Over de gevolgen van werkloosheid en jobonzekerheid voor het welzijn Empirische toets op basis van de Europese Waardenstudie (Hans De Witte)

Over wat gaat het artikel? Beleving van werkloosheid en gevolgen van jobonzekerheid Krachtlijnen worden empirisch getoetst via de data van de Europese Waardenstudie in België. Werkloosheid en jobonzekerheid gaan samen met een verlaging van het welzijn. Arbeidstevredenheid gaat samen met een hoger welzijn. Jobonzekerheid gaat samen met lagere arbeidstevredenheid. Jobonzekerheid heeft autonome invloed op de levenstevredenheid en geluksgevoelens. Betaalde arbeid levert een belangrijke bijdrage tot het welzijn van een individu.

Literatuurstudie Hoe problematisch is werkloosheid? Problematisch op veel vlakken: - Psychisch - Fysiek - Sociaal Werkloosheid  - Angstig - Pessimistisch - Depressieve gevoelens - Lage levenstevredenheid - Lage zelfwaarde - Laag niveau van psychisch welzijn - Psychosomatische klachten Werkloosheid is voor een meerderheid van de werklozen belastend en gaat gepaard met een lager psychisch welzijn

Arbeid = Sleutel tot maatschappelijke participatie en erkenning Latente deprivatiemodel (JOHADA) -> Als verklaring voor de vaststellingen Arbeid  Meerdere functies  Inkomen, ruilverhouding, ‘voor wat hoort, hoort wat’ Arbeid  Ook minder opvallende functies  LATENTE FUNCTIES 1. Structureert het leven 2. Sociaal contact 3. Status verwerven 4. Zelfrealisatie 5. Bijdrage leveren tot ruimere samenleving LATENTE FUNCTIES KOMEN VOOR WERKLOZEN OP DE VOORGROND EN LEIDEN TOT FRUSTRATIE Arbeid = Sleutel tot maatschappelijke participatie en erkenning

Hoe problematisch is de dreiging met werkloosheid? = jobonzekerheid Jobonzekerheid  - Negatief voor gezondheid en welzijn - Minder welzijn op het werk - Lagere arbeidstevredenheid - Meer kans op burn-out - Lager psychisch welbevinden - Chronische stressor Oorzaken?  onvoorspelbaarheid en onbeheersbaarheid Vaststelling: Jobonzekerheid is problematischer dan zekerheid over ontslag Arbeidstevredenheid = Eén van de bouwstenen voor ruimer welzijn individu = Spill-over-hypothese = Tevredenheid binnen één domein wordt naar een ander domein overgedragen.

Mediatiemodel: jobonzekerheid beïnvloedt het welzijn via de arbeidstevredenheid Levenstevredenheid Jobonzekerheid Arbeidstevredenheid Geluksgevoelens Directe invloed van jobonzekerheid op het welzijn (én op de arbeidstevredenheid)

Methode Steekproef a.d.h.v de Belgische data van de Europese Waardenstudie 1.054 personen (905 werkend en 149 officieel geregistreerd werkloos) Gemiddeld 39, 4 jaar oud 55,3% mannen, 44,7% vrouwen 61% afkomstig uit Vlaanderen; 30,4% uit Wallonië en 8,6% uit Brussel 32,2% arbeiders; 23,2% uitvoerende bedienden; 22,6% bedienden uit het middenkader; 12,7% vrije beroepen en professionals en 5,9% zelfstandigen Vragenlijst Hoe tevreden of ontevreden bent u, alles bij elkaar genomen, met uw huidige werk? Bent u tevreden met uw leven? Voelt u zich gelukkig? Hebt u het gevoel controle te hebben over uw leven? Analyse Beschrijvende statistiek Multivariate analyses: regressieanalyses Vijf als relevant beschouwde achtergrondkenmerken worden onder controle gehouden: leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, gezinsinkomen en beroepspositie

Resultaten Vergelijking van werkenden en werklozen Werkenden Werklozen Levenstevredenheid (1) 7,7 6,6 Geluksgevoel (2) 3,4 3,1 Controle over het leven (1) 6,7 Tienpuntenschalen, variërend van 1 (ontevreden/geen controle) tot 10 (tevreden/veel controle) Vierpuntenschaal, variërend van 1 (helemaal niet gelukkig) tot 4 (heel gelukkig)

Jobonzekerheid en welzijn bij werkenden Kans op werkloosheid is: ‘Erg tevreden’ met werk (%) (1) ‘Erg tevreden’ met leven ‘Erg gelukkig’ (%) Erg klein of onbestaande 88,3 84,0 53,3 Eerder klein 89,0 91,3 51,5 Noch groot, noch klein 73,4 77,2 33,9 Eerder of erg groot (2) 61,7 63,3 35,8 Score groter of gelijk aan 7 op een tienpuntenschaal De categorieën ‘erg groot’ en ‘eerder groot’ werden samengenomen

EEN PROBLEMATISCH FENOMEEN VAN ALLE TIJDEN !!! Besluit WERKLOOSHEID: Belast het psychisch welzijn Veroorzaakt een lagere levenstevredenheid Zorgt voor een: - lagere score wat geluksgevoelens betreft - gevoel van weinig controle over het eigen leven JOBONZEKERHEID Heeft een negatief effect op arbeidstevredenheid Is een belangrijke stressor op de arbeidsplaats Werkt in negatieve zin verder door op de : - ruimere levenstevredenheid - geluksgevoelens EEN PROBLEMATISCH FENOMEEN VAN ALLE TIJDEN !!!