Toen ze voor het eerst bij ons over de vloer kwam dacht ik: “ Dit wordt niets ”. Maar ja, toch nog maar eens een paar dagen proberen, want wij Europese vrouwen zijn weleens wat te snel met ons oordeel. Grace, een negermeisje, kwam zo vanuit de bush van Tanzania bij ons. Ze had weinig ervaring met huishoudelijk werk. Ja, wat wil je. Een lemen hut vraagt weinig onderhoud. Van zo ’ n lemen hut naar een stenen bungalow. ’ t Kind moet het gevoel gehad hebben alsof ze in een ander tijdperk terechtgekomen was. Stromend water, elektriciteit, gas, telefoon en een auto voor de deur. Wat een verschil met de omstandigheden waarin zij leefde. Geen wonder dus, dat ze met een aanrechtdoekje in koud water de vaat trachtte schoon te maken. Onze conversatie was ook zeer beperkt, aangezien Grace alleen Swahili sprak. Dat memsa, zoals ze mij noemde, met haar op ging werken de eerste weken, vond ze ook maar niets. In dIe eerste tijd heb ik enorm beseft hoe bevoorrecht wij zijn met de mogelijkheid tot een goede opleiding. Wij kunnen koken, naaien, we spreken vreemde talen, we rijden in een auto en noem maar op. Vele dingen zijn zo gewoon voor ons. ‘ k Moet haar veel tijd gunnen en ben ontzettend blij, dat ik eigenlijk al vrij snel tot dat besluit kwam, want wat hebben we een mooie tijd gehad met Grace. Wat zal ze gedacht hebben van de Nederlandse kost, zij die gewend was ma ï spap te eten. Wat moet alles in een Europees gezin bij haar overdreven en overvloedig zijn overgekomen.
Geen wonder dat onze jongste dikwijls bij haar te vinden was, zodra ze kon kruipen. Wanneer Grace om zo ’ n uur of tien voor zichzelf en de tuinjongen iets te drinken klaar maakte, wilde ons dochtertje ook wat in haar tuimelbekertje en stond ze te schreeuwen dat ze met Grace mee wilde theedrinken. Na afloop ging Grace dan even met haar door de tuin en het kind was weer tevreden. Het verbaast u dan ook vast niet, dat ik Grace ineens wat Friese woordjes tegen onze kleine meid hoorde zeggen. Een kinderverjaardag, onbegrijpelijk moet het voor haar geweest zijn. Voor de chips en patatten liet ik haar dan een emmer aardappelen schillen. Steeds kwam ze vragen of het nog niet genoeg was. Of die keer, toen een moeder die op visite was, haar kind in de hal zette omdat het nogal te keer ging. Dat was haar te bont en ze haalde vlug wat speelgoed voor het wurm. Dat onze jongens hun eigen troep op moesten ruimen, vond ze ook maar niets. “ Memsa …”, hoor ik haar nog zeggen. Zij wilde het doen. Grace paste ook op, wanneer wij ’ s avonds weg moesten. Door middel van een klok waarmee jonge kinderen leren kloklezen, maakte ik haar duidelijk hoe laat wij weg moesten. We konden immers geen gesprek met haar voeren. Toch hebben we elkaar zonder veel woorden heel goed begrepen. Iedere morgen kwam ze weer vriendelijk “ Jambo ” roepend het erf op. Ze had dan al zo ’ n anderhalf uur gelopen op haar teenslippers. Ze was zo blij met alles wat we haar gaven. Grace zat dan te stralen als een vorstin. Voor in de auto naast mijn man met onze baby op schoot. Ze waakte over onze kinderen alsof het haar eigen waren. Toen de kist met onze Nederlandse spullen uitgepakt werd, snapte ze er ook helemaal niets van. We hadden toch alles wat we echt nodig waren? Na afloop van de eerste dag, heb ik haar thuis gebracht. ‘ k Wilde weten waar ze vandaan kwam. Nou, veel fraais was dat niet. We hebben er een gewoonte van gemaakt om haar zaterdagsmiddags na het uitbetalen naar huis te brengen. Dit uit veiligheid.
Ze had immers niets toen ze kwam. Niet eens een fatsoenlijke jurk. ‘ k Geneerde me bijna voor mijn kast vol. En wat denkt u van een polshorloge. Hier lopen kleine kinderen er vaak al mee. Wanneer het hun niet gegeven wordt, zullen de meesten er ook nooit éé n bezitten. Ze droeg het dan ook alleen maar wanneer ze op kwam passen. Dolgraag zou ik haar nog eens zien of horen hoe het verder met haar gegaan is. Hopelijk heeft ze iets gehad aan die jaren bij ons en heeft het haar voor de toekomst geholpen. Het afscheid viel zwaar. Voor ons allen had ze een kadootje gekocht. Dat was niet gebruikelijk en zij maakte daarmee duidelijk dat zij het ook geen beroerde tijd had gevonden. Wat hebben wij het getroffen met onze housegirl Grace. Met liefde denken we aan haar terug. Toen de jongste bij aankomst in Nederland een negerpopje in haar bedje vond, kreeg dat dan ook gelijk de naam Grace. Geertje Verhoeve - Akkerman
Tanzania, volledige naam Verenigde Republiek Tanzania, is een onafhankelijk land in Oost-Afrika en grenst aan Congo-Kinshasa, Rwanda, Burundi, Oeganda, Kenia, Mozambique, Malawi en Zambia. Het is een republiek met een federale structuur (Tanganyika en Zanzibar). De naam Tanzania is een samentrekking van de eerste drie letters van beide delen van de federatie: Tan - Zan - ia. De officiële hoofdstad is Dodoma, maar de voormalige hoofdstad Dar es Salaam huisvest nog vele regeringsinstellingen en ambassades. Andere belangrijke steden zijn Arusha, nabij de Kilimanjaro, Mwanza, Tabora en Zanzibar. Vormgeving: Janke Zijlstra - Nicolai