Workshop 2 Successen en valkuilen bij samenwerking tussen ROC’s en Praktijkopleidingscentra in de Techniek Dr. Jo Box Duncan Management BV

Waarom samenwerken? Bijkomend: De klovenproblematiek: Kenniskloof Infrastructuurkloof Cultuurkloof Relationele kloof Doorstroomkloof Bijkomend: dalende leerlingenaantallen bekostiging verbreding vergrijzing invoering van CGO bedrijfsleven investeert veel in beroepsonderwijs

Aard van proces: innovatie Inside out ? = innovatie voor klant, vanuit bestaande systeem Outside in ? = innovatie met klant, vanuit veranderd systeem = co-design “Effectief en slim innoveren is niet mogelijk zonder directe betrokkenheid van de doelgroep (klant, klantsysteem)” (De Vijlder, 2007)

Co-design met het bedrijfsleven Publiek Private Samenwerking (PPS) Probleem: Opleiden is voor bedrijven geen core-business Groot aantal bedrijven Hoe, met wie samen te werken? Samenwerken op brancheniveau

Opleidingsbedrijven van samenwerkingsverbanden Praktijkopleidingsbedrijven van branches Nemen leerlingen in dienst en detacheren Ontzorgen de leerbedrijven Goed geëquipeerde werkplaatsen en praktijkinstructeurs Kennis van de branche Bedrijven vormen bestuur Aansluiting op de wensen van bedrijven, maatwerk Theorie + diplomering worden verzorgd door ROC Praktijkopleiders staan los van ROC

Samenwerken door integratie Integratie van ROC (theorie) en Opleidingsbedrijf (praktijk) Gezamenlijke visie Gezamenlijk management/bestuur Een onderwijsconcept: praktijk + theorie geïntegreerd Nieuwe arrangementen (blokweken) Een team Een locatie/werkplaats Gescheiden financiën, met onderlinge verrekening

Varianten van co-design OBM Metaal Innovam SPBU IW Natuursteen Dakdekkers Lichte vorm van samenwerking Vergaande vorm van samenwerking Uitvoering bij ROC Uitvoering bij Opleidingsbedrijf branche

Voordelen Co-design Invulling samenwerking met bedrijfsleven Dichten van de kloven Praktijk centraal Integratie praktijk + theorie Facility sharing

Valkuilen Co-design Regie verschuift van ROC naar bedrijfsleven Einde van automie van docenten Balans vinden tussen belangen van ROC en bedrijfsleven Cultuurverschillen (afspraak = afspraak) Draagvlak Financiële problemen bij ROC’s (dalend leerlingenaantal) Verschillende referentiekaders tussen leiding en werkvloer Beperkte aandacht voor verwerven en behoud van draagvlak

Succesfactoren Lange termijn visie op beroepsonderwijs Besef van win - win situatie Eenheid van visie: noodzaak van PP samenwerking Gezamenlijk onderwijsconcept Persoonlijke chemie tussen partners; vertrouwen Effectief onderwijskundig leiderschap Integrale aanpak op alle domeinen (HRM, financieel, facilitair,etc) Financiële exploitatie sluitend Voorkomen dubbele overhead Draagvlak bij personeel en besturen/directie Continuïteit in management en visie

Uitvoering: onderwijsconcept (BBL) Loslaten van BBL systeem van 1 dag naar school: blokweken Praktijk + theorie geïntegreerd in beroepstaken en projecten Taken en projecten als simulatie van praktijk Bedrijven kiezen uit taken en projecten passend bij bedrijf Simulatiewerkplaats als bedrijf Gezamenlijk team van docenten + instructeurs Planners waarin is bepaald: wie doet wat, wanneer en hoe Afstemming van theorie op taken: ‘just in time’ Regelmatige evaluaties met leerlingen en bedrijven

Belemmeringen Onbalans in verantwoordelijkheid tussen ROC en Bedrijfsleven ROC is eindverantwoordelijk voor onderwijs en examinering WEB gaat uit van inside out samenwerking Huidige samenwerking is marginaal (VNO/NCW/MKB) Zonder zeggenschap willen bedrijven geen verantwoordelijkheid voor prestaties en resultaten van het MBO Afhankelijkheid van personen (visie + chemie) Fiscale aspecten (BTW)

De toekomst van het technisch MBO Zonder mederegie van bedrijfsleven is technisch beroepsonderwijs einde verhaal Mederegie op basis van outside in Bedrijven betrekken bij onderwijsontwikkeling en uitvoering Technische opleidingen uit de school halen, huisvesten in bedrijfsomgeving als ‘branchescholen’ Opleiden in niet-schoolse, bedrijfsmatige omgeving Opleiden in up to date simulatie werkplaats Opleiden met simulatie beroepstaken of projecten

Integrale benadering co-design Achtergronddomein Persoonlijke leiderschaps- Sturingsdomeinen competenties Bedrijfs- organisatie Omgeving: branche + school Onderwijs-organisatie Personeel MT ROC/branche Visie, passie en ervaring Ontwikkeling leerlingen Facilitair Wet en regelgeving Cultuur Resultaten Feedback