ACC Legal Training Agnès Maqua Moana Colaneri Sean Van Ginderdeuren Lorely Pizzuti Ann Fromont 31 maart 2014

Online Behavioral Advertising Juridische kwesties Algemene Principes Belgische Privacy regelgeving Sean Van Ginderdeuren 2

INLEIDING DOEL AFBAKENING STRUCTUUR

Algemene principes Belgische privacy regelgeving

A. PRIVACYREGELGEVING O. Bronnen Belgische Privacywet: Wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens Europese Privacyrichtlijn: Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens Dit wettelijk kader (daterend van het begin van de jaren ‘90) regelt onder welke voorwaarden persoonsgegevens mogen worden ingezameld en gebruikt door de operatoren van sociale netwerken, door bedrijven en door de eindgebruikers zelf.

A. PRIVACYREGELGEVING 1. Principe De Privacywet bepaalt dat: elke verwerking rechtmatig en relevant dient te zijn, in het kader van welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden. gegevensverwerking dient steeds zo nauwkeurig mogelijk te zijn, transparant te zijn en het behoud van gegevens moet tot een minimum worden beperkt. de verwerkte gegeven zo goed mogelijk beveiligd dienen te worden en dat er, voor het geval van doorgifte aan “derde landen” gelet wordt op een passend beschermingsniveau.

A. PRIVACYREGELGEVING 1. Principe Legitieme grondslagen uit Privacywet: Betrokken persoon ondubbelzinnig toestemming geeft° Gegevensverwerking noodzakelijk voor de uitvoering van een overeenkomst (facturatie, verzekeringspolis afsluiten enz.) Wettelijke verplichting (Werkgevers aan sociale zekerheid) Vitaal belang (bloedgroep bewusteloos slachtoffer) Taak van openbaar belang (NMBS, Bpost) Gerechtvaardigd belang (zie proportionaliteit)

A. PRIVACYREGELGEVING 1. Principe Voor elke zogenaamde “verwerking van gegevens” is vrije, specifieke en geïnformeerde toestemming nodig. “Verwerking” is een zeer ruim begrip - definitie PRIVACY WET art 1 par. 2. “...elke bewerking of elk geheel van bewerkingen met betrekking tot persoonsgegevens, al dan niet uitgevoerd met behulp van geautomatiseerde procédés, zoals het verzamelen, vastleggen, ordenen, bewaren, bijwerken, wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, verstrekken door middel van doorzending, verspreiden of op enigerlei andere wijze ter beschikking stellen, samenbrengen, met elkaar in verband brengen, alsmede het afschermen, uitwissen of vernietigen van persoonsgegevens”. [steeds voldaan] Persoonsgegevens eveneens ruim begrip – PRIVACYWET art.1, §1, 1 “iedere informatie betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon verstaan, hierna " betrokkene " genoemd; als identificeerbaar wordt beschouwd een persoon die direct of indirect kan worden geïdentificeerd, met name aan de hand van een identificatienummer of van één of meer specifieke elementen die kenmerkend zijn voor zijn of haar fysieke, fysiologische, psychische, economische, culturele of sociale identiteit”. [steeds voldaan] 8

A. PRIVACYREGELGEVING 1. Principe  Direct marketing (art. 9 Privacywet) geldt altijd als verwerking; voorafgaand informeren omtrent recht op verzet; Reclame als zodanig herkenbaar. Privacycommissie (2004, controleorgaan Kamer, klacht indienen, advies). Wettelijke initiatieven: Europe calling. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2012:0011:FIN:NL:PDF Actualiteit: NSA (Snowden), Facebook-Whatsapp, geolocalisation. 9

A. PRIVACYREGELGEVING 1. Principe Toestemming als rechtvaardigingsgrond enkel geldig indien toestemming: vrij, specifiek en geïnformeerd is. Vrij: reële keuzemogelijkheid; Specifiek: rechtstreeks afkomstig van gebruiker die bewust is van de exacte draagwijdte van zijn/haar toestemming; Geïnformeerd: over alle nodige informatie beschikken om precies te kunnen inschatten wat de gevolgen van de toestemming zijn.  In de praktijk: privacy policy

A. PRIVACY POLICY 2. VERMELDINGEN OP BASIS VAN PRIVACY WET A. Vragenlijst Is er een verwerking van gegevens? Voor welk doeleinde is deze verwerking? Dient hiervoor toestemming verkregen te worden? Worden de gegevens bewaard? Worden de gegevens doorgegeven aan derden? (expliciete toestemming vereist) Zullen de gegevens naar het buitenland doorgegeven worden?

