Kind en Gezin Kind en Gezin http://www.kindengezin.be/ Kleine kinderen, wij maken er werk van!

1. Over Kind en Gezin 1.1 Missie en Waarden 1.2 Wat doen we? 1.3 Organisatie 1.4 Geschiedenis

1.1 Missie en waarden Kind en Gezin wil, samen met zijn partners, voor elk kind, waar en hoe het ook geboren is en opgroeit, zo veel mogelijk kansen creëren. Missie en Waarden http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/missie-en-waarden/

1.1 Missie en waarden Aandacht voor: Diversiteit Kinderrechten Medewerkers van Kind en Gezin werken aan:

1.2 Wat doen we? Actief bijdragen tot het welzijn van jonge kinderen en hun gezinnen via 3 beleidsdomeinen: Preventieve Gezinsondersteuning Kinderopvang Adoptie Opdracht Kind en Gezin http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/wat-doen-we/ Kennismakingsfilm http://www.kindengezin.be/brochures-en-rapporten/filmpjes/over-kind-en-gezin/

1.2 Wat doen we? Preventieve Gezinsondersteuning gratis begeleiding van (aanstaande) ouders van bij de zwangerschap tot het kind 3 jaar is Kinderopvang Geen organisator, maar algemeen regisseur (Vlaanderen en Brussel) Adoptie Informatie aan en begeleiding van adoptieouders en geboorteouders

1.3 Organisatie Kind en Gezin: Intern verzelfstandigd agentschap met rechtspersoonlijkheid Organogram http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/organogram/ In Brussel bevinden zich de beleidsafdelingen van Kind en Gezin. Hier worden jaarlijks de beleidopties genomen, vernieuwingen uitgetekend en nieuwe projecten opgezet. De uitvoering van de planningen van dit beleid gebeurt in de provincies, nl. in de provinciale afdelingen.

1.3 Organisatie Centrale afdelingen Overkoepelende diensten: beheer en ontwikkeling, interne ondersteuning Provinciale afdelingen Uitvoering dienstverlening

1.3 Organisatie Klachtendienst Kind en Gezin -Lijn http://www.kindengezin.be/formulieren/contact.jsp Klachtendienst http://www.kindengezin.be/contact-en-help/klachten/ Interne en externe Communicatie

1.3 Organisatie Overkoepelend voor de 3 beleidsdomeinen Kind en Gezin - Lijn Vragen en advies (3 beleidsdomeinen) Maken/verplaatsen afspraken voor huisbezoek, consult Klachtendienst Over dienstverlening Kind en Gezin Over instellingen of personen werkzaam binnen de sector van Kind en Gezin

1.3 Organisatie Interne en externe communicatie Externe communicatie ouders en partners - Persoonlijke gesprekken - Website (per thema/tijdslijn) - Nieuwsbrieven over zwangerschap, baby tot kleuter, kinderopvang, adoptie en gezinsondersteuning (per leeftijd/ad hoc) - Brochures, folders, affiches, rapporten, jaarverslagen - Filmmateriaal - Sociale media - Campagnes - Infoavonden en infobeurzen (zwangeren) , startersmarkten (kinderopvang) Brochures, folders, fimpjes http://www.kindengezin.be/brochures-en-rapporten/ Facebook https://nl-nl.facebook.com/kindengezin Twitter https://twitter.com/kindengezin

1.3 Organisatie - Opleidingsdagen en bijscholingen (kinderopvang) - Online leermodules (professionals) Externe communicatie artsen - Extranet

1.3 Organisatie Interne communicatie - Intranet, nieuwsberichten - De Schakel (personeelsblad) - Website - Online leermodules - Rapporten, jaarverslagen, verdiepende informatie - Opleidingsdagen en bijscholingen

1.3 Organisatie Raadgevend comité Raadgevend comité VCA http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/raadgevend-comite/ Raadgevend comité VCA

1.3 Organisatie Raadgevend comité Verstrekt advies (Verzoek AG – eigen initiatief) Toetssteen voor het beleid Raadgevend comité VCA Verstrekt advies aan VCA

