Basistraining groepsmaatschappelijk werk Van intuïtief doen naar bewust methodisch handelen! 7 november 2013

Programma 13.00 Welkom + terugblik afgelopen 2 weken 13.15 Oefenen met interventies afgestemd op fase, communicatieniveau en leiderschapstijl 17.00 Afsluiting

Processen in groepen Model Integrale Procesbegeleiding van Groepen (IPG) zoekt een samenhang tussen: Groepsontwikkeling (fases) Niveaus Leiderschap De context van de groep

Leiderschapsstijl Context Groepsontwikkeling Niveaus

Fases in groepen: Voorfase Oriëntatiefase Machtsfase Affectiefase Autonome groep Afsluitingsfase

Inhoudsniveau Procedureniveau Interactieniveau Bestaansniveau Contextniveau

Niveaus in groepen: 1. Inhoudsniveau = WAT 2. Procedureniveau = HOE 3. Interactieniveau = Tussen de deelnemers 4. Bestaansniveau = Binnenwereld deelnemers 5. Contextniveau = Invloed omgeving

Communicatieniveaus Inhoudsniveau Taakgericht Procedureniveau Taakgericht Interactieniveau Procesgericht Bestaansniveau Procesgericht Contextniveau Procesgericht

Taak Resultaat Onderwerp van gesprek Werk dat gedaan moet worden Niveau 1 Wat - Inhoud Taak Resultaat Onderwerp van gesprek Werk dat gedaan moet worden

Niveau 1 - Interventies Luisteren en samenvatten Thematiseren Informatie geven Groepsleden aanspreken op positieve kwaliteiten Doel verhelderen Groep op het resultaat gericht houden 10

Niveau 2 Hoe – Procedure Werkwijze Didactische werkvormen Volgorde van werken Op welke manier? Agenda Regels en afspraken Uitleg Werkvormen kiezen

Niveau 2 - Interventies Agenda bieden Regels voor participatie e.d. (omgangsregels aangeven) Grenzen stellen Verantwoordelijkheid nemen en houden Inbrengen van werkvormen Onzichtbare interventies 12

Niveau 3 - Interactieniveau - Groepsklimaat - Verdeling van invloed in de groep - Leiderschap, macht, gezag - Groepsnormen - Conformiteit - Subgroepsvorming - Groepsontwikkeling - De onderlinge relaties

Niveau 3 - Interventies Rollen en posities in de groep ter sprake brengen Zorgen voor evaluatiemomenten Herkenning vragen Zorg delen Meta-communicatie Kritiek bespreekbaar maken Groepsklimaat benoemen 14

Niveau 4 Bestaansrecht Je mag er zijn Inclusie: erkenning dat je er bent Controle: erkenning voor wat je kunt Affectie: erkenning van wie je bent Erkenning van de schaduwkant

Niveau 4 - Interventies Doorvragen naar individuele ervaring Bevorderen van openheid Zelfonthulling Erkenning geven Functionele stiltes de tijd geven Een niet-veroordelende houding Onderlinge feedback stimuleren Confronteren 16

Niveau 5 - Context Invloed buitenwereld Opvoeding/socialisatie Man-vrouw patronen Stigma Organisatiecultuur

Niveau 5 - Interventies Stigma’s benoemen Maatschappelijke dimensie verhelderen Vragen die leiden tot bewustwording Verhelderen van socialisatie en levensgeschiedenis Context in het vizier brengen Verbinden met de buitenwereld Transfer bevorderen 18

Leiderschapsstijlen

Middenfasen in groepen: Controle = Machtsfase: - invloed, macht en zeggenschap Affectiefase: - openheid, zelfonthulling, overgave, betrokkenheid

Valkuilen bij begeleiden groepen Te individugericht werken Teveel verantwoordelijkheid bij de werker Verwarring van niveaus Eenzijdig gericht op één niveau Overslaan van stappen in besluitvorming Overslaan van stappen in groepsontwikkeling Te laat beginnen aan afrondingsfase Te sterke emotionele binding van groepswerker met enkele groepsleden Niet onderkennen van eigen gevoelens Teveel voorbereiding als groepswerker Eenzijdige schuld bij de groep of de werker zoeken Stimuleren van openheid, doch zelf buiten schot blijven