Rampen in het Caraïbisch gebied Cursus Caraïbistiek, 13 maart 2013 Talitha Stam

Wat is een ramp? Hoewel de term 'ramp' eigenlijk verwijst naar een proces, een verstoring van de maatschappelijke functies, wordt in het algemeen de term gebruikt om een gebeurtenis of middel te karakteriseren (Oliver-Smith). Bijvoorbeeld orkaan Sandy in 2012.

Soorten rampen ‘FAST’ Natuurrampen (orkanen, aardbevingen, tsunami, etc.) ‘SLOW’ Verwoestijning, ontbossing, bodemerosie, klimaatverandering ‘Man-made’ technologische rampen (e.g. Tsjernobil (1986) kernramp van Fukushima (2011) Sociale rampen (burgeroorlog, terrorisme, conflict). – definities niet waterdicht; rampen kunnen elkaar overlappen en versterken.

Kwetsbaarheid versus Weerbaarheid De karakteristieken van een persoon of groep mensen in termen van hun capaciteit te anticiperen, om te gaan met, weerstand te bieden tegen en te herstellen van de impact van een ramp/gevaar. Het is altijd een combinatie van factoren die bepaalt wat de mate is waarin iemands leven wordt/is blootgesteld aan risico in geval van een te verwachten/herkennen ‘ramp’. Vb.: Orkaan Katrina in de VS (2005)

Rampenstudies Het bestuderen hoe rampen en conflicten mensen beïnvloeden en samenlevingen transformeren ofwel blootleggen. Maar ook hoe rampen en conflicten maatschappelijk en historisch zijn geproduceerd (weerbaarheid versus kwetsbaarheid en rampen als proces). En tot slot; de rol en perspectieven van de betrokken actoren, zowel op lokaal of mondiaal niveau, en de analyse van de interventie beleid (overheden) en praktijk (hulpverlening).

Wat kun je ermee? Rampenstudies toont dat rampen binnen de kortste tijd zwakke plekken blootleggen die normaal gesproken onzichtbaar blijven. M.a.w.: conceptualiseren hoe sociaal-culturele systemen de omstandigheden genereren die verschillende mensen - gedifferentieerd in termen van klasse, ras, etniciteit, gender, leeftijd - op verschillende niveaus van risico plaatsen, terwijl ze ‘dezelfde ramp’ ondergaan en ondervinden.

Onderzoek: aardbeving op Haïti

Radio drieluik “Haïti Cherie”, deel 1. Uitgezonden door Villa VPRO Bureau Buitenland, zomer 2010.Haïti Cherie Etnografisch veldwerk in een van de tentenkampen in Port-au- Prince. Onderzoek met/naar tieners die hun ouders hebben verloren tijdens de aardbeving. Deze kinderen zowel kwetsbaar als weerbaar. Geen hulpverlening in het kamp aanwezig.

Hulpverlening Invasie internationale organisaties; schatting Ngo’s Hoe komt de hulpverlening opgang? Wie is er verantwoordelijk? De Haïtiaanse overheid, de VN, Internationale gemeenschap, de Haïtianen? Wereldwijde inzamelingsacties gehouden – Nederland bracht 111 miljoen euro bij elkaar. – 85 miljoen is besteed aan noodhulp & wederopbouw (bron: SHO zomer 2012) – Wederopbouw in Haïti? Nieuwsuur Wederopbouw in Haïti?

Drie jaar later Van tenten naar sloppenwijken? Hoe staat Haïti er nu voor, drie jaar later? – Nieuwe verkiezingen – Cholera – orkanen Isaac & Sandy – vele kampen ontruimd, etc.

Essayvraag Hoe Haïtiaans is de ramp, en vooral de reacties op deze ramp? M.a.w. was het in een ander land, zoals bijv. Jamaica anders gelopen?

Vragen? CONTACT Blog: Onderzoek: Disaster Studies Wageningen UniversityDisaster Studies Group