5 manieren van praten over de dood Scholing Palliatieve Zorg 28 mei 2014 Huib van der Burg Geestelijk Verzorger Ziekenhuis St Jansdal

Vakanties Mee-vallers Kinderen krijgen Ouder-dom Verlies van geliefden Tegen-slagen Carrière, werk Klein-kinderen Ziekte Jeugd en ouders Uit huis, op eigen benen Partner, trouwen

Ruimte

Vergeven - vergeten Vasthouden - loslaten Ruimte Doen - laten Geloven - weten Ik-ander

Ik-ander Doen - laten Vasthouden - loslaten Vergeven - vergeten Geloven - weten Ruimte

Waar houdt u zich aan vast? Wie of wat geeft u kracht in deze situatie? Kunt u het leven (al) loslaten? Als u terugkijkt op uw leven tot nu toe, wat gaat er dan door u heen? Zijn er dingen die u nog recht wilt zetten? Hoe gaat u om met de pijn? Wat wilt u dat we nog doen? Ruimte Denkt u wel eens na over het einde? Wat betekent de dood voor u? Heeft u steun aan een geloof? Heeft u de ruimte om uzelf te zijn tijdens uw ziekte? Neemt u afscheid van het leven op de manier die bij u past?

‘Verdringing van de dood’ bezig zijn met en praten over de dood sociaal ‘Bang voor de dood’ proactief ‘Leven met de dood’ zeer veel vertrouwend ‘Leven na de dood’ onbevangen ‘Leven zonder de dood’ rationeel ‘Verdringing van de dood’ zeer weinig postmodern, “ontplooien en beleven” traditioneel, “behoudend” modern, “bezitten en verwennen”

vertrouwend ‘Leven na de dood’ 12 % (1 op de 8) vaak getrouwd (bovengemiddeld vaak in vrijwilligerswerk of in zorgsector werkend) 12 % (1 op de 8) vaak getrouwd religieus ingesteld 12 %

Vertrouwend

sociaal ‘Bang voor de dood’ 33 % (1 op de 3) veel 65-plussers vaak aangesloten bij een kerk, maar niet streng religieus

sociaal

‘Verdringing van de dood’ rationeel ‘Verdringing van de dood’ rationeel ‘Verdringing van de dood 15 % (1 op de 6) vaker man dan vrouw minder religieus of spiritueel ingesteld

rationeel

onbevangen ‘Leven zonder de dood’ 22 % (1 op de 5) jong, tolerant vaker man dan vrouw ondergemiddeld spiritueel of religieus ingesteld

Onbevangen

proactief ‘Leven met de dood’ 18 % (1 op de 5) vaker vrouw dan man spiritueel ingesteld, maar geen lid van een kerk

proactief

Casus Een jonge vrouw zonder medische voorgeschiedenis blijkt uitgebreid metastasen te hebben, bij een onbekende primaire tumor. ‘Het gaat nu hard, ik ben bang dat ik niet lang meer heb te leven’, zegt ze. Ze heeft haast om van alles te regelen voor haar levenseinde. proactief ‘Leven met de dood’ vertrouwend sociaal rationeel proactief onbevangen

Haar echtgenoot vindt dit moeilijk. Hij wil vasthouden aan hoop en de gedachte aan haar dood liever op afstand houden. Als het echt zover is, dan is het vroeg genoeg om te bespreken wat nodig is. onbevangen ‘Leven zonder de dood’ vertrouwend sociaal rationeel proactief onbevangen

rationeel ‘Verdringing van de dood’ Tijdens de behandelingen moet het medisch personeel de patiënte flink aanmoedigen te vechten. vertrouwend sociaal rationeel proactief onbevangen

Ook de echtgenoot wordt ingeschakeld, maar hij raakt in de knel tussen de uitlatingen van zijn vrouw en de instructies van het personeel. Het liefst gaat hij mee in de gedachtegang van het personeel, maar hij voelt dat hij daarmee het contact met zijn vrouw verliest.

Een van de verpleegkundigen is bekend met de STEM-segmentatie en herkent de rationele opstelling van het ziekenhuis versus de proactieve stijl van de patiënte en de meer onbevangen instelling van de echtgenoot. vertrouwend sociaal rationeel proactief onbevangen

Ze bespreekt met de echtgenoot zijn verwarring en onmacht. Hij besluit zich open te stellen voor de signalen van zijn vrouw, die hij tegen beter hopen in toch het meest gelooft, en bereidt zich samen met haar voor op wat komen gaat. Ik-ander Doen - laten Vasthouden - loslaten Vergeven - vergeten Geloven - weten ruimte

Enkele dagen later gaat de patiënte met de nodige begeleiding naar huis en een week later overlijdt ze. ‘De zorgen waren voorbij ook al was het sterven aanstaande. Er was rust in huis en we hebben elkaar kunnen steunen en troosten’, liet de echtgenoot achteraf weten.

Vragen, tips, contact? Huib van der Burg via Ziekenhuis St Jansdal (0341) 463911 @ h.vander.burg@stjansdal.nl