Symposium Natura-2000: zin en onzin Westerschelde: historisch- en waterloopkundig perspectief basis voor biologische ontwikkeling Ir W.B.P.M. Lases

De dynamische zeearm Westerschelde Natuurkrachten bepalend: zeestroming, storm, opwarming aarde In de Westerschelde: Getij- en waterbeweging; bodembeweging; beweging in zoutgehaltes Uit balans door zandwinning en verdiepingen:  Verschuiving in dieptes in Westerschelde Geen verlies aan estuariene natuur; wel verschuiving  Niet door landherstel (inpolderingen) in Z-Vlaanderen Bedding W.S. nog nooit zo ruim met zo zout water Contrast met commissie Nijpels:  Niets doen aan herstel van de Westerschelde  Belangen van de twee machtige lobby's dienen: De haven van Antwerpen De industrie van nieuw te maken “natuur” = cultuur

Volgorde van denken Natuurkrachten bepalen gedrag Westerschelde  Gedrag Westerschelde staat centraal (fysische natuur)‏  De zee regeert en boetseert de Westerschelde Gedrag Westerschelde bepaalt de mogelijkheden voor de biologische natuur (ook voor de mens en niet andersom)‏ De biologie bepaalt zelf het gebruik van mogelijkheden Gedrag mens om te overleven in delta is natuurlijk Ingrepen mens uit groepsbelang verstoort evenwichtige ontwikkeling Westerschelde (uit balans)‏ Oplossingen voor balans liggen in de Westerschelde Huidig natuurbeleid fundamenteel onjuist Huidige structuren doorbreken

Westerschelde nu

Dijkontwikkeling t.w. Breskens

Vaststellingen 1 Bijna 100% zeearm; geen Schelde; jongste zeearm De zee is ingebroken; hulp door groepsbelang  Meer land verloren dan teruggewonnen Poldervernietiging levert geen bijdrage aan natuurherstel en (marginaal) natuurcompensatie Natuurlijke ontwikkeling (verder) uit balans  Verdiepen en komende poldervernietigingen  Enorm effect militaire inundaties 1584 op W.S. en eeuwenlang landherstel Verdiepen en poldervernietiging is extra ruimte voor de zee en zelf ondermijnend gedrag Verzilting wordt genegeerd

(Vast)stellingen 2 Geen respect voor het land bij natuurorganisaties Poldervernietigingsprojecten staan op zich  Eigen belang natuurorganisaties Maken en beheren van eigen natuurparken Tijdsafhankelijk denken en afdwingen Rol Natura-2000 voor habitat estuarium:  Instandhouding situatie rond inwerkingtreding richtlijn Doelenprofiel: situatie 1960  Huidige invulling werkt verstarrend en averechts Ophouden met oppervlakte denken  Nieuwe invulling herstel op basis van de fysische situatie in 1960 Zoveel mogelijk; verlies nemen; geen poldervernietiging Goed (be)geleiden

Sprookjes Inpolderingen van afgelopen eeuwen (mede) oorzaak verstoring natuur Westerschelde  (in wezen herstel militaire inundaties van 1584)‏ “Ontpolderen Hedwigepolder is van cruciaal belang voor natuurherstel Westerschelde”, P.Meire A. De Ridder: “Ontpolderen Hedwigepolder zorgt voor waterstandsverlaging van een halve meter”  (in wezen is het 2 cm)‏ Ontpoldering Hedwigepolder leidt tot 5 km minder zoutindringing (ontwikkelingsschets Schelde estuarium)‏  (in wezen neemt de verbrakking voor de Hedwige toe)‏ 600 ha. natuurherstel moet op het land (cie Nijpels)‏ Westerschelde in ,5x en in x zo groot (profieldocument H Natura-2000)‏

Oude Scheldeloop 1

Oude Scheldeloop jaar 0

“Westerschelde” rond 1500

“Oost Zeeuws-Vlaanderen” ao. 1574

Invloed militaire inundaties op Westerschelde 75% van huidig Zeeuws-Vlaanderen onder water Enorme vergroting kombergingsoppervlakte Enorme vergroting getijvolume Grote toename stroomsnelheden op Westerschelde  Verlies aan niet geïnundeerde polders Nieuwhofpolder; Valkenissepolder; Polder van Namen  Grote uitschuringen bedding zeearm Vooral het land van Saaftinghe langdurig Ontstaan omvangrijke vaargeul naar Antwerpen Door herdijkingen terugdringen getijvolume Langzaam herstel Westerschelde: opzanding  sedimentimport 1,3 milj. m 3 per jaar

Militaire inundaties rond 1600

Inundatie oost “Zeeuws- Vlaanderen” in de 17e eeuw

Bewoning Leijspolder 17e eeuw (Hedwigepolder)‏

Conclusies als men wil luisteren naar de natuur De Westerschelde is te ruim  Polder vernietiging volstrekt onnodig en ongewenst  Tijdelijke ontpoldering mogelijk ter versterking land Stoppen met zandwinning en verdiepen Compensatie voor sedimentverlies aan Zeeschelde Natuurlijk laten opslibben van de Westerschelde Stimuleren plaattoename door zandsuppleties Andere insteek Natura-2000 op basis van benoemen van de fysische problematiek en voortgaande dynamische ontwikkeling De biologische natuur volgt en is niet maakbaar