Orthopedagogische aanpak van een auditieve handicap

Doelen Op het einde van de les kunnen jullie: enkele oorzaken van vroegtijdig verworven doofheid opsommen. enkele oorzaken van vroegtijdige verworven doofheid verduidelijken. in eigen woorden uitleggen wat de erfelijkheid van een auditieve handicap inhoudt. enkele voor- en nadelen van het gebruik van gebarentaal in het onderwijs voor doven opsommen. enkele voor- en nadelen van het gebruik van gebarentaal in het onderwijs voor doven verduidelijken. aangeven waarvoor vingerspelling handig kan zijn voor horende mensen. de taak/functie van Pedro Ponce de Leon aangeven. de visie/accent van Pedro Ponce de Leon op het onderwijs voor doven in eigen woorden uitleggen. de taak/functie van Charles Michel de L’Epée aangeven. de visie/accent van Charles Michel de L’Epée op het onderwijs voor doven in eigen woorden uitleggen. in eigen woorden uitleggen wat de ‘Signes Méthodiques’ inhoudt. de taak/functie van Samuel Heinicke aangeven. de visie/accent van Samuel Heinicke op het onderwijs voor doven in eigen woorden uitleggen. de visie/accenten van de drie hoofdfiguren van het dovenonderwijs in de geschiedenis met elkaar vergelijken/verschillen aangeven. de bilinguale/biculturele benadering in eigen woorden uitleggen. de auraal-orale benadering in eigen woorden uitleggen. de totale communicatie benadering in eigen woorden uitleggen. de bilinguale/biculturele benadering, de auraal-orale benadering en de totale communicatie benadering met elkaar vergelijken. actief samenwerken om het materiaal te ordenen volgens de bilinguale/biculturele, auraal-orale en totale communicatie benadering. de opvoeding en het onderwijs van dove kinderen vanuit verschillende invalshoeken benaderen.

Kennismakingsspel Noteer op een kaartje 4 items over jezelf 3: waar 1: niet waar/gefantaseerd

Planning Kennismakingsspel 1. Inleiding 2. Ieder heeft een eigen visie 3. Verschillende perspectieven op opvoeding en onderwijs voor dove kinderen 4. Opdracht Afronding les

1. Inleiding

1.1 Erfelijkheid Stelling “Kinderen met een auditieve handicap hebben sowieso ook ouders met een auditieve handicap.”

1.2 Opvoeding met of zonder gebarentaal Stelling “Dove mensen moeten we opvoeden met behulp van gebarentaal.”

Zoek enkele voor- en nadelen van het gebruik van gebarentaal in het onderwijs voor doven. Leerlingenbundel p. 4

2. Ieder heeft een eigen visie

2.1 Pedro Ponce de Leon

Vingeralfabet Vraag: Waarvoor kan vingerspelling handig zijn voor horende mensen? (Leerlingenbundel p. 5)

2.2 Charles Michel de L’Epée

Filmfragment Film ‘Ridicule’ Vragen: (Leerlingenbundel p. 5) Vragen: Waar speelt het filmfragment zich af? In welke tijd speelt het filmfragment zich af? Wie zie je allemaal in het filmfragment? Waarom lacht men de mensen met een auditieve beperking uit? Hoe keek men in die tijd naar doven?

2.3 Samuel Heinicke

2.4 Samenvatting Leerlingenbundel p. 6 Pedro Ponce de Leon Charles Michel de L’Epée Samuel Heinicke

2.5 Oplossing Pedro Ponce de Leon Charles Michel de L’Epée Samuel Heinicke Eerste gekende leraar van dove kinderen van adellijke families Eerste dovenschool Parijs Eerste dovenschool Duitsland Centraal: leren spreken Centraal: gebarentaal + Signes Méthodiques Schrift + vingeralfabet + articuleren -> spraak Verstandelijke ontwikkeling belangrijker dan spraakvaardigheid Tegen manuele communicatie

3. Verschillende perspectieven op opvoeding en onderwijs voor dove kinderen

Groepswerk Materiaal sorteren volgens 3 verschillende perspectieven 5 minuten tijd Vul nadien individueel de woorden in op de juiste plaats in het schema (leerlingenbundel p. 8) Perspectief 1 Perspectief 2 Perspectief 3

