De huisartspraktijk voor de toekomst, een visie Presentatie 15/06/2006, Kontich Voorstelling husam Sw tussen DM en ACHG leuven fin ondersteunt door FOD Project met als doelstelling de samenwerking tussen huisartsen onderling en met andere partners te onderzoeken (informatie verzamelen) en te stimuleren (hoe? Zie later) Wie is hierbij betrokken? Als kerngroep: DG, RC, JH, JDS, Guido Nicolai Provinciale steunpunten & management facilitatoren o.a. Bart Van Balen, Erik Boyedens, Eva de Bondt, Christian Hillemans, Jean Pierre Matthijs Ontwikkeling van sw binnen de DM waarbij we zeer goede contacten ontwikkelen met het kringloket Wat? Vorig jaar hebben heeft de kerngroep de koppen bij elkaar gestoken om alle ervaringen en kennis over de organisatie van de huisartsgeneeskunde op een systematische manier de analyseren met behulp van een aantal referentiekaders uit de organisatiekunde en management wetenschappen, met het doel een coherente visie te ontwikkelen op de organisatie van de huisartspraktijk en de eerste lijn in het algemeen. Dit heeft geresulteerd in een eerste versie van een visiedocument (laten zien), waarvan een aantal copies beschikbaar zijn of op de DM opgevraagd kunnen worden. We hopen hierdoor zowel onze eigen werking meer richting te geven als anderen te inspireren. We zijn er met name van overtuigd dat de huisartsgeneeskunde een fundamentele rol te spelen heeft voor het vrijwaren van een goede en toegankelijke gezondheidszorg in de toekomst, en dat de eerste stap hierin is een gezamenlijke visie te ontwikkelen over waar we naartoe willen. Mijn opdracht voor de komende 10-15 minuten is dus niet eenvoudig. Na de zeer interressante en praktische uiteenzettingen, moet ik u met theorie overstelpen op dit late uur. Ik hoop desnietaltemin u te kunnen overtuigen dat de theorie heel wat praktische consequenties heeft, waarvan er een aantal reeds zijn voorgesteld. Waar zijn we van vertrokken? FOD Volksgezondheid T. Hoerée, D. Grouwels, R. Cuypers, J. Heyrman, J. De Smedt Huisarts & Samenwerking (HUSAM)

Inleidend …

Uitdaging Hoe patiëntgerichte, doeltreffende, efficiënte en toegankelijke zorg bieden? in een context van verhoogde en complexere noden, verhoogde druk op de uitgaven en verminderd effectief aan huisartsen

Inhoudelijke hervormingen Herdefiniëren van de huisartsgeneeskunde van curatieve zorg binnen de arts-patiënt relatie naar complexe, gediversifieerde en multidisciplinaire zorg voor patiënten en patiëntenpopulaties WONCA definitie Huisartsgeneeskunde Uitwerken van: urgentieopvang, chronische en preventieve zorgprogramma’s, terminale begeleiding, … EBM en werken volgens aanbevelingen Kostefficiëntie in aanvragen en voorschrijven

Organisatorische hervormingen ? Belang van samenwerking onderling en interdisciplinaire/ -institutioneel  Wat is hiervoor nodig, hoe kan dit georganiseerd en gestimuleerd worden? Bekeken vanuit de huisartspraktijk Organisatorische hervormingen? Wat we weten is dat samenwerking zowel onder huisartsen onderling, interdisciplair op de eerste lijn en met de tweede lijn als tussen verschillende instellingen nodig is om patiëntgerichte, doeltreffende, efficiënte en toegankelijke zorg te kunnen bieden. Wat hiervoor echter nodig is, hoe dit georganiseerd en gestimuleerd kan worden is niet zo duidelijk. Dit was de basisvraag van ons onderzoek waarbij we ons hebben beperkt tot wat er allemaal moet gebeuren binnen de huisartspraktijk.

Analyse … A- Hoe organiseert en managet de huisarts de praktijk?

Literatuur Organisatiemodellen: vijf managementgebieden in een organisatie “Productieprocessen” = de zorgverlening “Middelenmanagement” “Medewerkersmanagement”: interne en externe “Coördinatie & communicatie” “Sturing”

Politieke en sociale omgeving het HAPO model Middelen mx. Medewerker mx. Productie van de zorg Politieke en sociale omgeving Populatie Coördinatie Sturing

HAPO, toegepast “De zorgverlening” “Middelenmanagement”

Procesmanagement ~ “de zorgverlening” HAPO v/d clinicus Middelenmanagement - materieel: gebouw, materiaal, stokbeheer - financieel - informatie & communicatie technologie (ICT) Procesmanagement ~ “de zorgverlening” Zorg, kern of primaire processen = in contact met de patiënt of de praktijkpopulatie, de kernactiviteit v/d HA Coördinatie van de zorg = rond specifieke patiënt met interne en externe “partners in de patiëntenzorg” Ondersteunende of secundaire processen = ondersteunen de zorgprocessen; o.a. onthaal & administratie tijdens de contacten, …

Analyse … B- Hoe de HAPO patiëntgerichter, doelstreffender, efficiënter en toegankelijker maken? Hoe binnen deze managementgebieden de huisartspraktijk – organisatie optimaliseren?

