Financieel-economische ontwikkelingen en perspectieven in NL Coen Teulings 16 februari 2012 Financieel-economische ontwikkelingen en perspectieven in NL Coen Teulings 16 februari 2012 VNG

Centraal Planbureau VNG16 februari 20122

Centraal Planbureau Groei eurogebied in 2012 fors neerwaarts bijgesteld 16 februari 2012 VNG 3

Centraal Planbureau Nederlands sinds derde kwartaal weer in recessie 16 februari 2012 VNG 4

Centraal Planbureau BBP-groei (%)1,71½–½ Werkloosheid (in duizenden) EMU-saldo (% bbp)-5,1-4,6-4,1 16 februari 2012 VNG 5

Centraal Planbureau VNG 16 februari

Centraal Planbureau Prognose bevolkingsgroei 2005 – 2025 (PBL / CBS)

Centraal Planbureau Grondprijzen in Nederland 16 februari 2012 VNG 8

Centraal Planbureau Huizenprijsstijging 16 februari 2012 VNG 9

Centraal Planbureau Grondprijzen Maximum:3525/m 2 grachtengordel Amsterdam Minimum: 14/m 2 Bellingwedde Huizenprijsstijging Amsterdam6,2% Bellingwedde2,8% Rotterdam4,1% In het jargon van economen Grote externe effecten Dus: marktfalen Conclusie 16 februari VNG

Centraal Planbureau...waarom? agglomeratie- voordelen

Centraal Planbureau Economie en de stad Atlas of Shrinking Cities ­Amsterdam: : - 20 % ­Rotterdam: : - 21% Generiek verschijnsel in OECD ­London, Parijs, Boston, Detroit, New York Communicatie- en transportkosten dalen ­Waarom zou je nog bij elkaar zitten? ­The death of the city 16 februari 2012 VNG 12

Centraal Planbureau Grondprijzen in monocentrische stad landbouw -grond locatie grondprijs 16 februari 2012 VNG 13

Centraal Planbureau CBD stadsrand locatie grondprijs landbouw -grond loon verschil

Centraal Planbureau CBDstadsrand netto voordeel loon verschil locatie grondprijs reiskosten landbouw -grond

Centraal Planbureau CBDstadsrand prijs in het CBD loon verschil locatie reiskosten grondprijs prijs van een perceel landbouw -grond 16 februari 2012VNG16

Centraal Planbureau Hoe groter de perceeloppervlakte, hoe lager de grondprijs VNG 16 februari

Centraal Planbureau Hoe groter de bevolkingsdichtheid, hoe hoger de grondprijs VNG 16 februari

Centraal Planbureau Forensenstromen 16 februari VNG

Centraal Planbureau Loonverschillen 16 februari VNG

Centraal Planbureau Opleidingsniveau Percentage hoger opgeleiden: ­Meer dan 45% ›Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Nijmegen ­Minder dan 32% ›Dordrecht, Heerlen, Apeldoorn, Geleen/Sittard, niet-GSA Hoger opgeleiden hebben meeste voordeel ­Kenniseconomie! 16 februari VNG

Centraal Planbureau Economische betekenis locatievoordeel Grondwaardesurplus: 340 mrd grondwaarde = 3% bbp ­Ruimere definitie agglomeratie; GSA te nauw ›Meer gebied ›Lagere prijs niet GSA gebied ­Ongerekend grond met commerciële bestemming ­Veel? => relatie met groei ! Loonsurplus: 3-10 mrd per jaar = 0,5-2% bbp 16 februari VNG

Centraal Planbureau Bereikbaarbaarheid werk per auto en OV 16 februari VNG

Centraal Planbureau VNG 16 februari

Centraal Planbureau Grondprijseffect cultuur 16 februari VNG

Centraal Planbureau Geen verdelende rechtvaardigheid Waarom clustering voorzieningen? Draagvlak aantrekkelijk voor meer voorzieningen Hogere grondprijs = hogere dichtheid: prima! Hogere grondprijs = selectie van gebruikers: prima! Dus: Ruimtelijke differentiatie is goed Idem voor differentiatie bevolking Binnen en tussen gemeenten 16 februari VNG

Centraal Planbureau Moe Green revisited: belasting op grondwaarde Optimaal aanbod voorzieningen Maximaliseert grondwaardesurplus Dus: geef gemeentebestuur dat surplus !?..via grondbelasting Praktisch problemen Maar wel juiste prikkels voor goed beleid..gemeentebestuur als ondernemer Dus: Ruimtelijke differentiatie is goed Idem voor differentiatie bevolking Binnen en tussen gemeenten 16 februari VNG

Centraal Planbureau Inrichting openbaar bestuur Subsidiariteit ­Beslissingsmacht op zo laag mogelijk niveau ­Mits zoveel mogelijk externe effecten geïnternaliseerd ­Beperkt transactiekosten / representatie ­Grondprijzen als richtsnoer In praktijk ­Steden logisch eenheid: monocentrisch model ­…maar vaak te klein ­Deelgemeente vaak ook ­Provincies niet 16 februari VNG