Bibliotheken als parelduikers Stichting Lezen & Schrijven Merel Heimens Visser Algemeen directeur 1 november 2012

Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange termijn. Mede dankzij inhoudelijke en financiële steun van bedrijven en ministeries.

Quiz! Hoeveel procent van de kinderen verlaat de basisschool met een leesachterstand van 2 jaar? A) 10 % B) 25% Waar is Stichting Lezen & Schrijven gehuisvest? A) Lange Voorhout DH B) Koninginnegracht 15 DH Tot wanneer loopt het proefprogramma Taal voor het Leven? A) tm 2016 B) tm 2015 1 leesachterstand 25% 2 Kon gracht 15, Den Haag. 15 in Dh, 15 in de regio’s TvhL. Veel ervaring binnen gehaald met tvhl mensen uit roc, gemeenten ed. Gemm leeftijd 42, jongste 22, oudste 67. 3 tvh tot in 2016. halverwege 2011 kwam beschikking, sept was het team zo goed als rond, jan eerste cursisten. 4 woorden begrijpen 93% 5 bewindspersonen: 8 . Rutte, plasterk, timmermans, dijsselbloem, bussemaker, dekker, ascher, schippers. 6 Hoeveel: ruim 76.000

QUIZ 4. Welk % woorden moet een ongeoefende lezer van een tekst snappen om de tekst te begrijpen? A) 93% B) 60% 5. Hoeveel bewindspersonen van het nieuwe kabinet Rutte II waren ooit betrokken bij St Lezen & Schrijven ? A) 5 B) 8 6. Hoeveel laaggeletterden wonen er in Midden-Utrecht?

Omvang laaggeletterdheid 1,1 miljoen volwassenen (16-65 jaar) in Nederland (2/3 autochtoon, 1/2 werkt) 6% van de werkenden 25% van de kinderen verlaat groep 8 met een leesachterstand van 2 jaar 15% van de 15-jarigen Jaarlijkse kosten: 537 miljoen euro

Doelstelling Lezen & Schrijven Aanpak van laaggeletterdheid verankeren in de samenleving: iedereen is medeverantwoordelijk belangrijk sociaal-economisch vraagstuk Laaggeletterdheid structureel oplossen: voorkomen en verminderen Medeverantwoordelijk: Niet alleen zaak van onderwijs. Werkgevers, werknemers, bibliotheken, ggd. Sociaal: voorlezen, medicijn voorschriften ; relatie gezondheid en geleterdheid Economisch: baan krijgen, baan houden, meer geletterd – meer loon, geletterdheid heeft impact op bnp Voorkomen; geen kids uit onderwijs met taalachterstand. Verminderen; beschaafd land moet reparatie mogelijkheden hebben.

Oorzaken laaggeletterdheid Opgroeien in een ‘taalarme’ omgeving Onvoldoende begeleiding op school Algemene leer- en gedragsproblemen Het wegzakken van de vaardigheden ‘use it or lose it’ 1 van beide te overkomen, veel ll hebben meerdere oorzaken.

Activiteiten L&S Bedrijfsleven Gezin & Gezondheid Regio’s Voorlichting en Communicatie, bijv. Nationale Bellijn, Week van de Alfabetisering, Forum AtotZ Internationaal Nieuw: Taal voor het Leven Zoals gezegd niet alleen onderwijs. Maar brede maatschappelijke verantwoordelijkheid. Cao-s in bedrijfsleven. Consultatiebureau’s gezin. Vve leidsters. Verzorgenden in de zorg, veel patienten die dokter niet snappen. Taal omlaag, niveau omhoog. Week; biebs altijd zeer actief in. Afgelopen x waren er ruim 300 activiteiten, bieb goed vertegenwoordigd. Forum atotz, frans bauer tot adriaan van dis. Internationaal; eu rapport

lees –en schrijfniveau? Hoe kunnen we meer laaggeletterde volwassenen bereiken en hen helpen naar een hoger lees –en schrijfniveau? 1 a 2 procent naar roc. Veel mensen ervaren drempel om naar roc te gaan. Op nieuwe manier hen taalvaardiger maken. Tvhl is gericht op die andere 90%, de mensen die niet naar roc willen of kunnen.