A. PRIVACY POLICY B. Verplichte vermeldingen Naam en adres verantwoordelijke verwerking van gegevens = diegene(n) die alleen of samen met anderen het doel en de middelen voor de verwerking van persoonsgegevens bepaalt (art. 1 par. 4 Privacy Wet) Doeleinden van de verwerking Rechten van de betrokken persoon (weigering, inzage en verbetering, verzet en informatie) Bestemmelingen van de gegevens Verplicht antwoord

B. Verder nog: Verwerking van gegevens onder inachtneming van: legaliteitsbeginsel; finaliteitsbeginsel; proportionaliteitsbeginsel; voldoende beveiliging en vertrouwelijkheid; Principiële meldingsplicht bij de Privacycommissie: Uitzonderingen: Uitvoeringsbesluit van 13 februari 2001 niet-geautomatiseerde verwerkingen (b.v. de papieren bestanden); courante verwerkingen (loonadministratie, personeelsadministratie, boekhouding, klanten- en leveranciersbeheer).

Privacy Policy van onderneming actief in online news sector

PRIVACY POLICY Conclusie Correcte nauwkeurige verwerking en niet meer/langer dan voor de doeleinden waarvoor bestemd; Aangifte bij Privacy Commissie van verwerking gegevens; Verplichte vermeldingen (Privacy “statement” of - “disclaimer”); Verwijzing naar de PRIVACY WET Naam en adres verantwoordelijke verwerking Doeleinden van de verwerking Kosteloze toegang en recht tot wijziging 15

PRIVACY POLICY Extra - Databank Tweeledige bescherming: “Sui generis” bescherming - inhoud van een databank. Wet van 31 augustus 1998 betreffende de rechtsbescherming van databanken (Databankenwet) Auteursrechtelijke bescherming – structuur van een databank (nieuw - originaliteit? - vorm) Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten (Auteurswet)  beide regimes cumuleerbaar. 16

PRIVACY POLICY IV. (Voorafgaandelijke?) toestemming vereist voor verwerking ? Wel als voor online direct market doeleinden Specifieke regels voor gevoelige gegevens (vb. medische gegevens) V. Belang uitgebreid privacy-beleid  transparantie d.m.v. guidelines/best practices (intern en extern)  Social media beleid ~ arbeidsrecht: virtueel absenteïsme, cyberpesten etc. ~ CAO nr. 81 betreffende de controle op de elektronische online communicatiegegevens 17

PRIVACY POLICY 18

B. Online Behavioral Advertising Begrip Op basis van surfgedrag adverteren (ook: interest based advertising, behavioral targeting, ad matching). “…the collection of data from a particular computer or device regarding Web viewing behaviors over time and across multiple Web domains not under Common Control for the purpose of using such data to predict consumer preferences or interests to deliver online advertising to that particular computer or device based on the preferences or interests inferred from such Web viewing behaviors.” [bron: OBA framework EU]. Ontbreken wetgevend kader  Privacyregels - vrije, specifieke en geïnformeerde toestemming (+ zie ook cookies). III. Big Business

IV. EU OBA Framework – BPR www.youronlinechoices.eu Adverteerders als “zelfregulator” (OBA framework en European Advertising Standards Alliance’s (EASA) Best Practice Recommendation) Transparantie en keuze surfer (icoon en website)

Het (marketing-gerelateerde) gebruik van social media

INLEIDING DOEL AFBAKENING STRUCTUUR

A. Wedstrijden, tombola’s en loterijen Kansspel – Wedstrijd – Loterij: begrippen Wettelijk regime Wedstrijd 3.1 Wedstrijd versus kansspel 3.2 Wedstrijd versus loterij 3.3 Organisatie van een wedstrijd 3.4 Wedstrijdreglement Tombola

1. Begrippen Kansspel Wedstrijd Loterij Inzet Invloed van het toeval (zelfs bijkomstig) Winst in natura of geld Verbod: behalve indien licentie vanwege Kansspelcomissie GEEN INZET Actieve participatie van de deelnemer (artistiek, intellectueel, sportief…): het aanduiden van de winnaar berust niet 100% op het toeval Winst in natura Gratis deelname Deelname (zelfs gratis) Overwicht van het toeval Geldprijs of prijs in natura (tombola) Algemeen verbod (uitzondering: goed doel)

2. Wettelijk regime Kansspel Wedstrijd Loterij VERBODEN Behalve mits Toestemming (bijv,: barspelen, casino, TV-uitzendingen, Mediaspelen) TOEGESTAAN indien Gratis en Totale uitsluiting van het toeval behalve Nationale Loterij Gelicenceerde tombola voor goed doel zoals bij KB voorzien (bijv,: WWF, RYD, Child Focus…) In familiale kring

