Ready to Quiz? © EVA vzw

Vraag 1 De Aarde heeft een mooie bijnaam, die dankt ze aan hoe ze er vanuit de ruimte uitziet. Haar bijnaam is ……………….. Tip: …… planeet

Antwoord vraag 1 70% van het aardoppervlak bestaat uit water. De bijnaam ‘blauwe planeet’ is dan ook niet zo vreemd! © Juan Carlos DEL OLMO / WWF-Spain

Vraag 2 Wie al in zee heeft gezwommen weet dat zout water alles behalve lekker is. Levende wezens hebben dan ook zoet water nodig om te overleven. Van al het water op onze blauwe planeet is: 50% zoet water 30% zoet water 10% zoet water 2,5% zoet water © Roger Leguen / WWF-Canon

Antwoord vraag 2 2,5% zoet water, daar moeten we het mee doen. Wie snel even rekent weet dus dat de rest van het water, namelijk 97,5%, op aarde zout is. 2,5% zoet water 97,5% zout water

Vraag 3 Een groot deel van het zoet water kunnen we niet gebruiken, omdat het vast zit in ijskappen, gletsjers en diepe lagen onder de grond. Van het zoet water is maar een klein deel onmiddellijk beschikbaar, namelijk: 0,26% 2,26% 5,26% 20,26% © Fritz Pölking / WWF

Antwoord Vraag 3 Slechts 0,26% van het zoet water op aarde is onmiddellijk beschikbaar. Dat is het water in rivieren, meren en in de bovenste grondwaterlagen. En dat beschikbare water is niet alleen voor mensen, de natuur heeft ook water nodig.

Vraag 4 Hoeveel water gebruikt een Belg gemiddeld per dag? 60 liter

Antwoord Vraag 4 120 liter is ons direct waterverbruik. Dat is water dat we gebruiken om ons te wassen, te koken, te poetsen, het toilet door te trekken … Maar ons totaal waterverbruik per dag ligt een heel stuk hoger. 7.400 liter! Per dag!! Per Belg!!! Van je stoel gevallen van het verschieten? © Frank PARHIZGAR / WWF-Canada

Vraag 5 Hoeveel water is er nodig om een blikje frisdrank te maken? 0,33 liter = 33 cl 5 liter 55 liter 200 liter

Antwoord Vraag 5 Een blikje frisdrank bevat 0,33 liter, maar voor de productie van de suiker uit dat blikje is 200 liter water nodig. Het grootste deel van suiker is afkomstig van suikerriet. Planten hebben water nodig om te groeien en suikerriet is een zeer dorstige plant. © Martin Harvey / WWF-Canon © Paul Forster / WWF-Canon

Antwoord Vraag 5 In één blikje frisdrank zit dus 200 liter water ‘verstopt’. Een veel gebruikte term voor dat verborgen water is ‘virtueel’ water. Virtueel water is water dat in de productie van voedsel, kleding en andere artikelen verscholen zit. Op een dag gebruikt een Belg op die manier dus gemiddeld 7.400 liter water.

Vraag 6 In welk product zit het meeste water verborgen? Rangschik de volgende producten van hoog (waar het meeste water voor nodig is geweest om het te maken) naar laag. Een tas koffie (12,5 cl) Een katoenen T-shirt Een boterham (zonder beleg) Een stuk rundvlees (150 gram) Een reep melkchocolade (25 gram) Meest water Minst water ?

Antwoord Vraag 6 150 gr rundvlees 2970 liter Katoenen T-shirt 2700 liter Reep melkchocolade 544 liter Tas koffie 176 liter Boterham 40 liter

Antwoord Vraag 6 Het grootste deel van katoen is afkomstig uit warme, droge landen waar irrigatie nodig is om katoen te kunnen kweken. Voor 1 kg katoen is, afhankelijk van de regio, 7.000 tot 29.000 liter water nodig. © Michel Gunther / WWF-Canon

Antwoord Vraag 6 Om 1 kg tarwebloem te bekomen, hebben de planten 1.400 liter water nodig gehad om te groeien. Dus dat verklaart de 40 liter in 1 snee tarwebrood. © Edward Parker / WWF-Canon © Sarah Black / WWF-Canon

