De vierde pijler van de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking Hoofdstuk 3: Naar een typologie van de vierde pijler Synthese Hoofdstuk 3: Naar een typologie van de vierde pijler Synthese

Definitie vierde pijlerorganisaties en - initiatieven  Dit zijn organisaties en initiatieven die een zekere mate van engagement ten opzichte van ontwikkelingssamenwerking in termen van tijd, organisatie en arbeidsmiddelen (die vrijwillig kunnen zijn) inhouden

Waar gaat hoofdstuk 3 over?  Over ontwikkelingssamenwerking:  Intensiteit van de inzet  Ontwikkelingssamenwerking als nevenactiviteit of bijkomende doelstelling of als hoofddoelstelling  Inbedding in bestaande institutionele structuur  Geografische focus  Samenwerking in Noord en Zuid  Over ontwikkelingssamenwerking:  Intensiteit van de inzet  Ontwikkelingssamenwerking als nevenactiviteit of bijkomende doelstelling of als hoofddoelstelling  Inbedding in bestaande institutionele structuur  Geografische focus  Samenwerking in Noord en Zuid

Intensiteit van de inzet  Vermaatschappelijking van ontwikkelingssamenwerking uit zich op verschillende manieren:  Meesten sporadisch bezig met het Noord-Zuidthema:  Organiseren inzamelacties van middelen of goederen voor een derde  Vrijwilligers:  Inzet voor campagnes van NGO’s  Stage doen bij een project in het buitenland  Deelnemen aan een inleefreis  Vermaatschappelijking van ontwikkelingssamenwerking uit zich op verschillende manieren:  Meesten sporadisch bezig met het Noord-Zuidthema:  Organiseren inzamelacties van middelen of goederen voor een derde  Vrijwilligers:  Inzet voor campagnes van NGO’s  Stage doen bij een project in het buitenland  Deelnemen aan een inleefreis

Intensiteit van de inzet  Uit een enquête in opdracht van bij 1003 Vlamingen bleek dat 58% in 2007 persoonlijk geld heeft gegeven ten behoeve van de Derde Wereld  Het bedrag dat men gemiddeld doneerde, neemt toe  Uit een enquête in opdracht van bij 1003 Vlamingen bleek dat 58% in 2007 persoonlijk geld heeft gegeven ten behoeve van de Derde Wereld  Het bedrag dat men gemiddeld doneerde, neemt toe BedragIn 2003In 2004In 2007 < €1018,616,511,8 €10 - €29,941,341,433,0 €30 - €33,324,025,828,5 €100 - €249,98,610,316,3 €250 - €999,96,85,37,9 > €10000,60,52,4 Totaal100,0 Bron: Pollet & Huybrechts 2007, p. 35

Intensiteit van de inzet  1/8 respondenten verkoos om rechtstreeks aan het Zuiden te steunen (zonder tussenkomst België)  redenen? (Bron: Pollet & Huybrechts 2007, p. 41)  60%Zekerheid dat de steun goed terechtkomt  30%Heeft te maken met de persoon aan wie men geeft  8%Directe betrokkenheid, mensen gelukkig maken  2%Uit traditie  Andere manieren om te helpen:  Meer dan 1/10 Vlamingen helpt al eens met organisaties voor ontwikkelingssamenwerking mee (Bron: Pollet & Huybrechts 2007, p. 40)  1/8 respondenten verkoos om rechtstreeks aan het Zuiden te steunen (zonder tussenkomst België)  redenen? (Bron: Pollet & Huybrechts 2007, p. 41)  60%Zekerheid dat de steun goed terechtkomt  30%Heeft te maken met de persoon aan wie men geeft  8%Directe betrokkenheid, mensen gelukkig maken  2%Uit traditie  Andere manieren om te helpen:  Meer dan 1/10 Vlamingen helpt al eens met organisaties voor ontwikkelingssamenwerking mee (Bron: Pollet & Huybrechts 2007, p. 40)

