Kenniscentrum Mantelzorg vzw Foto’s: Stephan Vanfleteren

KENNISCENTRUM MANTELZORG erkend als vereniging van gebruikers en mantelzorgers oudste & kleinste vereniging niet-verzuild werking gebaseerd op ervaringen van (ex-)mantelzorgers www.kenniscentrummantelzorg.be

MANTELZORG IS… © Lieve Flour www.kenniscentrummantelzorg.be

niet in georganiseerd verband DEFINITIE emotionele relatie niet in georganiseerd verband op geregelde basis © Lieve Flour www.kenniscentrummantelzorg.be

PROFIEL VLAAMSE MANTELZORGER leeftijd: Bron: CBGS, 2004 www.kenniscentrummantelzorg.be

IN EUROPEES PERSPECTIEF Combinatie professionele TZ & mantelzorg/zorgvrijwilligers veel gebruik formele en matig gebruik informele zorg Sp & It: ↓ formele TZ & ↓ informele zorg Nl, Fr & Den: ↑ formele TZ & ↓ informele zorg Gr & Dui: ↓ formele TZ & ↑ informele zorg  gebruik formele zorg niet direct gerelateerd aan (on)beschikbaarheid van informele zorg www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Geerts, 2009

IN EUROPEES PERSPECTIEF Combinatie professionele TZ & mantelzorg/zorgvrijwilligers intensiteit zorg: matig Toewijzing van zorg Onvoldoende garantie dat meest zorgafhankelijke persoon ook meeste ondersteuning krijgt Bron: Geerts, 2009 www.kenniscentrummantelzorg.be

OUDEREN ALS MANTELZORGER 22% to raise their self-help competences to defend their values 72% www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Vanderleyden, 2005

OUDEREN ALS MANTELZORGER Voor wie zorgen ouderen? Echtgenoot/partner 90% Kind(eren) 10% Ander familielid 3% Andere persoon <1% (! ZAP inwonend: 6%) to raise their self-help competences to defend their values 73% www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Vanderleyden, 2005

OUDEREN ALS MANTELZORGER Welke zorg geven ouderen? (! ZAP inwonend: 6%) persoonsverzorging nemen van warme maaltijd buitenshuis gaan nemen van medicatie andere taken to raise their self-help competences to defend their values Bron: Vanderleyden, 2005 www.kenniscentrummantelzorg.be

OUDEREN ALS MANTELZORGER Voor wie zorgen ouderen? Kinderen Buren 12% Vrienden / kennissen 10% Kleinkinderen 8% (Schoon)ouders 8% Broers / zussen 8% ! Het gaat hierbij niet noodzakelijk om ZAP (buiten huishouden: 21%) to raise their self-help competences to defend their values www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Vanderleyden & Vanden Boer, 2004

OUDEREN ALS MANTELZORGER Welke zorg geven ouderen? (buiten huishouden: 21%) Kinderen (schoon)ouders oppas kleinkinderen boodschappen klussen opknappen in/om huis hulp in huishouden oppas & gezelschap tuinonderhoud allerlei klussen in/om huis to raise their self-help competences to defend their values Bron: Vanderleyden & Vanden Boer, 2004 www.kenniscentrummantelzorg.be

OUDEREN ALS MANTELZORGER Verschillen naar geslacht? Verlenen van zorg niet-gender gebonden  onverwacht resultaat  wel traditionele takenverdeling  zowel bij zorgverlening in als buiten gezin  bij gebrek aan/drastisch alternatief & ertoe verplicht worden www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Vanderleyden, 2005

OUDEREN ALS MANTELZORGER Verschillen naar leeftijd? Hoe ouder de oudere wordt hoe minder zorgen hij/zij opneemt  vooral bij vrouwen Inwonende ZAP verzorgen gebeurt vaker door oudste ouderen  afnemende zelfzorg www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Vanderleyden, 2005

OUDEREN ALS MANTELZORGER Verschillen naar tewerkstelling? Ouderen stoppen niet met werken ten gevolge van MZ  ♂ meestal voltijds & ♀ meestal deeltijds arbeidsduur verkorten kan meespelen in beslissing om arbeidsmarkt vroeger te verlaten Niet werkende oudere vrouwen zijn vaker mantelzorger & werkende oudere vrouwen verlenen vaak geen zorg (55-64 jaar) to raise their self-help competences to defend their values www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Vanderleyden, 2005

OUDEREN ALS MANTELZORGER Verschillen naar gezinssamenstelling? to raise their self-help competences to defend their values 73% www.kenniscentrummantelzorg.be Bron: Vanderleyden, 2005

REFERENTIES Jacobs T. & Lodewijckx E. (2004). Zicht op zorg. Studie van de mantelzorg in Vlaanderen in 2003. CBGS 2004/11 Jacobs T. & Lodewijckx E. (2006). Grenzen aan mantelzorg. Sociaaldemografische hypothesen over de toekomst van zorg. Garant: Antwerpen/Apeldoorn Geerts J. (2009). Gebruik van formele en informele zorg door ouderen. Vlaanderen/België in Europees vergelijkend perspectief. In: Cantillon B., Van den Bosch K. & Lefebure S. (red.). Ouderen in Vlaanderen en Europa. Tussen vermogen en afhankelijkheid Vanderleyden L. (2005). Gender en informele zorg. Een benadering vanuit het ‘leefsituatieonderzoek Vlaamse ouderen’. In: Deven F. & Jacobs T. (red.). Vooruitdenken over zorg in Vlaanderen Vanderleyden L. & Vanden Boer L. (2004). Zorg en ondersteuning. In: Vanderleyden L., Jacobs T. & Vanden Boer L. (red.). Op latere leeftijd. De leeftijd van 55-plussers in Vlaanderen www.kenniscentrummantelzorg.be

Kenniscentrum Mantelzorg vzw CONTACT Kenniscentrum Mantelzorg vzw Groeneweg 151 ▪ 3001 Heverlee T 016/227 337 ▪ F 016/220 673 info@kenninscentrummantelzorg.be www.kenniscentrummantelzorg.be www.kenniscentrummantelzorg.be