Sta eens stil bij mantelzorg Presentatie medisch maatschappelijk werkers ErasmusMC Rotterdam 9-12-2014

Voorstellen en programma Jeanet Moerings, regioadviseur ZH van Mezzo: Wat is Mezzo, wat is mantelzorg Ontwikkelingen m.b.t. mantelzorg Saskia Klinkenberg, mantelzorger: Mijn ervaring als mantelzorger Emile van der Steen, coördinator mantelzorgkring: - Ondersteunen en faciliteren van mantelzorgers

Wat is Mezzo? Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg Visie: Wij maken het mogelijk dat mensen op eigen wijze voor elkaar zorgen. Wij doen dit vanuit onze expertise en met hart voor de informele zorg. Strategisch beleidskader 2010 – 2014

Wat doet Mezzo? Belangenbehartiging:mantelzorg en vrijwilligerszorg. Ontwikkeling sector: beleid, methodiekontwikkeling, scholing en training. Producten en diensten: Mantelzorglijn Sociaal Juridische Dienst Nationaal Mantelzorg Panel Informatie: folders & website Advies

Definitie mantelzorg Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie.

Mantelzorg – Vrijwilligerszorg Mantelzorg vloeit rechtstreeks voort uit de relatie en is ongeorganiseerd Vrijwilligers verrichten werkzaamheden in enig georganiseerd verband, onverplicht en onbetaald ten behoeve van anderen Mantelzorg overkomt je, je rolt er in Voor vrijwilligerswerk kies je bewust Door intensieve mantelzorg loop je gevaar voor psychische en/of lichamelijke overbelasting Vrijwilligerswerk wordt als vorm van vrijetijdsbesteding ervaren en geeft energie en voldoening

Rollen van mantelzorgers 1. Persoonlijk betrokkene (partner, ouder, kind, broer, zus, vriend, vriendin). 2. Partner in de zorg 3. Mede-cliënt bij overbelasting 4. Ervaringsdeskundige 1. Dit is de rol die voorop staat. Daarom herkennen veel mantelzorgers zichzelf vaak niet als mantelzorger. 2. De mantelzorger blijft bepaalde taken op het gebied van zorg, steun, zaakwaarneming, financiën vervullen. Ook als er professionele zorg is. 3. De mantelzorger kan door spanningen of overbelasting zelf steun nodig hebben. 4. De mantelzorger kent de cliënt en zijn of haar gewoonten, gebruiken en voorkeuren vaak erg goed.

Mantelzorg is ‘hot’ Oorzaken: Decentralisaties en bezuinigingen in de zorg Formele zorg onbetaalbaar in toekomst (bij ongewijzigd beleid) Bewustwording: 80 % informele zorg- 20% formele zorg Maatschappelijke ontwikkelingen: - Mensen willen en moeten langer thuis wonen - Eigen regie - Vergrijzing Transformatie: - Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving - Van zorgen voor naar zorgen dat

Gevolgen voor mantelzorgers Door de veranderingen in de zorg wordt er een groter en indringender beroep gedaan op hulp, steun en zorg van naasten (mantelzorgers, sociale netwerk, buurt)

Belangrijke thema’s: Samenspel informele – formele zorg Combinatie Werk & Mantelzorg Overbelasting van mantelzorgers Regeldruk

Samenspel informele – formele zorg Wat is er aan de hand? Huidige zorg sluit vaak niet aan bij behoeften/wensen zorgvrager + familie. De positie/rol van de mantelzorger binnen intramurale zorg is onduidelijk. Het samenspel tussen de zorgprofessional en de mantelzorger staat nog in de kinderschoenen.

Inzetten op: Goed contact en optimale communicatie Aansluiten bij/afstemmen met informele zorg. Mantelzorg mogelijk maken Goede samenwerking!

Nog even dit: 1 op de 8 werknemers is mantelzorger. In de zorg: 1 op de 5!!!

Het ervarings verhaal van mantelzorger Saskia Klinkenberg

“De natuurlijke neiging van partners is om zich groot te houden en zichzelf weg te cijferen.” “Het mag vooral niet over hen gaan. Zij zijn immers niet de patiënt.”

Mantelzorgers in alle soorten en maten Verschillende situaties en ook overeenkomsten! Lenigheid (maar de rek kan uit een elastiek gaan....) Regie houden (Overlaten of loslaten is moeilijk) Ervaringsdeskundig. Schuldgevoel. Onzichtbaarheid. Wat zeggen we niet?

Rollen van mantelzorgers 1. Persoonlijk betrokkene (partner, ouder, kind, broer, zus, vriend, vriendin). Emotionele betrokkenheid, je bent er altijd het is (deel van) je leven. 2. Partner in de zorg. Deskundig, je kent de zorgvrager. Tot hoe ver ga je? Duidelijke en heldere instructie voor de MZ! 3. Mede-cliënt bij overbelasting Tja, wanneer trek je aan de bel en bij wie? Ik kan niet ziek zijn!!!!!!! 4. Ervaringsdeskundige Maak er ‘gebruik’ van! Samenwerken is winst. Loslaten en luisteren. Contact. “kijk naar de mantelzorger” 1. Dit is de rol die voorop staat. Daarom herkennen veel mantelzorgers zichzelf vaak niet als mantelzorger. 2. De mantelzorger blijft bepaalde taken op het gebied van zorg, steun, zaakwaarneming, financiën vervullen. Ook als er professionele zorg is. 3. De mantelzorger kan door spanningen of overbelasting zelf steun nodig hebben. 4. De mantelzorger kent de cliënt en zijn of haar gewoonten, gebruiken en voorkeuren vaak erg goed.