Ontwikkelingssamenwerking als bijkomende doelstelling of als hoofddoelstelling  Als hoofddoelstelling :  Ontstaan o.w.v. ontwikkelingssamenwerking  Houden zich enkel bezig met ontwikkelingssamenwerking  Overgrote meerderheid door gemeenten en provincies gesubsidieerde projecten + Initiatieven die men terugvindt op  Deze organisaties breiden zich het vaakst uit tot projectontwikkeling en implementatie in het Zuiden  Als bijkomende doelstelling of nevenactiviteit:  Ontwikkelingssamenwerking ≠ kernfocus  Men heeft een eigen sociale, commerciële of culturele focus, maar ontwikkelen daarnaast acties, projecten of programma’s rond het Noord-Zuidthema  Voor de ene is dit een nevenactiviteit van hun dagdagelijkse werking (scholen), terwijl andere, een internationale poot hebben uitgebouwd waarbij het een bijkomende doelstelling is geworden (vakbonden).  Als hoofddoelstelling :  Ontstaan o.w.v. ontwikkelingssamenwerking  Houden zich enkel bezig met ontwikkelingssamenwerking  Overgrote meerderheid door gemeenten en provincies gesubsidieerde projecten + Initiatieven die men terugvindt op  Deze organisaties breiden zich het vaakst uit tot projectontwikkeling en implementatie in het Zuiden  Als bijkomende doelstelling of nevenactiviteit:  Ontwikkelingssamenwerking ≠ kernfocus  Men heeft een eigen sociale, commerciële of culturele focus, maar ontwikkelen daarnaast acties, projecten of programma’s rond het Noord-Zuidthema  Voor de ene is dit een nevenactiviteit van hun dagdagelijkse werking (scholen), terwijl andere, een internationale poot hebben uitgebouwd waarbij het een bijkomende doelstelling is geworden (vakbonden).

Institutionele inbedding van de vierde pijler  Institutionele vierde pijler:  Instellingen uit zowat alle sectoren van de maatschappij die activiteiten en projecten hebben ontwikkeld rond ontwikkelingssamenwerking  Bv: Scholen, vakbonden, overheidsdiensten, …  Hebben toegang tot ondersteuning en erkenning binnen de instellingen zelf  Particuliere vierde pijler:  Initiatieven die zich hebben ontwikkeld buiten een institutionele structuur  Bv: Verenigingen, VZW’s, feitelijke verenigingen, vriendengroepen en individuen  Beschikt niet over institutionele ondersteuning vanuit de eigen sector  Institutionele vierde pijler:  Instellingen uit zowat alle sectoren van de maatschappij die activiteiten en projecten hebben ontwikkeld rond ontwikkelingssamenwerking  Bv: Scholen, vakbonden, overheidsdiensten, …  Hebben toegang tot ondersteuning en erkenning binnen de instellingen zelf  Particuliere vierde pijler:  Initiatieven die zich hebben ontwikkeld buiten een institutionele structuur  Bv: Verenigingen, VZW’s, feitelijke verenigingen, vriendengroepen en individuen  Beschikt niet over institutionele ondersteuning vanuit de eigen sector

Geografische focus van de werking  Enkel een Noordwerking:  Geen project, partner of programma in het Zuiden  Hoofdzakelijk organisaties die zich focussen op bewustmakingsactiviteiten, ontwikkelingseducatie, fondsenwerving voor andere NGO’s en vierde pijlerorganisatie  Enkel een Zuidwerking:  Geen activiteiten in het Noorden behalve zoektochten naar sponsors  Enkel een Noordwerking:  Geen project, partner of programma in het Zuiden  Hoofdzakelijk organisaties die zich focussen op bewustmakingsactiviteiten, ontwikkelingseducatie, fondsenwerving voor andere NGO’s en vierde pijlerorganisatie  Enkel een Zuidwerking:  Geen activiteiten in het Noorden behalve zoektochten naar sponsors

Samenwerking  Uit onderzoek bleek dat:  3 op 4 organisaties samenwerkte met andere organisaties, instellingen of overheden, en dan vooral NGO’s en gemeentelijke overheden  1 op 4 van de organisaties stond op haar autonomie en wees elke vorm van samenwerking af  Uit onderzoek bleek dat:  3 op 4 organisaties samenwerkte met andere organisaties, instellingen of overheden, en dan vooral NGO’s en gemeentelijke overheden  1 op 4 van de organisaties stond op haar autonomie en wees elke vorm van samenwerking af

Waar kan ik dit vinden?  In de databank Limo   Titel invoeren   Boek  In de databank Limo   Titel invoeren   Boek

Woordenlijst WoordBetekenis AmalgaamMengelmoes SporadischWeinig, zeldzaam NGONiet gouvernementele organisatie VermaatschappelijkingHet zich meer richten op het algemene sociale belang InstitutionaliserenZich tot een formele regeling maken VZWVereniging zonder winstoogmerk SolidairElkaar trouw blijvend, eensgezind NopenDoen besluiten, noodzaken OccasioneelToevallig, bij gelegenheid, niet stelselmatig EinzelgangersPersonen die bij voorkeur hun eigen gang gaan AutonomieZelfbestuur SensibiliserenBelangstelling wekken voor iets OwnershipEigenaarschap

Bronnen  De Bruyn, T., Huyse, H. (2009). De vierde pijler van de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking: voorbij de eerste kennismaking. Leuven: Hoger Instituut voor de Arbeid, K.U. Leuven.