Met medewerking van Aline Ollevier en Lieve Debackere Summer School CARE4U - Ergotherapie Nele Castelein Met medewerking van Aline Ollevier en Lieve Debackere

Belasting beeldschermwerk Gedurende lange periode, bijna onbeweeglijk werken, zorgt voor continu aangespannen spieren.

Rugpijn/nekpijn: een vicieuze cirkel

Rug- en nekvriendelijk werken? Ja , maar … 1/3 van de werkactiviteiten kan eenvoudig op een rugvriendelijke manier uitgevoerd worden. 1/3 van de werkactiviteiten kan rugvriendelijk uitgevoerd worden mits enige aanpassing van de omgeving (ruimte maken, zware voorwerpen niet te hoog of te laag plaatsen). 1/3 van de activiteiten is moeilijk om rugvriendelijk uitgevoerd worden (omwille van situatie, werkdruk). Volledig belastingsvrij werken kan niet, maar de belasting zo laag mogelijk houden kan wel!

De bouw van de rug Wervelkolom (Degeneratie van de wervelkolom, n.d.)

De tussenwervelschijf (discus) Tussenwervelschijf (van Dam, 2011) Zenuwbanen (Ruggenmerg, 2014)

De tussenwervelschijf (discus) discus hernia 1 (Fizikalna terapija, Oboljenja, 2012)

Basisprincipes Correcte houding: fysiologische krommingen bewaren! (loodlijn door oor, schouder, heup, knie en enkel, fig. A)

Basisprincipes Voldoende spierkorset opbouwen. Spierkorset wordt gevormd door onderste buikspieren en lage rugspieren.

Basisprincipes Belastende bewegingen vermijden (voorwaarts buigen of onderuitgezakt zitten, achterwaarts strekken, torsiebeweging)

Micropauze!!!

Bureaufitness Voor- en achterover brengen van het hoofd 10x Zijwaarts draaien met het hoofd 10 x Schouders optrekken en neerwaarts trekken 10x Schouders voorwaarts draaien 5 x Schouders achterwaarts draaien 5 x Armen strekken en plooien 10 x

Zitten

Zitten Hoofd boven de schouders. Nek gestrekt en ontspannen, nekflexie kleiner dan 25°. Schouders ontspannen met neerhangende bovenarmen. Armen gesteund met de ellebogen in 90° flexie, bij instellen van de armsteunen dienen de onderarmen in horizontale positie de armsteunen nog net te raken. Rug rechtop of lichtjes naar voor geïnclineerd met behoud van de natuurlijke kromming. Heuphoek > 90° flexie. Knieën > 90° flexie. Ruimte tussen voorrand stoel en knieholte: 1 vuist. Voeten gesteund naast elkaar.

Bureaustoel Hoogte-instelling: voeten plat op de grond, bij rechtopstaande houding moet de zitting net onder de knieschijf komen. Rugleuning: geeft ondersteuning aan de fysiologische kromming (een lichte holle onderrug), best tot net ter hoogte van de schouderbladen. lendensteun in hoogte verstelbaar, Een dynamische rugleuning laat toe op een fysiologische wijze even te ontspannen en te bewegen in je stoel. Zitdiepte: minstens 44 cm, om de bovenbenen te ondersteunen de knieholte mag niet afgeklemd worden (een vuist tussen de rand van de zitting en de knieholte).

Bureaustoel Armsteunen: in hoogte verstelbaar: de ellebooghoek moet iets groter zijn dan 90°. armsteunen mogen het dicht tegen de bureau aanzitten niet beperken! Vlotte wendbaarheid van de wielen. Bekleding van de stoel: voldoende zacht voor het verzinken van de zitknobbels, niet te zacht zodat je erin wegzakt niet glad (vermijd het onderuitschuiven). 

Soorten stoelen

Bureau Ideale situatie: in hoogte verstelbare bureau eerst de stoel aanpassen en dan de instellingen van de tafel bekijken. Het bureaublad moet op dezelfde hoogte komen als de ellebogen of 2cm hoger. Indien dit niet mogelijk is: standaard bureau is te laag bij correct instellen van de stoel werkvlak verhogen door blokken (hout) onder de poten te plaatsen standaard bureau is te hoog bij correct instellen van de stoel Voetbankje gebruiken zodat individu volledig hoger komt te zitten.

Voetensteun

Bureau Zorg voor een overzichtelijke en werkbare bureau. Wat je vaak gebruikt plaats je binnen handbereik (kleine zwembeweging) Wat je minder frequent gebruikt plaats je binnen armbereik (grote zwembeweging)

Beeldschermwerk Het beeldscherm scherm: 50 à 70 cm kijkafstand (armlengte) Bovenkant van beeldscherm: maximaal op ooghoogte (en minimaal tot 10 cm eronder) Indien te ver, te laag of te hoog: verlies van natuurlijke kromming van de nek.

Beeldschermwerk Het toetsenbord 10 à 15 cm afstand van tafelrand (steun van voorarm op het werkvlak en ontlasting van de schouders) Een vlak toetsenbord bevordert een neutrale houding van de pols (pootjes inklappen!)

Beeldschermwerk Muis: dicht bij lichaam en toetsenbord, Bij overbelastingsletesels: afwisselend verplaatsen vanuit de schouder, elleboog en pols, draadloze muis geeft meer bewegingsvrijheid, ergonomische muizen beschikbaar. Documenthouder: wordt geplaatst tussen beeldscherm en toetsenbord.

Laptop Aansluiten op extern scherm of Laptopsteun met extern toetsenbord

Verlichting Tafel loodrecht op venster Scherm op 2m afstand van ventster Licht/zonwering voorzien

Literatuur Désiron, H. (2010). Ergonomie voor ergotherapeuten. Mechelen: Plantyn. Dul, J., Weerdmeester, B. (2008). Ergonomics voor beginners: a quick reference guide. 3th edition. London: CRC Press. Ergonomiesite.be. (2014). Informatie en onderzoek over ergonomie: ergonomisch zitten. Opgeroepen op 16 mei 2014 van http://www.ergonomiesite.be/zitten.htm Fizikalna terapija, Oboljenja. (2012, Oktober 18). Discus Hernia. Opgeroepen op Oktober 15, 2014, van Rehabilitacija Nova: http://www.reha.hr/cms/discus-hernia/ Kapandji, I. (2009). Bewegingsleer: De romp en wervelkolom. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. van Dam, F. (2011, Augustus). Een rare knak. Opgeroepen op Oktober 15, 2014, van Fietsen met Frank: http://fietsenmetfrank.blogspot.be/2011/08/een-rare-knak-lage-rugklachten-3.html Ruggenmerg. (2014). Opgeroepen op Oktober 15, 2014, van Bond Moyson: http://www.bondmoyson.be/ovl/gezond-actief/ZiektesBehandelingen/Rugweb/Bouw-rug/Pages/Ruggenmerg.aspx Demaret, J., Gavray, F., & Willems, F. (2008). Preventie van rugklachten in de ziekenhuissector. Brussel: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Goderis, T., Vandewalle, M. & Maes, C. (2008). Ruggensteun voor zorgverleners. Antwerpen: Standaard Uitgeverij.