Bilinguale en biculturele handelingsvisie Oralisme Totale communicatie Bilinguale en biculturele handelingsvisie Geen gebarentaal Alle communicatiemiddelen zijn goed Opgroeien tot tweetalige volwassenen Accent op leren spreken Afhankelijk van kind tot kind Horende cultuur en dove cultuur Geen contact met dove volwassenen Simultane methode “Cultuur van de stilte” Evolueerde naar auraal-orale aanpak Successieve methode Aandacht voor persoonlijke ontplooiing

4. Opdracht

3 casussen Los bij elke casus de bijhorende vragen op 15 minuten tijd

5. Afronding les

Orthopedagogische aanpak van een visuele handicap Het is goed de verschillende perspectieven te integreren in de opvoeding en onderwijs van dove kinderen. Het draagt bij tot een beter begrijpen van doofheid. Volgende les: Orthopedagogische aanpak van een visuele handicap

Bronnen De Meulder, M. (2008). Vlaamse Gebarentaal en Dovencultuur alsmaar sexyer. Vormingplus, jaargang 5, nummer 2, 4-5. De Smet, I. (2014-2015). Cursus Orthopedagogiek 2e semester. [cursustekst]. VIP-school, Gent. EenVandaag (2014). Verdwijnt dovencultuur uit Nederland? Geraadpleegd op 9 maart 2015 via http://www.eenvandaag.nl/binnenland/49417/verdwijnt_dovencultuur_uit_nederland_ Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties (2015). Fevlado. Geraadpleegd op 27 februari 2015 via www.fevlado.be GebarenTaal Gebruikers-vzw ‘Dovenclub Gent’ (2015). 16de eetfestijn ‘Steak en Kip’. Geraadpleegd op 9 maart 2015 via www.fevlado.be Gerrits, E. & Bruins, M. (2010). Sue Archbold: Dovenscholen hebben een belangrijke opdracht. Geraadpleegd op 2 maart 2015 via http://www.simea.nl/vhz/artikelen/2010/2010-4-interview.pdf Lathouwers, A. (2013). Getuigenis van een dove persoon met een CI. Geraadpleegd op 5 maart 2015 via http://www.fevlado.be/upload/content/file/Fevlado/Actualiteit/2013/VLOK-CI%20reactie%20Andre%20Lathouwers%20-%20Getuigenis%20van%20een%20doof%20persoon%20met%20een%20CI.pdf Museum voor Communicatie (2013). CommunicatieCafé in het Museum voor Communicatie. Geraadpleegd op 9 maart 2015 via http://www.denhaagdirect.nl/communicatiecafe-in-het-museum-voor-communicatie/ Symposium (2011). ‘Wat bindt doven?’. Geraadpleegd op 9 maart 2015 via http://www.doof.nl/nieuws/symposium-wat-bindt-doven/26796

Didactische kadering Met een PowerPoint heb je veel meer mogelijkheden dan met een krijtbord. Je kan er foto’s insteken, filmpjes, muziek, je kan eens terug gaan of verder gaan in de slides… Zo kan ik voor deze lesvoorbereiding werken met een link naar het filmfragment ‘Ridicule’ en met (ingevulde) schema’s zodat leerlingen snel en efficiënt hun schema in de leerlingenbundel kunnen controleren en eventueel aanvullen. In tegenstelling tot het krijtbord kan je nog altijd in interactie gaan met je leerlingen want je verliest het oogcontact met de leerlingen niet. Een ander voordeel van de PowerPoint is dat het je structuur en houvast biedt. De leerstof kan op een geordende en gestructureerde manier gepresenteerd worden en zorgen voor een geleidelijk opbouwend lesverloop (Cognitivisme – krachtige leeromgeving). Het aanschouwelijkheidsprincipe is hier heel belangrijk. Via foto’s en illustraties kan je de aandacht trekken van de leerlingen en hen ook motiveren (motivatieprincipe). Ook van geleidelijkheid is hier sprake: slide per slide ga je een stapje verder in het verhaal. Aan de hand van de PowerPoint kunnen de leerlingen de ingevulde schema’s terugvinden van de drie hoofdfiguren van het dovenonderwijs in de geschiedenis en van de verschillende perspectieven op opvoeding en onderwijs van dove kinderen. Op die manier kunnen de leerlingen de theorie beter samenvatten en met elkaar vergelijken/verschillen aangeven.