De oudere persoon na 10 jaar patiëntenrechten M. Keirse // Rechten van kwetsbare patiënten: Oudere patiënten M. Keirse // Les droits des patients fragilisés: Les patients âgés De oudere persoon na 10 jaar patiëntenrechten Manu Keirse Emeritus hoogleraar KU Leuven Voorzitter Woonzorgnet Dijleland 10 jaar patiëntenrechtenwet 10 ans loi "Droits du patient"

1. Een fundamentele grondhouding De oudere als burger met dezelfde noden en rechten. Ook als hij zijn wil niet meer kan vormen. Ouderdom als beperking versus rijkdom aan ervaring. Toename gemiddelde levensverwachting is weldaad.

2. De bevolking informeren Informatie over ouderdom en afhankelijkheid. Over patiëntenrechten en tijdige wilsverklaring. Bespreekbaarheid lang voor probleem zich voordoet. Mag men nog tot last zijn?

Wie niet nadenkt over de toekomst zal er nooit een hebben Wie niet nadenkt over de toekomst zal er nooit een hebben. John Galsworthy

3. Vroegtijdige zorgplanning Waarom is dat zo belangrijk geworden? Sterven is uit het leven verdwenen. Vaak langdurige medische zorg voor het sterven. 40% is niet meer in staat cognitief te reageren. Mensen kunnen in leven worden gehouden verlaten door hun lichaam, anderen door hun hersenen en anderen door hun familie.

Vroegtijdige zorgplanning Tijdig uitnodigen om na te denken over de toekomst. Aanraden te bespreken met familie. Zorgverstrekkers hebben verantwoordelijkheid om dit te introduceren. Denken aan het einde is beangstigend. Ouderen kunnen aan jongeren nog heel wat leren over hoe ze de laatste periode van het leven kunnen beleven.

Vroegtijdige zorgplanning Voor zorgverstrekkers een kans om aan de oudere te laten voelen dat je hem niet alleen nu maar ook in de toekomst belangrijk vindt. Voor ouderen de kans om een mooie herinnering na te laten: Een waardig levenseinde Geen conflicten tussen de naasten over wat je zou willen Een zorg die menswaardig is

In het prachtige Indiase epos Mahabharata wordt de wijze Yudhisthira gevraagd: ‘Wat is van alle dingen in het leven het meest verbazingwekkende?’ Yudhisthira antwoordt: ‘Dat een mens die toch regelmatig anderen ziet sterven, er nooit aan denkt dat hij zal sterven.’

dat je niet een keer zou aankomen waar je altijd naar onderweg was? Dacht je nu werkelijk dat je niet een keer zou aankomen waar je altijd naar onderweg was? Geen reis zonder bestemming. Seneca

4. Respect voor familie en patiënt niet schaden 1. Begin met een uitdrukking van respect. 2. Verken waarom familie bespreekt zonder patiënt. 3. Verken wat familie denkt over visie van patiënt. 4. Beschrijf eigen opvattingen en waarden. 5. Stel een onderhandelde aanpak voor. 6. Zet de basisregel uiteen. 7. Praat met de patiënt.

5. De vertegenwoordiger In naam van de patiënt. Niet hetzelfde als in het belang van de patiënt. Wat zou die patiënt beslissen indien hij even zijn wil kon uitdrukken?

6. De patiëntenbespreking Stel je even voor dat de patiënt of de familie onverwacht achter je rug staat als je over hen spreekt! Als je met beschaamd moet kijken, ben je verkeerd bezig!

7. Opvang van klachten Elke klacht is wegwijzer. Kans om te groeien in kwaliteit. Klachten moeten niet steeds redelijk zijn. Vermijdt etiket “lastige patiënt of lastige familie”. Klachten opsporen in plaats van vermijden.

De titanic is vergaan door het gedeelte dat onder water stak.

8. Vier sleutels Luisteren Informeren Warmte en waardering Herinneringen levendig bewaren

9. Charter van ouderen in de samenleving (1) Vrijheid behouden om wijze van leven te kiezen. De plaats om te leven zelf kiezen. Spijts beperkingen deelname aan sociaal leven. In stand houden van vriendschappelijke en familiale relaties. Meesterschap behouden over bezit en inkomsten.

9. Charter van ouderen in de samenleving (2) 6. Aanmoedigen zijn activiteiten te behouden. 7. Deelnemen aan religieuze en levensbeschouwelijke activiteiten van zijn keuze. 8. Afhankelijkheid zoveel mogelijk voorkomen. 9. Toegang tot alle nuttige zorg. 10. Zorg door mensen met gepaste vorming en in voldoende aantal.

9. Charter van ouderen in de samenleving (3) 11. Respect voor de wijze waarop ze de laatste periode van hun leven willen doormaken. 12. Wetenschappelijk onderzoek van ouderdom en afhankelijkheid moet prioriteit worden. 13. Bescherming niet alleen van zijn goederen maar ook van zijn persoon. 14. De bevolking informeren over de noden van de afhankelijke oudere persoon.