1.4 Geschiedenis 1904: Start georganiseerde kinderzorg Eerste inzet van vrijwilligers 1919: Nationaal Werk voor Kinderwelzijn (NWK) Nationaal 1984: Kind en Gezin Vlaamse Gemeenschap 1987: Kind en Gezin als Vlaamse Openbare instelling (VOI) 2006: Kind en Gezin als Intern Verzelfstandigd Agentschap met rechtspersoonlijkheid (IVArp) Geschiedenis Kind en Gezin http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/geschiedenis/ Brochure 20 jaar Kind en Gezin http://www.kindengezin.be/brochures-en-rapporten/brochures/broch-20j-kg.jsp

2. Preventieve Gezinsondersteuning 2.1 Wat doen we? 2.2 Doelgroep 2.3 Prenataal aanbod 2.4 Postnataal aanbod 2.5 Partners 2.6 Vernieuwing: Huizen van het Kind

2.1 Wat doen we? Kind en Gezin begeleidt (aanstaande) ouders van bij de zwangerschap tot het kind 3 jaar is Pijlers van de dienstverlening Preventief Vrijwillig Gratis Vraaggerichte zorg op maat Positieve ingesteldheid ondersteunen Mogelijkheden van ouders erkennen Maatschappelijk kwetsbare groepen bereiken Preventieve dienstverlening Binnen onze dienstverlening ligt de nadruk op preventie en het snel detecteren van eventuele problemen. Als de problematiek of vraag de ondersteuningsmogelijkheden van het regioteam overstijgt, bv. bij ziekte, handicap, ontwikkelingsstoornis, slechte score op de gehoortest, inkomensproblemen, opvoedingsproblemen en -crisis, wordt er doorverwezen naar gespecialiseerde diensten. De nadruk op preventie geldt ook voor de artsen op de consultatiebureaus. Zij onderzoeken de kinderen en staan in voor de vaccinaties. Indien ze een medische probleem bij een kind vaststellen, gaan zij het niet zelf behandelen, maar verwijzen zij door naar de behandelend arts. Op het consultatiebureau worden dus ook geen geneesmiddelen voorgeschreven. Medische, psychosociale en pedagogische preventie http://www.kindengezin.be/ontwikkeling/ http://www.kindengezin.be/gezondheid-en-vaccineren/ Preventieve opvoedingshulp http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/na-de-geboorte/ http://www.kindengezin.be/opvoeding/opvoedingsvragen/ Preventie kindermishandeling http://www.kindengezin.be/veiligheid/kindermishandeling/ Pijlers dienstverlening http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/ Werken met maatschappelijk kwetsbare gezinnen http://www.kindengezin.be/img/Visietekst-werken-met-MKG.pdf

2.1 Wat doen we? Kernthema’s Gezond eten en bewegen Verzorging en hygiëne Gezondheid en volledig vaccineren Veilige leef- en slaapomgeving Optimale ontwikkeling Positief ouderschap Thema’s http://www.kindengezin.be/ Filmpjes over ontwikkeling, opvoeding, veiligheid en gezondheid http://www.kindengezin.be/brochures-en-rapporten/filmpjes/

2.1 Wat doen we? Georganiseerd in regioteams Regioteamverantwoordelijken Regioverpleegkundigen Gezinsondersteuners Ondersteuning door provinciaal consulenten, lactatiekundigen en provinciaal adviserend artsen Ook in het consultatiebureau: artsen en vrijwilligers Adressen Provinciale afdelingen http://www.kindengezin.be/contact-en-help/adressen/

Regio’s Antwerpen

Regio’s Limburg

Regio’s Oost-Vlaanderen

Regio’s West-Vlaanderen

Regio’s Vlaams-Brabant en Brussel

2.2 Doelgroep Aanstaande ouders (prenataal aanbod) Gezinnen met kinderen van 0 tot 3 jaar (postnataal aanbod) Opvolging na 3 jaar Als een kleuter naar school gaat, neemt het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding) de taak van Kind en Gezin over. We dragen alle nuttige gegevens van het kind over aan het CLB om een vlotte opvolging mogelijk te maken. In de uitzonderlijke gevallen dat kinderen niet naar de kleuterschool gaan, kan onze begeleiding verder gezet worden tot de leeftijd van 6 jaar.

