Stella Brouwer Quirijn van den Bouwhuijsen
Normale rouw Fase 1: wanhoop, protest, verdoofdheid Fase 2: heimwee, onrust, preoccupatie Fase 3: gedesorganiseerd, apathie Fase 4: reorganisatie, internalisatie Duur: gemiddeld ½ - 1 jaar voor fase 1 maximaal 2 maanden
Normale vs pathologische rouw Normale rouw: veel depressieve kenmerken Somberheid, Slapeloosheid, Slechte eetlust, Gewichtsverlies Echter: Somberheid = niet ervaren als afwijkend Hulpvraag alleen voor bijkomende verschijnselen Differentiatie: “normale” rouw of een depressieve episode?
Pathologische rouw (1) Tijdsduur / intensiteit fase 1-verschijnselen maximaal 2 maanden Aanwezigheid bepaalde symptomen: Schuldgevoel Gedachten over de dood Preoccupatie met waardeloosheid Psychomotorische remming Langdurige, functionele beperkingen Hallucinatoire belevingen NB: Afwezige rouw
Pathologische rouw (2) Verhoogd risico: Overlijden was zeer plotseling of traumatisch De rouwende persoon is sociaal geïsoleerd De rouwende persoon gelooft dat hij/zij verantwoordelijk is voor het overlijden De rouwende maakte traumatisch verlies mee De rouwende had intense ambivalente of afhanklijke relatie met overledene
Biologische theorie Fysiologische respons: Onderbroken biologische ritmes Afname lymfocytenproliferatie Slechtere functie natural killer cells Klinische relevantie niet aangetoond Maar: mortaliteit weduwen / weduwnaars is hoger dan in algemene populatie
Psychodynamische theorie Freud (“mourning & melancholy”) Mourning: internalisatie Melancholy: overledene gaat deel uitmaken van zelf: depressie, waardeloosheid Rol onderbewuste Nu: Verlies zelfwaarde is geen normale rouwreactie
Therapie Niet-medicamenteus: Medicamenteus: Praten, gevoelens bespreken In groep In zelf-help groep Medicamenteus: Slaapmedicatie Pathologische rouw: antidepressivum