Enkele belangrijke opmerkingen Plantaardige GM en hun gebruik volksgeneeskunde wetenschappellijk gedocumenteerde werking welke zijn de “goede bronnen”, soms moeilijk te evalueren Goede “kritische bron” boek Pharmacognosy, Phytochemistry Medicinal Plants, 2nd edition, Jean Bruneton, Intercept Ltd, Hamshire UK, ISBN 1-898298-63-7

Enkele belangrijke opmerkingen Dit is slechts een kleine selectie Beschrijvingen voor identificatie op basis van identificatiereacties macroscopische microscopische kenm. Beschrijvingen van gehalte en zuiverheidsbepalingen Zie FARMACOPEE.

Belangrijke plantaardige GM Atropa belladonna L. Wolfskers Solanaceae

Belangrijke plantaardige GM Hyoscyamus niger L. Bilzekruid Solanaceae

Belangrijke plantaardige GM Datura stramonium L. Doornappel Solanaceae

Solanaceae Van deze planten: bladeren als grondstof zijn toxisch en veroorzaken hallucinaties De alkaloiden (atropine) worden ook als zuivere stof aangewend komen alledrie voor in Europa, hfdz gecultiveerd in Oost-Europa

Solanaceae Inhoudsstoffen mineralen (12-20%) Belladonna en Stramonium bevatten 0.2 tot 0.6 % alkaloiden, Hyosscyamus bevat minder

Solanaceae Atropine is racemisch mengsel ontstaan uit hyoscyamine

Farmacologische activiteit Farmacologische activiteit (en gebruik) van: de plant de alkaloiden Activiteit van de alkaloiden Atropine Atropine en hyoscyamine hebben dezelfde werking: parasympatholytisch. Hyoscyamine is actiever inhibitor van de muscarinereceptoren centraal en perifeer

Farmacologische activiteit

Farmacologische activiteit Atropine verhoogt hartslag (tachycardie na initiele bradycardie) enkel vasodilatatie bij toxische dosissen relaxeert de gladde spieren, intestinale tonus daalt, # en sterkte peristaltische beweging daalt, druk in de blaas neemt toe, urethers ontspannen, galwegtonus vermindert bronchodilaterend vermindering in excreties van speeksel, zweet, tranen, maag en pancreassappen, bronchiale secreties mydriase =pupilverwijdering, oog blijft ook ingesteld op verzicht, intra-oculaire druk stijgt

Gebruik Atropine

Gebruik Atropine Atropine sulfaat: Injectie (intramusculair of IV) atrioventriculaire block (A-V block) myocardinfarct : voor preventie en behandeling van A-V block en sinusbradycardie pre-anesthesie : vagale stimulatie te voorkomen symptomatische behandeling van acute pijn veroorzaakt door functionele problemen van de gastrointestinale tractus en galwegen antispasmodicum bij kolieken van de urethers en spasmodische anurie specifiek antidoot bij anticholinesterase-intoxicatie (inname van organofosfaat- en carbamaat pesticiden) of bij overdosering met parasympathicomimetische of cholinerge medicatie behandeling van Ziekte van Parkinson

Gebruik Atropine Atropine sulfaat: oogdruppels behandeling van ontstekingen van de uvea (o.a. ontsteking van de iris) en van uveale reacties na beschadiging of operatie inductie van cycloplegie (niet meer kunnen focussen) bij onderzoek naar de lichtbreking (aanbevolen bij kinderen met strabisme) Farmaceutische specialiteiten Mydriasis Atropine en analogen worden gebruikt om de pupil te dilateren bij keratitis of uveïtis, of voor oogfundusonderzoek. De mydriasis kan uren tot dagen aanhouden (patient waarschuwen). Contra geïndiceerd bij mensen met glaucoom. Atropine, Atropine minims, Homatropine, isopto-atropine; dit zijn alle oogdruppels met in de meeste gevallen atropinesulfaat als werkzame component.