2.3 Prenataal aanbod Infoavonden en kraambeurzen in samenwerking met kraamklinieken Informatie Zwangerschapsboekje Brochures Kind in Beeld: informatie in beeld gebracht Website Kind en Gezin - Lijn Nieuwsbrieven over zwangerschap Sociale media Prenatale informatie http://www.kindengezin.be/zwangerschap-en-geboorte/ http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/voor-de-geboorte/ Infoavonden en kraambeurzen http://www.kindengezin.be/opleidingen-en-infosessies/zwanger/kind-op-komst/ Inschrijven Nieuwsbrieven over zwangerschap http://www.kindengezin.be/toepassingen/inschrijven-nieuwsbrief-zwanger.jsp Zwangerschapsboekje en andere brochures http://www.kindengezin.be/brochures-en-rapporten/brochures/ Kind in Beeld Zwangerschap en Kind in Beeld Contraceptie (en bijhorende handleidingen voor partners)

2.3 Prenataal aanbod Begeleiding van (maatschappelijk) kwetsbare zwangere vrouwen Vb. tienerzwangerschappen, verslaving, financiële moeilijkheden, mensen zonder papieren, mensen met beperking, … Prenatale steunpunten in enkele grootsteden Prenatale consulten en huisbezoeken Doorverwijzing naar regulier aanbod Kleinere steden en gemeenten: huisbezoeken door regioverpleegkundige Prenatale steunpunten http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/voor-de-geboorte/prenatale-steunpunten/

2.4 Postnataal aanbod Kennismakingsbezoek (kraamkliniek of thuis) Huisbezoeken Gehoortest Aanbod rond opvoeding (ook Spreekuur Opvoedingsondersteuning Aanbod na de geboorte http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/na-de-geboorte/ Spreekuur opvoedingsondersteuning http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/na-de-geboorte/aanbod-rond-opvoeding/default.jsp

2.4 Postnataal aanbod Consulten op het consultatiebureau Wegen en meten (vrijwilligers) Medisch preventief onderzoek door arts Vaccinaties Oogtest op 12 en 24 maanden Bespreking vragen Consulten http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/na-de-geboorte/consulten/ Consultatiebureaus De consultatiebureaus worden door privé- of publieke instanties (gemeente, OCMW, ziekenfonds, …) worden georganiseerd. De eigen zorgverlening van Kind en Gezin wordt ingeschakeld in de werking van de consultatiebureaus en worden erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin. De subsidiëring omvat werking, infrastructuur, verloning van de arts, vorming, ... De medewerking van vrijwilligers in de consultatiebureaus is een essentiële erkenningsvoorwaarde. De vrijwilligers vallen onder de bevoegdheid van deze organiserende besturen. http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/partners/organiserende-besturen-van-consultatiebureaus/ Adressen consultatiebureaus http://www.kindengezin.be/contact-en-help/adressen/

2.4 Postnataal aanbod Informatie Kindboekje Brochures Kind in Beeld: informatie in beeld gebracht Website Kind en Gezin - Lijn Nieuwsbrieven ‘Van baby tot kleuter’ Sociale media Kennismakingsbrochure ‘Wat doet Kind en Gezin voor jou en je gezin’ http://www.kindengezin.be/brochures-en-rapporten/brochures/ Kindboekje en andere brochures Kind in Beeld: informatie over verschillende thema’s

2.5 Partners Partners erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin Organiserende besturen van CB’s en prenatale steunpunten Inloopteams Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Opvoedingswinkels Expertisecentra Kraamzorg Vertrouwenscentra Kindermishandeling Partners en doorverwijzing http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/partners/ http://www.kindengezin.be/gezinsondersteuning/na-de-geboorte/extra-zorg-en-hulp/

2.5 Partners EXPOO Opvoedingslijn Spel- en ontmoetingsinitiatieven Lokaal aanbod van projecten Vb. Domo’s (door ondersteuning mee opvoeden) Vb. Versterken van onderwijskansen

2.5 Partners Anders partners Kraamklinieken Gynaecologen Zelfstandige vroedvrouwen Diensten voor kraamzorg en gezinszorg Kinder- en huisartsen Centra Algemeen Welzijnswerk Vluchthuizen Centrale Integrale Gezinszorg

2.6 Vernieuwing: Huizen van het Kind Partnerschap Kind en Gezin Lokale organisaties die zich inzetten voor (aanstaande) gezinnen en jongeren Huizen van het Kind http://www.kindengezin.be/vernieuwing/preventieve-gezinsondersteuning/huizen-van-het-kind/ http://www.huizenvanhetkind.be/hk/

