TAALBELEID: het begrip

Presentatie over: "TAALBELEID: het begrip"— Transcript van de presentatie:

1 TAALBELEID: het begrip
vakliteratuur en nascholingen aandachtspunt van de inspectie aspect van kwaliteitszorg

2 TAALBELEID: doelstellingen
Alle leerlingen in staat stellen om de doelstellingen van het schoolcurriculum te halen De resultaten van alle leerlingen voor Nederlands en MVT optimaliseren Bijdragen tot de algemene, culturele en vakoverschrijdende vorming van alle leerlingen Als school een voorbeeldfunctie vervullen in interne en externe communicatie

3 Positieve vaststellingen van de inspectie
Culturele activiteiten, in en buiten de school Specifieke projecten zoals Groot Ndl. Dictee, voordracht, Gouden Uil… Complementaire uren voor talen Samenwerking met bib Schoolkrant door leerlingen Eenheid in grammaticale terminologie Samenwerking met specialisten: CLB, logopedisten…

4 DAGELIJKSE EN SCHOOLSE TAALVAARDIGHEID
Abstracte begrippen Instructiewoorden Verbindingswoorden Samenstellingen

5 DAGELIJKSE EN SCHOOLSE TAALVAARDIGHEID
Homoniemen Figuurlijk taalgebruik Uitdrukkingen Weinig of geen visuele ondersteuning

6 TIPS Word bewust van de typische kenmerken van schooltaal
Neem tijd om die schooltaal te ontsluiten Zorg voor een helder taalgebruik in je cursusmateriaal Gebruik voldoende visuele ondersteuning bij het lesgeven

7 ACTIEVE WERKVORMEN: winstpunten
Complexe taken worden beter uitgevoerd dankzij uitwisseling van ideeën Jongeren leren door interactie met elkaar èn met volwassenen Jongeren ontdekken samen sneller de knelpunten van de schooltaal Jongeren begrijpen elkaars taal beter, voelen zich minder bedreigd of betutteld Het verwoorden zorgt voor strategie-ontwikkeling en leerrendement

8 ACTIEVE WERKVORMEN: knelpunten
Tijd Materiaal Schoolstructuur Materiële ondersteuning

9 TIP Rapporteer in de vakgroep een positieve ervaring met een actieve werkvorm en maak een overzicht van de talige winstpunten

10 LEESSTRATEGIEEN Oriënterend lezen Zoekend lezen Globaal lezen
Intensief lezen Studerend lezen

11 WOORDENSCHATSTRATE-GIEEN
Afleiden uit context: voorbeeld, omschrijving, tegenstelling… Koppelen aan eigen voorkennis Zoeken naar betekenis- en vormrelaties Nagaan van morfologie Raadplegen van naslagwerken Vragen/ onderhandelen

12 SPELLINGSTRATEGIEEN Fonologisch principe Morfologisch principe
Semantisch principe Syntactisch principe Etymologisch principe Conventioneel principe

13 TIPS Overleg met de collega’s binnen de vakgroep of je voldoende variatie in leesstrategieën aanbrengt Is er mogelijkheid om de deskundigheid van de vakgroep Nederlands over te dragen naar collega’s van de tekstvakken

14 Dyslexiebeleid Diagnose en begeleidingsplan STICORDI-maatregelen

15 TIP Welke sticordi-maatregelen kunnen wij als vakgroep realiseren?

16 Zorg voor gesproken en geschreven taal
Afspraken tussen de leraren Nederlands Afspraken over de vakken heen: per graad, voor de hele school Hoe leerlingen sensibiliseren voor een verzorgde mondelinge en schriftelijke taal Hoe leerlingen oefenkansen geven

17 TIPS Welke afspraken kunnen wij voor het vak Nederlands opstellen?
Welke suggesties kunnen wij aan de andere vakken geven?

18 Afspraken ivm spraakkunst: Nederlands, Frans, Latijn
Termen en begrippen Timing: wie geeft wat en wanneer Vademecum, minigrammatica…

19 TIPS Kom samen met de collega’s andere talen eerste graad: wie brengt wat wanneer aan Overleg of een vademecum een goede zaak zou zijn

20 Suggesties voor talige activiteiten
Projecten met een luik ‘enquête’ project met een klas uit een andere school Presentaties voor een ‘echt’ publiek ‘Oudere’ leerlingen gidsen ‘jongere’ leerlingen Project rond een korte, geacteerde videofilm; vrij podium; toneel Sollicitatietraining …

21 TIPS Selecteer per graad minstens een suggestie die de taalvaardigheid van jouw leerlingen kan verhogen Zoek naar een activiteit die samenwerking met een ander vak noodzakelijk maakt

22 Communicatie met ouders
Woordkeuze Passieve zinnen Zinslengte … Bin-normen voor de hele school

23 TIP Kunnen we vanuit de vakgroep werk maken van systematisch gebruik van Bin-normen in cursus- en toetsmateriaal

24 Wat bereikten we nog niet?
Bewustzijn van de noodzaak van een taalbeleid is er niet Onvoldoende logistieke en structurele ondersteuning Verwijzingen naar taalbeleid ontbreken in schoolwerkplan

25 TAALBELEIDSPLAN Motivering: vanuit de vaststelling dat…
(Uiterlijk klaar tegen) datum Activiteit Verantwoordelijke(n) Opvolging/Evaluatie

26 CONCLUSIES Voor de leraar Nederlands: servicevak
Voor de vakgroep Nederlands: - gedeelde verantwoordelijkheid over de vakken heen - noodzaak aankaarten