Gebruik Atropine Contra indicaties Neveneffecten Renale, hepatische of coronaire insufficiëntie Hartritmestoornissen Chronische bronchitis Zwangerschap en lactatie Neveneffecten monddroogte accomodatiestoornissen (bij gebruik van oogdruppels) roodheid van het aangezicht constipatie minder frequent : mogelijke mentale verwardheid en irriteerbaarheid (bij ouderen)

Farmacologische activiteit Scopolamine hydrobromide idem als atropine doch minder sterk meer effect op CNS: sedatie, slaap, amnesia, verbeterd (staat fout in de cursus) Parkinsonisme gebruikt bij de behandeling van pijnlijke spasmen Gebruikt bij de preventie van reisziekte Contra-indicaties en nevenwerkingen (zie Atropine)

Farmacologische activiteit Activiteit van de planten Belladonna en Stramonium zijn toxisch, de vruchten van Belladona trekken kinderen aan symptomen van intoxicatie: rood gezicht, droge mond, dorst en spierzwakte, mydriase en hartslag stijgt sterk, delirium en hallucinaties, coma De planten worden als grondstof gebruikt in een aantal Galenische bereidingen, onder hun verschillende vormen: Belladonna extract : gewoonlijke dosis : 0,015-0,03 g/dag Belladonna poeder : gewoonlijke dosis : 0,05 tot 0,1 g/dag Belladonna tinctuur : gewoonlijke dosis : 0,5-2 g/24 u of 30-120 gecalibreerde druppels Worden niet zoveel meer gebruikt

Gebruik van de plant symptomatische behandeling van niet-productieve hoest en soms bij acute congestie van keel en larynx. Deze galenische vormen (meestal siropen) combineren Belladonna met natriumbenzoaat, kamfer, codethylline, ethylmorfine, eucalyptol, pholcodine, erysimumsiroop (heeskruidsiroop), sulfoguajacol, ipeca, … De werking van deze combinaties is niet altijd bewezen. korte-termijnsbehandeling van constipatie. Voor deze indicatie wordt Belladonna gecombineerd met cascara, Rhamnus cathartica en/of aloë. Het gebruik van Belladonna in deze formuleringen wordt verklaard door de spasmolytische activiteit, die het effect van anthraquinon glycosiden op de peristaltiek verzwakt.

Gebruik van de plant symptomatische behandeling van pijn die veroorzaakt wordt door functionele stoornissen van maag, darm en galwegen. Volgens sommigen zou het gunstig effect van de behandeling van deze symptomen, die gewoonlijk spontaan verdwijnen, niet opwegen tegen mogelijke nevenwerkingen. Farmaceutische specialiteiten Inhibitie van de maagsapsecretie, anticholinergische werking: In associatie met antacida worden belladonna-extract (Gastrofilm) of atropinesulfaat (Vit-Gastral), in farmaceutische specialiteiten aangewend om de pijn bij ulcera van de oesofagus, maag en duodenum te verminderen.

Gebruik van de plant Farmaceutische specialiteiten Bronchodilaterende eigenschappen, spasmolytisch bij spastische hoest: Belladonna tinctuur wordt in een aantal hoestsiropen geassocieerd met andere antitussiva, deze combinaties zijn echter gevaarlijker (meer bijwerkingen) dan enkelvoudige preparaten. Voorbeelden van hoestsiropen zijn Clarix, Colimax, Eucalyptine Pholcodine, Folcodex, Gloceda, Pectosan, Mepecton, Saintbois. Het is belangrijk dat de apotheker zich bewust is van de mogelijke nevenwerkingen van de aanwezigheid van dit anticholinergicum in deze preparaten. Vooral daar de meeste van deze siropen vrij verkrijgbaar zijn.

Boldo Peumus boldus Mol. Boldo Monimiaceae

Boldo Van deze planten: bladeren als grondstof Komt enkel voor in een deel van Chili Inhoudsstoffen 0.2 tot 0.3 % alkaloiden van het aporfinoide type: Boldine essentiele olien van monoterpenoide type: cineol en ascaridol => typische geur en smaak flavonol glycosiden

Boldo Monoterpenoiden 10 C’s

Farmacologische activiteit Boldo doet galsecretie toenemen ECHTER recente testen GEEN choleretische veranderingen Hoge dosissen inhiberen lipide peroxidatie en beschermen hepatocyten (levercellen) tegen xenobiotica Relaxerende werking op gladde spiercellen Bij behandeling van dyspepsie (gestoorde digestie) combinatie met andere cholagogen (artisjok)