2.6 Straling in de medische zorg Gemaakt door: Koen Jiskoot Rahim Mohamedhoesein Mike van Oeveren

inhoudsopgave Contrastvloeistof Radiodiagnostiek MRI/NMR CT-scan Röntgenapparaat/ Röntgenstraling Echoscopie Ons proefje: USA sensor

Contrastvloeistof Wat bedoelen we met contrastvloeistof? Als een lichaam onder de scan gelegd wordt, kun je niet alles even duidelijk zien. Stel dat er bijvoorbeeld onderzoek gedaan wordt naar de bloedvaten rondom het hart. Deze zijn niet zichtbaar genoeg om te kunnen zien wat er eventueel aan mankeert. Hier is een oplossing voor gevonden: contrastvloeistof (in het Engels 'contrast media'). Deze vloeistof wordt in het lichaam gebracht door middel van inslikken of inspuiten in de bloedbaan. Contrastvloeistoffen bestaan uit stoffen met een hoge dichtheid. Door deze hoge dichtheid zijn ze zeer goed zichtbaar op röntgenfoto’s en scans. Er bestaan verschillende soorten contrastvloeistof. Bij MRI en CT onderzoeken wordt vaak jodium gebruikt. Het is vervolgens de bedoeling dat het de darmen goed weergeeft. Contrastvloeistoffen zijn over het algemeen niet schadelijk, maar er is wel eens wat mis gegaan. Patiënten die contrastvloeistof hebben ingenomen worden aangeraden om veel water te drinken, zodat de vloeistof zo snel mogelijk uit het lichaam verdwijnt. Contrastvloeistof zorgt dus voor verduidelijking bij scans zodat artsen zeker weten wat er aan de hand is bij een patiënt

radiodiagnostiek Bij radiodiagnostiek worden radioactieve stoffen gebruikt om weefsels en organen van het lichaam zichtbaar te maken. Radiologie of radiodiagnostiek betekent letterlijk het stellen van een diagnose door middel van straling. De artsen die de diagnose stellen zijn gespecialiseerd in het herkennen van afwijkingen op een röntgenfoto. Deze artsen noemt men radiologen. Men kan op een radiodiagnostiek(röntgen)afdeling röntgenstraling opwekken met behulp van röntgenapparatuur. De röntgenapparatuur die voor verschillende onderzoeken wordt gebruikt, zien er allemaal weer anders uit. De afmeting en het model kunnen nogal uiteenlopen afhankelijk van het merk en het toepassingsgebied. Toch werken alle röntgenapparaten volgens hetzelfde principe. In elk apparaat zit een röntgenbuis waarin de röntgenstraling wordt opgewekt. De straling wordt alleen opgewekt als het apparaat aanstaat en als de röntgenbuis wordt geactiveerd. In alle andere gevallen zendt het röntgenapparaat dus géén straling uit. Wat is het verschil tussen radiodiagnostiek en radiotherapie? Radiodiagnostiek is het vaststellen van een mankement met radiostraling. Radiotherapie is het behandelen van een mankement met radiostraling.

MRI/NMR Een MRI-scanner is de benaming van een medisch apparaat voor beeldvorming van het binnenste van het lichaam, zonder dat dit daarvoor hoeft te worden geopend. Door de huid heen dus. De afkorting komt van magnetic resonance imaging , in het nederlands: beeldvorming met magnetische resonantie. Een oudere naam is NMR-scanner, van nuclear magnetic resonance, oftewel kernspinresonanties. Deze term is in onbruik geraakt, omdat hij bij leken een volledig onjuist beeld gaf en kernreacties schadelijke straling opriepen. De eerste die zich realiseerde dat met NMR beelden van levend weefsel konden worden gemaakt was begin 1970 de Amerikaanse biofysicus Raymond Damadian. Tegen 1977 kon hij een eerste (enorm groot) prototype laten zien. Daarna ging de ontwikkeling snel en ieder jaar worden er verbeteringen in de beeldvorming en verwerking aangebracht. NMR is de oude naam voor MRI. (resonantie= weerklinken/doorgeven van trillingen) MRI-scan 