1- Binnen het procesmanagement: 1-A. Taakverdeling Onderscheid maken tussen kern- en delegeerbare taken Primaire zorgprocessen (en hun coördinatie) vs. ondersteunende processen Professioneel vs. procedureel gestuurde processen  Praktijkassistentie Ondersteunende en procedureel gestuurde processen overnemen

1-B. Continuïteit in de multidisciplinaire samenwerking verhogen Multidisciplinaire zorgteams - netwerkpraktijken Structurele ondersteuning van teamvorming: erkenning, financiering, … Protocolair werken, multidisciplinaire vorming

1-C. Werken met praktijkpopulaties Uitbreiden van relatie “arts-patiënt” naar “praktijk-praktijkpopulatie” GMD, protocolair werken, ook in de samenwerking met zorgpartners

2- Binnen het middelenmanagement: 2. Delegeren en uitbesteden van taken Praktijkassistentie: stockbeheer, … Uitbesteding organiseren via de kring? Financieel beheer ICT, elektronisch medisch dossier, …

C- Analyse … Praktijkorganisatie voor de toekomst … Management van het geheel …

Coördinatie & communicatie HAPO v/d manager Sturing Visie - Missie Doelen Coördinatie & communicatie Opvolging en evaluatie van een in de tijd gefaseerd actieplan Medewerkersmanagement Interne medewerkers Administratie & werkorganisatie Professionele ontwikkeling - Partners in patiëntzorg: huisarts(en), hibo, verpl., … - Ondersteunend personeel: secr., boekh., werkster, ... Externe medewerkers Overleg, taakafspraken & vorming, … - Partners in patiëntzorg:special., thuisvp, kine, … - Institutionele partners: kring, SEL/GDT, LOGO, pall. netwerk, region. ziekenhuizen, … Middelenmanagement - materieel: gebouw materiaal stokbeheer - financieel - informatie & communicatie technologie (ICT) Procesmanagement ~ “de zorgverlening” Zorg, kern of primaire processen = in contact met de patiënt of de praktijkpopulatie, de kernactiviteit v/d HA Coördinatie van de zorg = rond specifieke patiënt met interne en externe partners in de patiëntenzorg Ondersteunende of secundaire processen = ondersteunen de zorgprocessen; o.a. onthaal & administratie tijdens de contacten, … professioneel gestuurde processen (1 & 2) procedureel geregelde (1) en ondersteunende processen (3) Praktijkpopulatie

3- binnen het medewerkermanagement 3-A. Uitbesteden van administratie voor interne medewerkers Sociale secretariaten Ondersteuning vanuit de kring?

3-B. Praktijk overstijgende coördinatie, overleg en netwerking Kring in regionale samenwerking 3-C. Multidisciplinaire vorming Organisatie door kring in regionale samenwerking DM, academische centra

4 en 5- sturing en coördinatie 4. Opleiding en ondersteuning van huisartsen in praktijkorganisatie en management Kring/ regionale organisatie: coaching en opleiding, coördinatie met regionale partners Vanuit DM: coaching en opleiding

Synthese … Welke maatregelen, door wie?

Synthese Huisartspraktijk Huisartsenkring en regionale partners Praktijkassistentie Uitbesteden van werk Opzetten van zorgteams, md-netwerkpraktijken Huisartsenkring en regionale partners Coaching, opleiding, praktisch advies in HAPO&M Overnemen van taken van de HAP Organisatie van md-vorming Regionale md-coördinatie en institutionele sw DM, wetenschappelijke en syndicale organisaties Onderzoek naar en opleiding in HAPO&M, md-zorg/sw Randvoorwaarden voor al deze maatregelen

Nieuwe taken van ‘clinicus’ naar ‘manager’ Organisatieontwikkeling en management voor de praktijk Uitwerken van visie en doelstellingen Leren leidinggeven, delegeren van taken en werken in (multidisciplinaire) teams Creatief omgaan met organisatievormen en grens (praktijk) overschrijdend denken en werken

Tot slot: Huisarts & Samenwerking (HUSAM) … Wat?

“Naar een sterke eerste lijnsorganisatie …” HUSAM: Moto/ visie “Naar een sterke eerste lijnsorganisatie …” Door versterken van 1- HAPO&M, 2- multidisciplinaire samenwerking 3- regionale inbedding

HUSAM: Missie Stimuleren en versterken van de organisatorische en management capaciteit van huisartsen op praktijk- en kringniveau Door: Studie en onderzoek Communicatie en vorming Dienstverlening

Activiteiten Dienstverlening (individueel of in groep) Juridisch advies Management advies Communicatie & vorming De ELM-cursus (in ontwikkeling) i.s.m. ICHO Workshops, voordrachten, … Website, artikels in pers, … Onderzoek ‘Visiedocument + draaiboeken’: bundeling van informatie en systematische analyse over praktijkorganisatie en -management met het “huisartspraktijk als klein bedrijf” of HAPO model praktische handleidingen over praktijkassistentie, …

Contact: (ook voor bestelling visiedocument) Geïnteresseerden zijn meer dan welkom als lid van de stuurgroep als medewerker binnen het husam team Contact: (ook voor bestelling visiedocument) Annemie Verwilt: Annemie.Verwilt@domusmedica.be Tom Hoerée: thoeree@itg.be Website: http://www.wvvh.be/Page.aspx?id=623