Vraag die ik heb...... Welke trends zien jullie? Welke taak of functie heeft een ziekenhuis in relatie met de mantelzorger? Brengen en halen: evenwicht..... Welk belang heeft een ziekenhuis in contact met mantelzorger? Wat kan een ziekenhuis/med. maatschappelijk werk de mantelzorger bieden qua ondersteuning? 1. Dit is de rol die voorop staat. Daarom herkennen veel mantelzorgers zichzelf vaak niet als mantelzorger. 2. De mantelzorger blijft bepaalde taken op het gebied van zorg, steun, zaakwaarneming, financiën vervullen. Ook als er professionele zorg is. 3. De mantelzorger kan door spanningen of overbelasting zelf steun nodig hebben. 4. De mantelzorger kent de cliënt en zijn of haar gewoonten, gebruiken en voorkeuren vaak erg goed.

Meehuilen werkt averechts Een gesprek met mantelzorger alleen. (contact maken, de mantelzorger weet waar hij/zij naar toe kan) Duidelijke verwijzing naar ......... mantelzorgondersteuning. Heldere instructie als het om verzorging en/of verpleegkundige handelingen gaat. Overdracht naar thuiszorg, wijkverpleging, apotheek etc. goed regelen. Communicatie en contact......aansluiten en afstemmen Erkenning & Respect 1. Dit is de rol die voorop staat. Daarom herkennen veel mantelzorgers zichzelf vaak niet als mantelzorger. 2. De mantelzorger blijft bepaalde taken op het gebied van zorg, steun, zaakwaarneming, financiën vervullen. Ook als er professionele zorg is. 3. De mantelzorger kan door spanningen of overbelasting zelf steun nodig hebben. 4. De mantelzorger kent de cliënt en zijn of haar gewoonten, gebruiken en voorkeuren vaak erg goed.

Ondersteuning aan mantelzorgers door Emile van der Steen

Mantelzorgkring In ieder gebied (voorheen Deelgemeente) is een Mantelzorgkring actief. In deze kring werken zorgaanbieders en maatschappelijke organisaties samen om de lokale situatie rond mantelzorgondersteuning te vervolmaken. Een mantelzorgkring lost hiaten op en/of verbetert de bestaande ondersteuning

Lerend netwerk De coördinator van de mantelzorgkring legt verbindingen tussen partijen. Organiseert themabijeenkomsten als deskundigheidsbevordering Koppelt initiatieven, zodat er een breder draagvlak ontstaat.

Wet- en Regelgeving De coördinator van de mantelzorgkring houdt veranderende wet- en regelgeving in de gaten, waar het mantelzorgers raakt. Lokale signalering wordt doorgegeven aan de beleidsambtenaren van de Gemeente Rotterdam.

Waar kunnen mantelzorgers terecht? Ondersteuning start altijd bij Vraagwijzer Daar vindt vraagverheldering plaats en worden enkelvoudige vragen beantwoord. Verwezen kan worden naar Jongerenwerk, Maatschappelijk werk, Sociaal Raadslieden, Werkplein, CJG etc.

Wijkteams 42 wijkteams in 14 gebieden 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur Multi-problem gezinnen

Cursus-aanbod Welzijnsorganisaties en Zorgaanbieders bieden cursussen aan voor mantelzorgers: Omgaan met Dementie Een zieke thuis verzorgen Medicijn toediening Tiltechnieken Grenzen stellen Opruimcoach Lotgenotencontact Familie-avonden

….salons Alzheimer Café’s of Salons Mantelzorgsalons NAH-café (Cerebraal) Kopp-groepen (Context) COPD-groepen Inloophuizen Afasie-soos Ontmoetingscentrum Dementie Diaconieën

Fundagen Jonge Mantelzorgers ontmoeten elkaar op Brusjes-activiteiten, KOPP-groepen of Fundagen.

Sport en bewegen Sport-stimulering  Sport Plus Club G-sporters Auti-elftallen Scootmobiel tochten Fietsmaatjes MEE Roeivalidatie

Rotterdams aanbod Voorheen de mantelzorg-parkeerpas. Nu kenteken parkeren Overal gratis parkeren in de stad met je wijkgebonden invalidenparkeerkaart Voucher regeling voor extra Thuiszorg Opzoomer Mee activiteiten Vakantieweken Rotterdam Burenhuis Fonds Bijzondere Noden

Waardering mantelzorgers Landelijk: Mantelzorgcompliment komt naar de gemeenten. Gemeente Rotterdam zoekt nog naar een vorm voor deze waardering. (H)erken en waardeer je mantelzorgers. Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Bureau nazorg / transfer-verpleegkundige

Vragen en discussie

Handige websites: www.mezzo.nl www.mezzo.nl www.werkenmantelzorg.nl www.wehelpen.nl www.expertisecentrummantelzorg.nl www.vilans.nl www.mantelzorgkring.nl www.rotterdam.nl/hebbieeffe www.mezzo.nl www.werkenmantelzorg.nl www.wehelpen.nl www.expertisecentrummantelzorg.nl www.vilans.nl www.mantelzorgkring.nl www.rotterdam.nl/hebbieeffe

Samenspel in het sociale domein Sittard - 8 april 2013 Bedankt voor uw aandacht!  www.mezzo.nl  0900 20 20 496 Mantelzorglijn (€0,10 p/m) 030 659 2222  j.moerings@mezzo.nl Inleiding Jan Schepers / Mezzo