MRI/NMR Afkortingen MRI en NMR. Leg uit hoe ze werken? En in welke gevallen de MRI kan worden toegepast. MRI is Magnetic Resonance Imaging MRI werkt als volgt: Bij een MRI-scan worden met behulp van een grote sterke magneet en radiogolven bepaalde signalen in het lichaam opgewekt. Deze signalen worden door een antenne weer opgevangen. Er wordt dus geen röntgenstraling gebruikt!!! Een computer verwerkt vervolgens de signalen tot een afbeelding die op een beeldscherm bekeken kan worden. Met deze techniek kunnen gemakkelijk doorsneden van het lichaam of bepaalde organen worden gemaakt alsof er plakjes van zijn gesneden.   NMR is Nucleair Magnetic Resonance.  NMR werkt als volgt: In principe is een NMR scan en een MRI scan hetzelfde. Maar NMR is een verouderde versie. Hierbij was er meer kans op schadelijke stoffen. Resultaat MRI/NMR 

CT-scan computertomografie (meestal afgekort tot CAT of CT-scan) is een tomografische onderzoeksmethode van het menselijk lichaam. Een van de eerste vormen hiervan maakte gebruik van röntgenstraling. De doorlaatbaarheid van het onderzochte lichaamsdeel voor de gebruikte straling wordt vanuit een groot aantal hoeken rondom in dunne „plakjes” gemeten, waarna een computer uit de resultaten een 3de weergave van het onderzochte lichaamsdeel opbouwt. Tegenwoordig wordt ook veel gewerkt met magnetische resonantie; men spreekt dan van MRI. Wat is CT-scan, en waarin wijkt het af van de gewone röntgentechniek? De CT-scanner werkt met dezelfde röntgenstralen als bij een 'gewone' röntgenfoto. Alleen maakt de CT-scanner dwarsdoorsneden van je lichaam, waardoor de arts als het ware plakjes van je lichaam kan zien. Als alle gefotografeerde plakjes achter elkaar worden gelegd, ontstaat een driedimensionaal beeld van (een deel van) je lichaam. CT-scan 

röntgenapparaat De röntgenfoto is genoemd naar de ontdekker van röntgenstraling Wilhelm Conrad röntgen die de röntgenstraling in 1901 ontdekte. Een röntgenfoto of röntgenopname is een foto of digitale opname gemaakt met behulp van röntgenstraling. Röntgenfoto's worden in de geneeskunde gebruikt om afbeeldingen van het inwendige van het lichaam te maken. Röntgenstraling is elektromagnetische straling met een kortere golflengte dan zichtbaar licht, die vrij gemakkelijk doorweefsels heen dringt en selectief wordt tegengehouden door zwaardere materialen daarin. Vooral botweefsel is vrij ondoorlaatbaar voor röntgenstraling. Aangezien röntgenstralen zich niet met lenzen en slechts zeer moeilijk met spiegels laten bundelen, vormen röntgenopnamen meestal schaduwbeelden van een object. De röntgenstraler, het object en het voor röntgenstralen gevoelige moeten daarbij een as vormen.

Echoscopie Slecht geen golven terug moet dus wel!!!!!!!! Echoscopie het weerkaatsen van hoge tonen op harde en zacht weefsels/voorwerpen om zo een omgeving in kaart te brengen Hoe maakt een vleermuis gebruik van echolocatie? Echolocatie is gebruiken van hoge tonen die terug kaatsen en zo een afstand tot een voorwerp bepalen. Een vleermuis maakt gebruik van dit voor communicatie en plaatsbepaling. Hij zend de hoge tonen uit via zijn mond en ontvangt deze met zijn super grote oren door de tijd die het geluid er over doet om terug te komen kan de vleermuis opmaken hoe ver een voorwerp van hem vandaan is. Zo vind hij zijn weg door het donker bos waar hij meestal jaagt op insecten in het donker is zien al moeilijk genoeg maar voor een bijna blinde vleermuis is dit missie impossible. Door echolocatie kan dit dier toch zijn weg naar zijn maaltijd vinden zeer ingenieus bedacht Slecht geen golven terug moet dus wel!!!!!!!!

Proefje Bewezen questie: met hoge tonen kun je de afstand tot een voorwerp bepalen.

Hopelijk hebben wij jullie iets geleerd Einde Hopelijk hebben wij jullie iets geleerd