Organisatie van commerciele acties: 3. Wedstrijd Organisatie van commerciele acties: Kansspelen: strenge regelgeving (Kansspelwet) en noodzaak licenties Loterij: verboden – monopolie van de Nationale Loterij Tombola: organisatie onder strikt gereglementeerde voorwaarden

3. Wedstrijd Cumulatieve voorwaarden = kansspel ! Wedstrijd versus Kansspel Spelvoorwaarden (art. 2, 1° Kansspelwet van 7 mei 1999): spel of weddenschap inzet (elk type) kans op winst of verlies toeval (zelfs bijkomstig) – beinvloeden door het aanduiden van de winnaar en het bepalen van de winst Cumulatieve voorwaarden = kansspel !

3. Wedstrijd Wedstrijd versus Kansspel Inzet Inzet kan verschillende vormen aannemen SMS (enkel transmissiekost) Telefoon (enkel communicatiekost) Internet Postzegel Risico op winst of verlies!

3. Wedstrijd Wedstrijd versus Kansspel Toeval Zelfs minimaal is voldoende Bepaling van winnaar(s) of van de winst Uitsluiten van het toeval: actieve contributie door de deelnemer Behendigheids- of kennisvraag (niet onmogelijk maar ook niet te eenvoudig) In geval van ex aequo per toeval

3. Wedstrijd Wedstrijd versus Kansspel Toeval – indien: de vragen te eenvoudig zijn; meerdere antwoorden mogelijk zijn; het om schiftingsvragen gaat; sweepstakes.

3. Wedstrijd II. Wedstrijd versus Loterij Voorwaarden voor een «loterij» (artikel 301 Strafwetboek): “…alle verrichtingen die het publiek aangeboden worden en die bestemd zijn om winst te verschaffen door middel van het lot.”

3. Wedstrijd Verrichting = ruime interpretatie Aangeboden aan publiek: II. Wedstrijd versus loterij Verrichting = ruime interpretatie Aangeboden aan publiek: enkel het aanbod is voldoende het publiek kan een specifieke doelgroep zijn winst toeval (…)

3. Wedstrijd II. Wedstrijd versus loterij Er bestaat zelfs een risico op loterij indien: Slechts kleine groep deelnemers deelnemingscriteria aanbod na lottrekking afwezigheid van mogelijkheid tot verlies gratis aanbod Beslissende en overwegende rol van het toeval

3. Wedstrijd III. Organisatie van een wedstrijd Geen inzet (dus geen kansspel) Actieve participatie van de deelnemers (dus geen loterij) Uitsluiting van het toeval (dus geen kansspel) Wedstrijdreglement: ten stelligste aan te raden (cf. informatieplicht consumenten) GDW: niet noodzakelijk

3. Wedstrijd IV. Wedstrijdreglement = essentiële informatie Organisator (naam + adres), aanduiding als wedstrijd Deelnemingsvoorwaarden Duur / geldigheidsduur Prijs en toewijzingsmodaliteiten Eventuele wijzigingsmogelijkheden Beperking aansprakelijkheid Behandeling klachten Bepalingen omtrent behandeling gegevens Toepasselijk recht

4. Tombola Zie KB voor ASBL met toestemming vb: Koninklijk Besluit van 21 mei 2013, genomen krachtens de wet van 31 december 1851, op de loterijen, is vergunning verleend aan de stichting van openbaar nut « Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen » te Brussel om van 1 juni 2013 tot en met 31 mei 2014 onder de benaming « Tombola's Child Focus », in het gehele land een tombolaoperatie te organiseren. Het verloop van de tombola bepalen (in overleg met VZW en overeenstemmend met voorwaarden KB) Reglement opstellen

4. Tombola Voordeel: Toeval (lottrekking) toegestaan Nadeel (vrijheidsbeperkend): Strenge budgettaire voorschriften Verplichte samenwerking met beperkt aantal ASBL

Virale marketing Begrip (geen wettelijke definitie) 3 vragen: De eerste bedoeling van de adverteerder is uiteindelijk altijd het promoten van de verkoop van een product of een dienst, ook al is het bij het begin van de campagne meestal niet onmiddellijk duidelijk dat het om een reclameboodschap of om publiciteit voor een bepaald merk gaat. Reclamecampagnes die op de techniek van de virale marketing berusten zijn over het algemeen zeer effi ciënt. Het adjectief “viraal” is in dit opzicht goed gekozen: het beschrijft een verspreidingsproces, dat via het Internet op piramidale wijze en met een transmissiesnelheid verloopt, vergelijkbaar met de wijze waarop een virus, een epidemie zich verspreidt. (bron: FOD Economie) 3 vragen: Dient men de notie ‘reclame’ te vermelden? Dient men de gegevens van de verkoper te vermelden? Wie ‘verwerkt’ de gegevens? In een notendop

B. Regelgevend kader Social Media Ontbreken regelgevend kader Geen social media-Wet Algemene regels van toepassing: Privacy (Privacywet – E-Commerce Wet) Handelspraktijken (Wet Marktpraktijken) Reclame (JEP en sectoriele codes) Startpunt social media: privacy policy waarmee gebruiker moet hebben ingestemd.

