Maakt verbetering zichtbaar VUM (Veilig Uitkomsten Monitoren): Toepassing van de HSMR bij uw patiëntveiligheidsmanagement 5 e Limburgs Veiligheidscongres 10 november Dia 1

Maakt verbetering zichtbaar Agenda Wat is HSMR? Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Hoe kunnen we binnen ons ziekenhuis de HSMR gebruiken ter bevordering van de patiëntveiligheid? Dia 2

Maakt verbetering zichtbaar Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) = Indicator voor algemeen te vermijden sterfte in het ziekenhuis door het vergelijken van de werkelijke sterfte met de verwachte sterfte gemiddeld op landelijk niveau Voor iedere opgenomen patiënt wordt kans op overlijden in het ziekenhuis bepaald (obv landelijk gemiddelde) Bij het berekenen van de sterftekans wordt rekening gehouden (indien van toepassing) met: Leeftijd Geslacht Hoofddiagnose (op niveau van ICD code) Urgentie bij binnenkomst Herkomst Comorbiditeit (Charlson index) Sociaal economische status Maand van opname Wat is HSMR? Dia 3

Maakt verbetering zichtbaar Op basis van de individuele sterftekans wordt de sterftekans in het ziekenhuis berekend gedurende een bepaalde periode (vb. een kalenderjaar) op basis van het landelijke gemiddelde = verwachte sterfte Werkelijke sterfte = werkelijke sterftecijfer in het ziekenhuis Verwachte en werkelijke sterfte worden berekend op basis van de LMR data HSMR → Standardized Mortality Ratio’s (SMR’s) van de 50 diagnosegroepen die 80% van de ziekenhuismortaliteit bepalen Wat is HSMR? Dia 4 100HSMR = werkelijke sterfte verwachte sterfte ( )

Maakt verbetering zichtbaar Wat is HSMR? Dia 5 HSMR = 100Werkelijke sterfte = verwachtte sterfte ZH presteerde zoals het landelijke gemiddelde → Potentiële verbeteracties om HSMR verder te doen ↓ HSMR < 100Werkelijke sterfte < verwachtte sterfte ZH presteerde beter dan het landelijke gemiddelde → Potentiële verbeteracties om HSMR verder te doen ↓ HSMR > 100Werkelijke sterfte > verwachtte sterfte ZH presteerde slechter dan het landelijke gemiddelde → Vermijdbare sterfte → Potentiële verbeteracties om vermijdbare sterfte te doen ↓

Maakt verbetering zichtbaar HSMR is ontwikkeld door Sir Brian Jarman (Imperial College London) om de sterftecijfers in de UK ziekenhuizen in kaart te brengen en op een statistisch en medisch correcte wijze te vergelijken. HSMR wordt op dit moment gebruikt als kwaliteitscriterium voor ziekenhuizen in UK, Canada en Zweden. In deze landen wordt de HSMR jaarlijks gepubliceerd. Op basis van de HSMR methodologie: ontwikkeling van Real Time Monitoring (RTM) systeem door Sir B. Jarman en Dr. Foster Intelligence Institute (Londen) HSMR → SMR → RTM 1. Registratie van SMR’s per diagnosegroep 2. Analyse van SMR’s per diagnosegroep tot op niveau van individuele patiënt (Vb. trend in tijd, leeftijdscategorieën, verrichtingsgroepen) 3. Real Time Monitoren van de SMR’s Early warning system Wat is HSMR? Dia 6

Maakt verbetering zichtbaar Historiek van ziekenhuissterftecijfers als kwaliteitsciterium in Nederland: Wat is de HSMR? Dia 7 Vanaf 2003:Jaarlijkse berekening van HSMR door Prismant 2006:EMGO/Nivel onderzoek naar “Onbedoelde schade” in Ned. ZH: 1735 potentieel vermijdbare doden/jaar in Ned ZH 2008:Programma “Voorkom schade, werk veilig”: Onbedoelde schade in Ned ZH terugdringen met 50% binnen 5 jaar Implementeren van VMS in Ned ZH 2009:HSMR als IGZ indicator: Gebruikt het ZH de HSMR als maat in het veiligheidsmanagement en zo ja, hoe dan? Politieke intentie om HSMR openbaar te maken in 2010 Toenemende druk van de pers, patiëntengroepen … om ZH sterftecijfers openbaar te maken

Maakt verbetering zichtbaar Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 8 De doelstellingen van een VeiligheidsManagementSysteem = 1.Prospectief opsporen van risico’s op basis van gegevens uit literatuur, informatie uit eigen ziekenhuis en andere ziekenhuizen 2.Registreren en analyseren van (bijna) incidenten 3.Plannen en opvolgen van verbeteracties

Maakt verbetering zichtbaar 1.Prospectief opsporen van risico’s op basis van gegevens uit literatuur, informatie van eigen ziekenhuizen en andere ziekenhuizen en 2.Registreren en analyseren van (bijna) incidenten Risico’s = 1.Incorrect proces of incident= onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces die tot schade van de patiënt leidt, had kunnen leiden of nog kan leiden 2.Ongewenste uitkomst of complicatie= onbedoelde of ongewenste uitkomsten tijdens of volgend op de behandeling van de zorgverlener die voor de gezondheid van de patiënt zodanig nadelig zijn dat aanpassen van het handelen noodzakelijk is of dat er onherstelbare schade is opgetreden Vermijdbare complicatie = ongewenste uitkomst die is ontstaan door het (niet) handelen van een zorgverlener/zorgsysteem met als gevolg tijdelijke of permanente beperking van de patiënt, verlenging of verzwaring van de behandeling dan wel het overlijden van de patiënt Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 9