2.6 Vernieuwing: Huizen van het Kind Voor alle (aanstaande) ouders Alles rond opvoeden en opgroeien Minimaal preventieve gezondheidszorg, opvoedingsondersteuning en bevordering van ontmoeting en sociale cohesie Lokaal aanbod afgestemd op de lokale noden en behoeften, inspelend op de lokale kansen

3. Kinderopvang 3.1 Wat doen we? 3.2 Soorten opvang 3.3 Functies van formele kinderopvang 3.4 Centraal en lokaal beleid 3.5 Controle en inspectie 3.6 Subsidies kinderopvang 3.7 Nieuw decreet kinderopvang 1 april 2014

3.1 Wat doen we? Actief bijdragen tot het welzijn van jonge kinderen en hun gezinnen via kwaliteitsvolle kinderopvang Beleid voorbereiden Regelgeving uitvoeren Ouders en opvang ondersteunen In Vlaanderen en Brussel Opdracht Kinderopvang http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/wat-doen-we/kinderopvang/ http://www.kindengezin.be/kinderopvang/lokaal-beleid/

3.2 Soorten opvang Kind en Gezin is bevoegd voor: Formele opvang van baby’s en peuters Informele opvang – formele opvang Informeel: vrijwillige opvang door grootouders, familieleden, buren,… Formeel: geregelde, georganiseerde opvang Gezinsopvang - groepsopvang Gezinsopvang: max. 8 kinderen Groepsopvang: vanaf 9 kinderen Bevoegdheid Kind en Gezin http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/wat-doen-we/kinderopvang/#Kinderopvang-waarvoor-Kin Soorten opvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/opvang-zoeken/soorten-kinderopvang/ Opvang zoeken http://www.kindengezin.be/kinderopvang/opvang-zoeken/ http://www.kindengezin.be/toepassingen/zoekopvang.jsp Aantal plaatsen in de opvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/over-kinderopvang/plaatsenteller/ Starten met opvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/starters/ http://www.kindengezin.be/kinderopvang/nieuw-decreet/starter-gezinsopvang/ http://www.kindengezin.be/kinderopvang/nieuw-decreet/starter-groepsopvang/ Inkomenstarief http://www.kindengezin.be/kinderopvang/nieuw-decreet/inkomenstarief/

3.2 Soorten opvang Prijs: met inkomenstarief – vrij te bepalen Met inkomenstarief: prijs volgens inkomen Vrij te bepalen: vaste prijs bepaald door de opvang Buitenschoolse opvang IBO Zelfstandige buitenschoolse opvang Prijs opvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/prijs/ Buitenschoolse opvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/opvang-zoeken/soorten-kinderopvang/

3.2 Soorten opvang Mogelijk verruimd opvangaanbod Inclusieve opvang (kinderen met specifieke zorgbehoeften) Flexibele opvang (vroege of late opvang, in het weekend, …) Kinderen met specifieke zorgbehoeften http://www.kindengezin.be/kinderopvang/opvang-zoeken/kind-met-specifieke-zorgbehoefte/ Inclusieve opvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/nieuw-decreet/subsidies/inclusieve-opvang/ Flexibele opvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/nieuw-decreet/subsidies/flexibele-opvang/

3.3 Functies van formele kinderopvang Economische functie Ouders kunnen gaan werken en voor een inkomen zorgen Kinderopvang=werkgever voor vele mensen Sociale functie Uitsluiting van kansengroepen tegengaan (zowel kinderen als ouders) Bevordering van integratie Functies van kinderopvang http://www.kindengezin.be/kinderopvang/over-kinderopvang/visie-en-beleid/#De-3-maatschappelijke-fun

3.3 Functies van formele kinderopvang Pedagogische functie Biedt verzorging en geborgenheid Stimuleert in fysieke en psychische ontwikkeling Ontmoeten van anderen Respectvol leren omgaan met anderen

3.4 Centraal en lokaal beleid Kind en Gezin = Centraal regisseur Lokaal bestuur (gemeente en OCMW): staat in voor lokaal beleid 3 instrumenten Lokaal Beleidsplan Kinderopvang Lokaal Overleg Kinderopvang - Gemeente kan ook zelf opvang organiseren Lokaal Loket Kinderopvang - Ondersteunt ouders in het zoekproces Lokaal beleid http://www.kindengezin.be/kinderopvang/lokaal-beleid/

