Recht en duurzaamheid Frans Tonnaer

Duurzaamheid in het recht Wat is ‘duurzaam’? Weinig vergankelijk, houdbaar, bestendig (tijdsaspect) Verbetering levensomstandigheden, ontwikkeling (kwaliteitsaspect) Duurzaamheid in het recht Doel van het recht, recht is middel voor duurzame samenleving (tijds- en kwaliteitsaspecten) Duurzaamheid van het recht Tijds- en kwaliteitsaspect van het recht zelf

Duurzaamheid in het omgevingsrecht Nederland: omvangrijke regelgeving m.b.t. kwaliteit leefomgeving Bepalingen impliciet gericht op duurzaamheid: Art. 21 GW: zorg overheid gericht op bewoonbaarheid land en bescherming en verbetering leefmilieu Art. 4.3, 2 Wet milieubeheer: NMP bevat milieubeleid: gericht op ontwikkeling die voorziet in behoeften huidige generatie zonder behoeften toekomstige generaties in gevaar te brengen; en gericht op het bereiken van een zo hoog mogelijk niveau van milieubescherming als redelijkerwijze bereikbaar is Juridische betekenis van deze bepalingen gering

Enkele bepalingen expliciet gericht op duurzaamheid: Wro: duurzame ruimtelijke kwaliteit (in considerans) Wonw.: duurzaam bouwen (voorschriften door B&W) Wbb: duurzame functievervulling v.d. bodem (doelnorm) Elektriciteitswet: duurzame elektriciteitsvoorziening (considerans) Nbw: duurzame ontwikkeling landschappelijke waarden (doel nationaal natuurbeleidsplan) Ffw: duurzaam beheer van diersoorten (doelnorm) Juridische betekenis bepalingen verschillend; begrip blijft vaag; negatief te waarderen? Duurzaamheid (nog) geen centraal item in Nederlands omgevingsrecht

Duurzaamheid van het omgevingsrecht Nederland: grote wetgevingsoperaties in het omgevingsrecht Woningwet ingrijpend gewijzigd (2007) na 18 wijzigingen in 5 jaar tijd Nieuwe Wet ruimtelijke ordening (2008): wijziging bevoegdheidsverdeling en nieuwe instrumenten Waterwet (2009): één watervergunning, 8 wetten vervallen Wabo (2010): 25 toestemmingen geïntegreerd, uniformering/digitalisering aanvragen, één aanvraag/ procedure/vergunningverlener/handhaver, 200.000 vergunningen per jaar minder Integrale natuurbeschermingswet (?) na integratie (1998): o.m. bevoegdheden van Rijk naar provincies Diverse andere wetten ingrijpend gewijzigd (Wgh 2007; Wlv 2008) of nieuw (Wilg 2007; Wamz 2007) en enkele ‘versnellingsregelingen’

Doel wetgevingsoperaties: Meer samenhang in regelingen Meer samenhang in beleid Vereenvoudiging van regelgeving Vereenvoudiging procedures Van vergunningen naar regels Decentralisatie van bevoegdheden Verbetering handhaafbaarheid Verlichting administratieve lasten Uitvoeringspraktijk in overgang

Meer duurzame wetgeving? Tijdsaspect Meer rust aan wetgevingsfront? Of verschuiving naar uitvoeringsregelingen? Kwaliteitsaspect Decentralisatie versus rechtseenheid? Vereenvoudiging versus rechtszekerheid? Algemene regels versus nuancering (rechtvaardigheid)?

Duurzame wetgeving = duurzaam recht? Daarvoor nodig: Meer centraal stellen (materiële) rechtsbeginselen Versterking inhoud wetgeving (ook lagere) Van beroep achteraf naar inspraak vooraf Terug van rechter naar bestuur Versterking vertrouwen bij alle partijen Bevordering maatschappelijke en interpersoonlijke vrede

Dank voor uw aandacht