Maakt verbetering zichtbaar Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 10

Maakt verbetering zichtbaar Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 11 Sterfte = complicatie Sterfte tgv Inherent medisch risico Sterfte tgv incident = vermijdbare sterfte →Risico voor de patiënt

Maakt verbetering zichtbaar Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 12

Maakt verbetering zichtbaar Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 13 Sterfte = complicatie Sterfte tgv Inherent medisch risico Sterfte tgv incident = vermijdbare sterfte Bepalen en analyse van oorzaken van vermijdbare sterfte: HSMR en RTM

Maakt verbetering zichtbaar Vermijdbare sterfte = risico voor de patiënt HSMR/RTM als werktuig voor het: Prospectief opsporen van risico’s op basis van gegevens uit literatuur, eigen ZH en andere ZH: RTM: -LMR data van eigen ZH -Landelijke LMR benchmark -Early warning system bij ontwikkelen van trends -Analysemogelijkheden van de negatieve trend Registreren en analyseren van (bijna) incidenten: Vermijdbare sterfte binnen RTM: -Registreren obv landelijke benchmark -Analyseren Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 14

Maakt verbetering zichtbaar 3. Plannen en opvolgen van verbeteracties: Vermijdbare sterfte: Correctie van processen Sterfte in het algemeen: Verbeteren van processen zodat correctie niet nodig is Basis van verbetertrajecten: 1.Correct nulpunt 2.Duidelijke omschrijving van het te behalen doel 3.Duidelijke omschrijving van de verbetertrajecten obv een analyse van de knelpunten 4.Duidelijke evaluatiemomenten met eventuele bijsturing van het traject 5.Duidelijke eindmeting: doel gehaald? Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 15

Maakt verbetering zichtbaar 1. Meten van nulpunt:RTM → LMR data van het ziekenhuis 2. Beschrijving doel:HSMR doelstelling ziekenhuis 3. Analyse van de knelpunten: 4. Tussentijdse evaluatiemomenten RTM → Continue invoer LMR data van het ziekenhuis 5. EindmetingRTM → Jaarlijkse input HSMR op basis van up-to-date benchmark Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 16

Maakt verbetering zichtbaar HSMR als middel voor het plannen en opvolgen van verbeteracties: Hoe past de HSMR binnen een patiëntveiligheidsprogramma? Dia 17 Sterfte = complicatie Sterfte tgv Inherent medisch risico Sterfte tgv incident = vermijdbare sterfte reduceren vermijd- bare sterfte Reduceren van sterfte

Maakt verbetering zichtbaar HSMR doelstelling Beter in kaart brengen van verwachte sterfte Noemeraanpak 1. Betere en completere ontslagbrief 2. Betere LMR registratie …… Reduceren van de werkelijke ZH sterfte Telleraanpak 1. Carebundles 2. Necrologiecommissie 3. Complicatiebespreking …… Hoe kunnen we binnen ons ziekenhuis de HSMR gebruiken ter bevordering van de patiëntveiligheid? Dia 18

Maakt verbetering zichtbaar Simulatie: Hoe kunnen we binnen ons ziekenhuis de HSMR gebruiken ter bevordering van de patiëntveiligheid? Dia HSMR van ZH X = 110 HSMR doelstelling van ZH X voor 2010 = 100 Geen invloed op: 1.Evolutie landelijke benchmark 2.Casemix ZH Wel invloed op: 1.LMR registratie ZH X 2.Zorgprocessen ZH X

Maakt verbetering zichtbaar Hoe kunnen we binnen ons ziekenhuis de HSMR gebruiken ter bevordering van de patiëntveiligheid? Dia 20 HSMR 110 Analyse SMR’s 1.SMR’s > SMR’s met hoge werkelijke sterfte Verwachte sterfte Is LMR registratie compleet/ correct? Werkelijke sterfte Verbetertraject LMR registratie Analyse van zorgtrajecten bij overleden patiënten Verbetertrajecten voor ↓ ZH sterfte

Maakt verbetering zichtbaar Voorbeeld: SMR van “Acute cerebrovasculaire aandoeningen” van ZH X = 153,8 Hoe kunnen we binnen ons ziekenhuis de HSMR gebruiken ter bevordering van de patiëntveiligheid? Dia 21 Verwachte sterfte = 19,5 Dossieranalyse LMR: 1.Onvolledige registratie nevendiagnoses 2.Ondercodering “Urgentie” tgv onvolledige/missende ontslagbrieven Verbetertraject ontslagbrieven + retrospectieve LMR hercodering Verwachte sterfte = 25 Werkelijke sterfte = 30 Dossieranalyse van overleden patiënten (met vb laag overlijdensrisico): Problemen met afstelling antistollingsmedicatie door HA/Med Spec Overlegstructuur en hertraining HA voor afstelling antistolling Werkelijke sterfte = 24 SMR = 96

Maakt verbetering zichtbaar Praktische voorbeelden: UK North West Hospitals London: carebundles → reductie van ZH mortaliteit Nederlandse ziekenhuizen: -Verbetertrajecten medische registratie -Analysetrajecten: necrologiecommissies, complicatiebesprekingen … Hoe kunnen we binnen ons ziekenhuis de HSMR gebruiken ter bevordering van de patiëntveiligheid? Dia 22

Maakt verbetering zichtbaar Dia 23

Maakt verbetering zichtbaar