3.5 Controle en inspectie GEEN inspectie door Kind en Gezin Zorginspectie inspecteert en maakt inspectieverslag met advies op Kind en Gezin beslist op basis van het inspectieverslag en het advies van Zorginspectie Zorginspectie http://www4wvg.vlaanderen.be/wvg/zorginspectie/Pages/Home.aspx

Subsidie voor inkomenstarief 3.6 Subsidies kinderopvang Trap 3 Plussubsidie Subsidie voor inkomenstarief Basissubsidie Trap 1 1 Trap 2 Kwetsbare gezinnen Voorrangsregels Prijs op basis van inkomen Voorrangsregels Nederlands in de werking 220 openingsdagen Subsidies http://www.kindengezin.be/kinderopvang/nieuw-decreet/subsidies/ Individuele specifieke zorg Individuele en of structurele specifieke zorg

4. Het Vlaams Centrum voor Adoptie 4.1 Wat doen we? 4.2 Wetgeving 4.3 Binnenlandse adoptie 4.4 Interlandelijke adoptie

4.1 Wat doen we? Stuurt elke adoptie van minderjarigen, zowel binnenlandse als interlandelijke adoptie Over Kind en Gezin en adoptie http://www.kindengezin.be/over-kind-en-gezin/wat-doen-we/adoptie/ Over het VCA http://www.kindengezin.be/adoptie/over-het-vca/ Adoptie http://www.kindengezin.be/adoptie/adopteren/ http://www.kindengezin.be/adoptie/een-kind-afstaan/ http://www.kindengezin.be/adoptie/zelf-geadopteerd/

4.2 Wetgeving Verdrag van Den Haag (1993) en Belgische wetgeving 2 belangrijkste principes: Adopteerbaarheid (vrije en volledig geïnformeerde toestemming) Subsidiariteit (Interlandelijke adoptie is laatste optie: eerst eigen familie, binnenlandse adoptie en dan pas interlandelijk) Tekst Verdrag van Den Haag http://www.hcch.net/index_en.php?act=conventions.text&cid=69

4.3 Binnenlandse adoptie Kind verblijvend in België, geadopteerd door ouders verblijvend in België Niet-gekend kind (via adoptiedienst) Procedure: Infosessie en voorbereiding als er nood is aan ouders Maatschappelijk onderzoek bij kandidaat- adoptieouders, begeleiding geboorteouders, plaatsing kind en nazorg via adoptiedienst Adoptie-uitspraak bij rechtbank Binnenlandse adoptie http://www.kindengezin.be/adoptie/adopteren/binnenlandse-adoptie/

4.3 Binnenlandse adoptie Gekend kind (stiefouder, meemoeder, pleegkind) Procedure: Aanmeldingen via VCA Voorbereiding bij EVA-vorming Adoptieprocedure voor de jeugdrechtbank Adoptie-uitspraak eventueel na een maatschappelijk onderzoek Gekend kind adopteren http://www.kindengezin.be/adoptie/adopteren/binnenlandse-adoptie/zelfstandige-adoptie/ Kind van je partner adopteren http://www.kindengezin.be/adoptie/adopteren/binnenlandse-adoptie/kind-van-je-partner/

4.4 Interlandelijke adoptie Kind verblijvend in het buitenland, geadopteerd door ouders verblijvend in België Procedure: Infosessie (Steunpunt Adoptie) of individueel gesprek bij VCA (intrafamiliale adoptie) Voorbereiding na instroombeheer (Steunpunt Adoptie) Maatschappelijk onderzoek (3 erkende diensten) Geschiktheidsvonnis door Jeugdrechtbank Buitenlandse adoptie http://www.kindengezin.be/adoptie/adopteren/buitenlandse-adoptie/ Adoptieprocedure buitenland http://www.kindengezin.be/adoptie/adopteren/buitenlandse-adoptie/procedures/

4.4 Interlandelijke adoptie Bemiddeling adoptiedienst (3 erkende diensten) of zelfstandige adoptie (via VCA) Erkenning door Federale Centrale Autoriteit Nazorg (adoptiediensten, Steunpunt Adoptie, Trefgroepen)