B. Regelgevend kader Social Media 2. Specifieke Privacy kwesties Inkomsten voor (vaak kostenloze) sociale netwerken komen van grondstof: persoonlijke data. Verantwoordelijke voor de verwerking: indien het reclamebureau in concreto het doel en de middelen bepaalt zijn zij verantwoordelijk. Ondanks Amerikaanse invloed netwerksites  Belgische en Europese recht blijven van toepassing van zodra er een verwerking van persoonsgegevens plaatsvinden op basis van “automatische middelen” die zich op het Belgische grondgebied bevinden. (Europese privacy autoriteiten: computer eindgebruiker). + Ierse wetgeving (EU regelgeving, vb. Facebook en Google). Quid. Andermans persoonsgegevens (friend requests etc.).

B. Regelgevend kader Social Media 3. Privacy: besluit - Varia Apps – ook hier Privacywetgeving (toestemming!). Recht op vergetelheid – artikel 17 Privacywet. Sociale netwerken als goudmijn voor data mining (marktonderzoeken, promotiecampagnes, etc.). Zonder toestemming (screen scraping etc.) Info kopiëren naar eigen databank (web crawler software of spider) = technisch mogelijk. Juridisch echter NIET ! Hoe kan er namelijk voldaan worden aan Privacyregelgeving? [cfr. legitieme grondslag? toestemming alvast niet (privacy policy van sociale netwerksites enkel voor welomschreven doel). Disproportioneel en niet transparant Publieke persoonsgegevens hergebruiken met medewerking van de operator   Licentie (= transparant) MAAR dient inbegrepen te zijn in operator’s privacy policy als doeleinde. (Reminder: derde land dat niet voorwaarden biedt etc.)

B. Regelgevend kader Social Media 4. Facebook Wedstrijden: naast algemene regels (Wet Marktprakijken etc.) ook regels sociale netwerken respecteren Facebook-Guidelines - https://www.facebook.com/page_guidelines.php

B. Regelgevend kader Social Media 4. Facebook Opstellen wedstrijdreglement (om problemen te vermijden). Andere platformen (YouTube, Twitter, etc. – VOLT). 5. Conclusie Beoordeling geldigheid toestemming conform Privacywet steeds in concreto te beoordelen. Privacy op sociale netwerken: complex

Bronnen en handige informatie Wet Marktpraktijken en Consumentenbescherming (+ handleiding) http://economie.fgov.be/nl/binaries/pratiques_du_marche_marktpraktijken_tcm325-81591.pdf  Nieuw Wetboek Economisch Recht (+ handleiding) met deel Marktpraktijken en Consumentenbescherming http://economie.fgov.be/nl/binaries/WETBOEK%20coordinatie_tcm325-232243.pdf http://www.privacycommission.be/ Bescherming van persoonsgegevens in België: kort overzicht door Privacycommissie: http://www.privacycommission.be/sites/privacycommission/files/documents/bescherming-van-persoonsgegevens-in-belgie.pdf Kansspelcommissie: http://www.gamingcommission.be/opencms/opencms/jhksweb_nl/home/ Organiseren tombola: http://www.tombolist.be/ Gids voor websitehouders: http://economie.fgov.be/nl/binaries/Gids_voor_websitehouders_042011_tcm325-36214.pdf www.youronlinechoices.eu IAB Europe EU Framework for Online Behavioural Advertising http://www.iabeurope.eu/files/9613/6984/1480/2012-12-11_iab_europe_oba_framework.pdf

ALGEMENE CONCLUSIE & VRAGEN 45

Sean VAN GINDERDEUREN Associate – IP / IT svg@koan.eu

http://www.linkedin.com/pub/koan-law-firm/20/a04/4a5 @KoanLaw Vorstlaan, 100 B 1170 Brussel T: +32 (0)2 566 90 00 F: +32 (0)2 566 90 10 www.koan.eu 47 rue de Monceau FR 75008 Paris T: +33 (0)1 56 69 71 20 F: +33 (0)1 56 69 71 14 http://www.linkedin.com/pub/koan-law-firm/20/a04/4a5 @KoanLaw