Vraag 7 De hoeveelheid zoet water die wordt gebruikt om een product te maken = watervoetafdruk De watervoetafdruk van een persoon = de totale hoeveelheid zoet water die wordt gebruikt om de goederen en diensten te maken die door deze persoon worden gebruikt Gemiddelde watervoetafdruk wereldwijd = 1.840 m³/persoon/jaar

Vraag 7 De watervoetafdruk wordt uitgedrukt in m³ (beeld je een kubus in met elke zijde gelijk aan 1 m). Met hoeveel liter komt 1 m³ overeen? 10 liter 100 liter 1.000 liter 1.000.000 liter 1 meter 1 meter 1 meter 1 meter

Antwoord Vraag 7 1 m³ komt overeen met 1.000 liter Gemiddelde watervoetafdruk wereld = 1.840 m³/persoon/jaar De watervoetafdruk van een gemiddelde Belg = 2.700 m³/persoon/jaar Voor de rekenwonders is dat: (7.400 liter/dag x 365 dagen)/1000

Vraag 8 We eten bananen, chocolade, rijst …Die zaken groeien niet in België. Het water, nodig om deze goederen te maken telt wel mee in onze watervoetafdruk, maar het watergebruik situeert zich buiten België. Wat is de juiste informatie? 75% van ons watergebruik situeert zich in België, 25% buiten België 50% van ons watergebruik situeert zich in België, 50% buiten België 25% van ons watergebruik situeert zich in België, 75% buiten België

Antwoord Vraag 8 België voert heel wat gewassen in die in het land van herkomst veel water gebruiken bij de productie (koffie, rijst, veevoeders zoals soja, suiker, cacao …). 75 % van het totale watergebruik in België is dan ook extern watergebruik. De hoeveelheid water die we in België gebruiken voor de productie van onze gewassen noemen we de interne watervoetafdruk. Die bedraagt dus maar 25% van onze watervoetafdruk. 75% buiten België 25% binnen België

Vraag 9 We hebben het tot nu toe enkel maar gehad over landbouwgewassen en hun watervoetafdruk. Maar wat met de industrie, dat is toch de grote boesdoener? Welke uitspraak is juist? De watervoetafdruk van landbouwproducten is zeer groot in België en bedraagt bijna 3/4 van de totale watervoetafdruk. De watervoetafdruk van de industrie is zeer groot in België en bedraagt 3/4 van de totale watervoetafdruk. © Claire Doole / WWF-Canon

Antwoord Vraag 9 De watervoetafdruk van landbouwproducten bedraagt bijna 3/4 van de totale watervoetafdruk. Hierin zit het watergebruik van het telen van de gewassen, het verwerken, het transporteren, tot en met het verkopen in de winkel. Dus wat we eten heeft een grote impact op onze watervoetafdruk. © WWF-Canon / Simon Rawles

Vraag 10 Is een grote watervoetafdruk een probleem? Dat is het van zodra we producten invoeren uit gebieden waar water al schaars is of schaars wordt door de landbouw. België voert veel gewassen in die in het land van herkomst veel water gebruiken. De intensieve teelt van die gewassen brengt in heel wat landen problemen met zich mee. © Anton Vorauer / WWF-Canon

Vraag 10 Welk probleem is een gevolg van het intensief gebruik van water in de landbouw? Hier zijn meerdere juiste antwoorden mogelijk. Mensen moeten 15 km verder lopen om water te halen omdat de put bij het dorp is opgedroogd. Voor irrigatie zijn soms grote dammen nodig. Die hinderen vissen in hun trek en leiden zo tot minder vis Het waterniveau in rivieren kan sterk dalen zodat er niet genoeg water overblijft voor de planten en dieren die in de buurt van de rivier leven.

Antwoord Vraag 10 Alle antwoorden zijn juist. Dit zijn allemaal mogelijke gevolgen van een overmatig watergebruik in de landbouw. Voor elk juist antwoord krijg je een punt.

Vraag 11 Jullie krijgen een minuut om zoveel mogelijk tips te noteren om jullie watervoetafdruk te verkleinen. Dat mogen tips zijn om het direct en indirect/virtueel waterverbruik te verminderen. Per nuttige tip krijgen jullie een punt!

© EVA vzw