Tijd van Pruiken en revoluties Hoofdstuk 4 M. Liefting

Paragraaf 4.1 Pruikentijd M. Liefting

Verval en Rijkdom In de 17e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld In de 18e eeuw is hier niets meer van over. Veel werkloosheid in de nijverheid en veel armoede. Bankiers en beleggers hadden het wel goed. Zij bleven rijk en lieten grote buitenhuizen bouwen voor de zomer. M. Liefting

Met een pruik kon je laten zien hoe rijk en belangrijk je was. Deze tijd draaide vooral om mode: vrouwen droegen grote hoepeljurken en iedereen droeg een pruik! Met een pruik kon je laten zien hoe rijk en belangrijk je was. (meestal alleen de mannen) Vrouwen kreeg hoog opgestoken haar met allerlei bloemen of molentjes erin. Dit noemen we de pruikentijd. M. Liefting

M. Liefting

M. Liefting

Economische bloei in Frankrijk Engeland en Frankrijk groeiden economisch erg sterk in de 18e eeuw. In Frankrijk: Rond Parijs ontstonden grote bedrijven die textiel, wapentuig en luxe goederen zoals wandtapijten maakten. Vanuit Amerika kwamen schepen met suiker, koffie, tabak en katoen. Landbouw bleef belangrijk in Frankrijk: 85 % van de bevolking leefde op het plattenland. M. Liefting

De boeren hadden het ook zwaar door de verplichtingen van de adel: Ze moesten een deel van hun oogsten en geld aan de heer afgeven. Ze moesten ook gratis voor hem werken en verplicht gebruik maken van zijn molen. ( en daarvoor betalen) M. Liefting

De Franse Standenmaatschappij De bevolking van Frankrijk was een standenmaatschappij. De bevolking had 3 standen: 1e stand: geestelijkheid 2e stand: adel 3e stand: de rest van de bevolking. M. Liefting

M. Liefting

Een staat die op standen is gebaseerd noemen we een standenstaat. De 1e en 2e stand hadden privileges: Alleen edelen konden hoge officieren in het leger worden. 1e en 2e stand hoefden geen belasting te betalen, maar mochten wel belasting innen. M. Liefting

M. Liefting

Dit zijn indirecte belastingen. Mensen betaalden ook extra belasting als ze producten kochten: bv bij voedsel. Dit zijn indirecte belastingen. ¾ van alle staatinkomsten kwamen hieruit! Maar voedsel werd zo wel erg duur! M. Liefting

De Verlichting Stroming in de 18e eeuw waarin geloof en absolutisme plaats moesten maken voor het verstand, vrijheid en gelijkheid. Ontstond vooral in westerse landen. Het licht van verstand kon de duisternis van bijgeloof en achterlijkheid overwinnen! Deze periode noemen we de verlichting. De aanhangers hiervan waren optimistisch en vonden dat ze door rationeel na te denken de wereld konden verbeteren. M. Liefting

M. Liefting

Anders denken over godsdienst Door de verlichting gingen mensen anders denken over geloof. Verlichte denkers willen tolerantie voor alle godsdiensten. Ze vonden dat er niet 1 ware godsdienst was, dus kon je er niet voor opgepakt worden. Vóór de verlichting dacht men dat God voortdurend ingreep in het leven. Door de verlichting dacht men dat God wel de aarde had geschapen, maar er zich verder niet mee bemoeide. M. Liefting

De Franse filosoof Voltaire dacht hierover: God is een klokkenmaker. Hij heeft de aarde gemaakt, zoals een horloge. Maar daarna draait de aarde vanzelf, zonder hulp. Volgens verlichte denkers waren natuurrampen geen straf van God. Sommigen dachten zelfs dat er helemaal geen God bestond. Dit is atheïsme. M. Liefting

M. Liefting

Gelijkheid De verlichting leidde ook tot kritiek op ongelijkheid en onvrijheid van de standenmaatschappij. Verlichte denkers hadden het idee dat iedereen gelijk moest zijn. Alle mensen zijn gelijk geboren en hebben gelijke mensenrechten. Iedereen moet dus vrijheid van godsdienst hebben en vrijheid van meningsuiting. De standenstaat moet worden afgeschaft. Er moet een staat komen waarin iedereen gelijk is voor de wet: rechtstaat. M. Liefting

Dit heette abolitionisme. Vanuit de verlichting gingen ook mensen nadenken over het afschaffen van slavernij. Dit heette abolitionisme. M. Liefting

Politieke denkers Immanuel Kant zei: Heb de moed uw verstand op eigen gezag te gebruiken!! Ook de ideeën over politiek veranderde John Locke zei: de koning heeft niet de macht van God gekregen. De koning heeft de macht van het volk gekregen. Als de koning/ regering hun macht misbruikt dan mag het volk een andere leider kiezen. M. Liefting

Deze 3 machten moeten gescheiden zijn. Montesquieu: bedacht een systeem om machtsmisbruik te voorkomen: driemachtenleer ( Trias politica) In de staat zijn 3 machten (= wetgevende, uitvoerende, en rechterlijke macht) Deze 3 machten moeten gescheiden zijn. 1 Persoon mag dus NIET alle 3 de machten in bezit hebben. Parlement: maakt wetten. Regering moet de wetten uitvoeren en rechters moeten rechtspreken. M. Liefting

M. Liefting

Jean Jacques Rousseau: vond een koning overbodig. Een volksvertegenwoordiging is genoeg, als ze maar wel de wil van het volk uitvoeren. M. Liefting

Boeken en genootschappen Denis Diderot en Jean le Rond d’Alembert begonnen een belangrijk boek te schrijven in 1751. De Encyclopédie. Om onwetendheid en domheid tegen te gaan wilden ze alle kennis ordenen en bekend maken. 28 delen werden geschreven over politiek, geloof, techniek. M. Liefting

Lezen en onderzoek doen werd gigantisch populair. Burgers vormden genootschappen om te luisteren naar spreekbeurten van wetenschappers en te discussiëren over de maatschappij. M. Liefting

Hij verbood het maken en verkopen van verlichte boeken. De Franse koning vond deze verlichte ideeën een gevaar voor het absolutisme, de standenstaat en de kerk. Hij verbood het maken en verkopen van verlichte boeken. Maar stiekem ging de verspreiding wel door. Steeds meer burgers wilden wat veranderen; ze wilden meer vrijheid, minder privileges voor de bevoorrechte standen en meer invloed op de politiek. M. Liefting

M. Liefting

einde M. Liefting