Elementen Taal voor het Leven Gestructureerde methodologie Nieuwe aanpak: resultaatgerichte, laagdrempelige training gebaseerd op landelijke standaarden. Zes proefregio’s Scholing laaggeletterden door (vrijwillige) taaltrainers, begeleid door ervaren taalregisseurs. Monitoring Systematisch volgen van voortgang en inzicht in wat wel en niet werkt.

Aanpak Taal voor het Leven Verbreden bestaande aanbod, versterken bestaande parels Goede –en nieuw te ontwikkelen- opleidingsmaterialen gratis beschikbaar Geschoolde vrijwilligers, taaltrainers, begeleid door ervaren docenten, de taalregisseurs. Meten van resultaten; leereffecten en sociale inclusie Uitvoering in haarvaten samenleving. Dus naast roc-s. Veel taalregisseurs zijn afkomstig van roc-s en zullen dus vrijwilligers begeleiden. Goed bestaand materiaal gaan we gebruiken, denk bijv aan ETV Klik & Tik. Maar ook nog wel witte vlekken, vooral context gericht materiaal gaan we ontwikkelen. Resultaat meting is nieuw. Haarvaten in de regio’s; biebs, consultatie, huisartsen, markten, bestaande vrijwilligersnetwerken

Welke zes regio’s: Amsterdam (de stad) 121.925 laaggeletterden Almere (Flevoland) 37.124 laaggeletterden Den Haag (Haaglanden) 123.055 laaggeletterden Rotterdam (Rijnmond) 168.931 laaggeletterden Utrecht (Midden-Utrecht) 76.029 laaggeletterden Zwolle 101.714 laaggeletterden (IJsselvechtstreek & Twente) Bron cijfers: Cinop (2006) Bestuurlijke wil, al een basis gelegd, veel doelgroep aanwezig. Keuze ocw.

Geïnspireerd door buitenlandse successen Skills for Life - Verenigd Koninkrijk 5,7 miljoen volwassen volgde taaltraining, 2,8 miljoen volwassenen bereikten de nationaal erkende kwalificaties. Learning for Life - Ierland vertienvoudigde het aantal cursisten (van 5.000 naar 50.000) door Learning for Life­-programma Engeland: materiaal Ierland: vrijwilligers NL; metingen

Bibliotheken en laaggeletterdheid Bibliotheekhuis Zuid-Limburg: Regionaal bondgenootschap, kenniscentrum digitale leeromgevingen, samenwerking sw-bedrijven en activiteiten taboedoorbreking Bibliotheek Rotterdam: Trekker, Rotterdams bondgenoot, rol bij aanpak laaggeletterdheid i.o.v. gemeente Bibliotheek Den Haag: Onderdeel Haagse Taalketen, plannen voor Taalhuis, rol bij aanpak laaggeletterdheid i.o.v. de gemeente Flevomeer bibliotheken: Breed aanbod voor Volwasseneduactie, brede samenwerking bibliotheken en gemeenten Bibliotheek Zuid-kennemerland: Taaltafel, brede samenwerking met gemeenten, samenwerking SW-bedrijven OBA: Trekker, brede digitale ondersteuning laaggeletterden, samenwerking open venster en Taal voor het Leven, volwassen leesgroepen Gebeurt al heel veel zien we. Biebs werken vaak als schakel tussen formeel en informeel taalaanbod.

Bibliotheek belangrijke partner voor L&S Toegankelijke plek voor doelgroep Onafhankelijk en daarmee goede verbinder Infrastructuur en faciliteiten zoals Lees en Schrijf! Pleinen, computers met Klik & Tik ed. Bibliotheken als parelketting Rijg alle initiatieven aan elkaar. Grijp je rol als knooppunt, verbindende schakel, anti versplinteraar. Er gebeurt heel veel.

Onze plannen voor 2013 Samenwerking met bibliotheken verankeren in convenant: Jaar van het Voorlezen Samen bondgenootschappen opzetten Gezamenlijke “Taalhuizen” in de Taal voor het Leven regio’s …….?

Vragen? Merel Heimens Visser merel@lezenenschrijven.nl 070-302 2660 www.lezenenschrijven.nl www.lezenenschrijven.nl/taalvoorhetleven