Taalarmoede = Kansarmoede Een inspiratiegids om taalgericht en taalontwikkelend aan de slag te gaan binnen tutoring 12 mei 2015
INHOUD 1 Inleiding Doelstellingen Voorbereiding Acties Bevindingen Concreet
INLEIDING Projectmedewerkers Probleemstelling Vervolg op het project ‘Tutoring binnen Limburgse lerarenopleidingen (GLO en SLO) met aandacht voor het opleiden van de tutor in het omgaan met ouders en het stimuleren van ouderbetrokkenheid.’ Welke specifieke ondersteuning heeft de tutee en zijn gezin, waarbij een taalachterstand is gesignaleerd, nodig? Welke ondersteuning op vlak van taal heeft de tutor nodig om duurzaam te werken aan taalontwikkeling bij leerlingen in de eerste en tweede graad secundair onderwijs?
DOELSTELLINGEN Ontwikkelen van een inspiratiegids voor de lerarenopleider om tutors op te leiden in het bieden taalondersteuning aan de tutee
VOORBEREIDING •2 belangrijke uitgangspunten •Taalbeleid: –Taalbeleid (schoolniveau) –Taalontwikkelend lesgeven (leerkrachtniveau) •Taalbeleid: ‘Taalbeleid is de structurele en strategische poging van een schoolteam om de onderwijspraktijk aan te passen aan de taalleerbehoeften van de leerlingen/ studenten met het oog op het bevorderen van hun algehele ontwikkeling en het verbeteren van hun onderwijsresultaten.’ (Kris Van den Branden, 2004).
VOORBEREIDING Taalontwikkelend lesgeven 'Elke leerkracht is een taalleerkracht.'
VOORBEREIDING Algemene verkenning van de literatuur Taalkennis TAALCOMPETENTIE Taalvaardigheid de vaardigheid om in communicatieve situaties taaluitingen te begrijpen en te produceren Taalkennis de bewuste en onbewuste kennis en inzichten over taal(gebruik) Taalattitude de houdingen, emoties en motivaties ten aanzien van taal(gebruik)
VOORBEREIDING Algemene verkenning van de literatuur Luisteren Spreken Luisteren Spreken Lezen Schrijven vaardigheden Kennis Attitudes
ACTIES Leerlingen: noden? Aspirant-leraars: moeilijkheden, faciliterende en belemmerende factoren? Deelnemende scholen aan LTL (leerkrachten, leerlingenbegeleiders en/of coördinatoren ‘Leren Thuis Leren’): hoe kan tutoring versterken? Lerarenopleidingen: op welke manier worden aspirant-leraars nu al begeleid?
BEVINDINGEN Aspirant leraars: concrete tips, kennis en vaardigheden Kennis en vaardigheden (attitude?) Ouderbetrokkenheid Secundaire scholen prikkelen
CONCREET Luisteren Spreken Lezen Schrijven Kennis Woordenschat (f26 ) Luisteren Spreken Lezen Schrijven Kennis Woordenschat (f26 ) zinnen bouwen (f7 b9 b12 b13) lidwoorden en geslacht van woorden (f7 f24 b9) Woordenschat (f9 f10 b4 b5 b6 b11) Leesstrategieën (f21 f22 b4 b5 b6) Spelling (f14 f26 b2 b3 b7 b8 b9) zinnen bouwen (f7 b2 b3 b7 b8 b9 b12 b13) (f7 f24 b2 b3 b9) Vaardigheden vragen begrijpen (f11 f29) instructies begrijpen (f13) schooltaal/ vaktaal begrijpen (f4 f26) hoofdzaken/ bijzaken onderscheiden/ samenvatten (f4 f11 f13 f28) arme/rijke woordenschat (f4 f5 f7 f24 f25 f29 B11) zinnen bouwen (f4 f5 f6 f7 f29) vragen begrijpen (f9 f10 f11 f29 b4 b5 b6) (f9 f10 f12 f19 f20 b4 b5 b6) schooltaal/vaktaal begrijpen (f9 f10 f16 f17 f18 b4 b5 b6) hoofdzaken/ bijzaken onderscheiden/ samenvatten (f6 f11 f29 b4 b5 b6) leesstrategieën (f6 f8 f11 f21 f22 b4 b5 b6 b10) (f14 f24 f25 f27 f29 b11) (f7 f29) hoofdzaken/bijzaken onderscheiden/ samenvatten (f11 f13 f29) Attitude (genietend) lezen (f23 e5 e6) (genietend) schrijven (f23 e5 e6)
CONCREET 1. Algemeen kader 2. Inspirerende tools 1.1 Taalbeleid 1.2 schooltaal – thuistaal 1.3 Taalgericht vakonderwijs 1.4 taalcompetenties 1.5 Eindtermen taal eerste graad secundair onderwijs 1.6 Jongeren motiveren 2. Inspirerende tools 2.1 f-tools 2.2 b-tools 2.3 e-tools
CONCREET: f-tool
CONCREET: f-tool
CONCREET: f-tool
CONCREET: f-tool
CONCREET: f-tool
CONCREET: b-tool
CONCREET: b-tool
CONCREET: e-tool
CONCREET: e-tool
Meer informatie: Nathalie Brabants: nathalie.brabants@pxl.be Marie-Josee Evens: marie.evens@cvolimlo.be