gehouden. De ondervraagde leerkracht kon ons al een beeld schetsen van welk aspect van het onderwerp identiteit nu echt speelde bij de leerlingen zelf. Dat bleek het onderwerp geloof te zijn. Door vervolgens in gesprek te gaan met de leerlingen zelf zijn we nog dichter bij de kern gekomen. Niet het geloof zelf bleek te spelen, juist de gemene deler bleek het meest relevant: ‘het dingen samen doen met je familie’, tradities. Als we dit gesprek niet zouden hebben gehad, waren we bij het onderwerp geloof gebleven en hadden we wellicht minder aansluiting bij de belevingswereld van de leerlingen gehad.”

VO – muziek & beeldend & theater – Spellen PO – muziek & beeldend – zelfbeeld PO – nieuwe media & beeldend & muziek - vormgeven binnen en buitenwereld HBO – drama & beeldend & mode - Utopia

Veloncongres Zichtlijn:Opleidingsdidactiek in lerarenopleidingen Wat hebben (toekomstige) leraren nodig om leraar te worden? Waarom – hoe - wat Hoe houd je rekening met individuele verschillen? Waarom – hoe – wat HEEFT U NOG VRAGEN?

Dank voor uw aandacht! Voor vragen ook bereikbaar via: