Klimaatneutraal ’s-Hertogenbosch Bedrijvenprogramma Kinie Lont, afdeling Milieu 7 september 2011 Naam, afdeling, met nog 3 vaste collega’s werken aan uitvoeren Klimaatbeleid.

Klimaatprogramma 2008-2015 Doelstelling Waarom? 2050: Klimaatneutrale stad 2035: Gebouwde omgeving klimaatneutraal 2020: Gemeentelijke organisatie klimaatneutraal Waarom? Klimaatverandering tegengaan Energie wordt schaars Prijzen blijven stijgen Bedrijvenprogramma volgt uit Klimaatprogramma: Doelstellingen: 2050 / 2035 (bedrijven)/ 2020 Waarom: klimaat, schaarste, stijgende prizjen Sleutelwoord is samenwerking: Iedereen in stad is nodig! Alles uit de kast! Energiebesparingsfonds: gemeenteraad heeft 15 miljoen beschikbaar gesteld voor uitvoering klimaatprogramma.

Onderzoek laten doen naar verbruiken: In Den Bosch: Globaal de helft door bedrijven en instellingen. Bedrijven zijn dus een cruciale schakel richting klimaatneutrale stad.

Bedrijvenprogramma energie en klimaat - 1 Doel: Bedrijven betrekken bij klimaatneutrale stad: commitment én uitvoering Economische impuls Uitgangspunt: Budget en capaciteit Programma is uitwerking van klimaatprogramma (2008) En van Economisch actieplan (2009), met als speerpunten energie en duurzaamheid. Gezamenlijke aanpak EZ en Milieu Ook: tot stand koming ism bedrijven: interviews, discussiebijeenkomsten Uitgangspunt 2 miljoen uit energiebesparingsfonds

Bedrijvenprogramma energie en klimaat - 2 Energiebesparing (10.000 bedrijven / 750 verbruiken 60% energie) Wettelijke verplichting Wet Milieubeheer: Stimuleren én handhaven Bijdrage innovatie voorbeelden Duurzame energie opwekking lokaal Aanbieden advies + haalbaarheidsonderzoek Financieren Energiebesparing (380.000) Voorlichtingsbijeenkomsten Adviesbezoeken Intensivering Handhaving Innovatiebijdrage 2. Duurzaam: 1,6 miljoen Adviezen: van idee tot initiatief (capaciteitsinzet) Haalbaarheidsonderzoeken (bijdrage max 50%, max 10.000). Min 50% besparing, samenwerking van bedrijven Financieren: 1,5 miljoen (50-70% besparing, hoog multiplier effect, pos effect ec ontwikkeling stad, samenwerking bedrijven) Ad: haalbaarheidsonderzoeken: Van idee naar project Ad: financieren Uitnodiging: kom met uw plannen/ideeën

Bijdrage nieuwe / innovatie voorbeelden Bijdrage nieuwe / innovatie voorbeelden. Doel is eigenlijk MKB, verlichting kan daarin goed passen. Maar ook supermarkten, winkeldeuren.

Labelverbetering

Aardwarmte (geothermie) Duurzame warmte voor ca. 2000-3000 woningen Onderzoek wordt uitgevoerd Uit geologisch onderzoek blijkt dat aardwarmte van zo’n 3 kilometer diep mogelijk toegepast kan worden in ‘s-Hertogebosch. Eerste vooronderzoeken zijn uitgevoerd (potentieelscan). Er is in juni een intentieverklaring getekend tussen Heineken, Essent, Woningcorporatie Brabant Wonen en de gemeente ‘s-hertogenbosch. Deze partijen werken nu samen aan haalbaarheidsstudie.

Energiebesparingsfonds Communicatie / advies / handhaving: € 500.000 Communicatie: € 30.000 Adviesbezoeken: 200.000 Bijdrage aan goede voorbeelden: € 50.000 Extra inzet handhaving: € 100.000 Investeringen duurzame energie: € 1.500.000

Bossche Energie Convenant Initiatief gemeente / wethouder Milieu Start met 24 grote bedrijven (nu 35) Doel: 10% besparen in 3 jaar Aanpak: Verplichte maatregelen: handhaving Onderzoek en benutten kansen Kennisuitwisseling en gebiedsgerichte aanpak Stuurgroep uit 5 bedrijven + wethouder Voor grote(re) bedrijven, met name koplopers. Tot nu toe: 24+12 (Heijmans, Heineken, BrabantWater, Essent, Dong Energy, Enexis, 3x onderwijs Avans/HAS/KWIC, 2x financieel Rabo/Van Lanschot, Waterschap AA en Maas, Afvalstoffendienst,, SAP, Ricoh,Gea Grenco Provincie nu ook. Doel: bedrijven stimuleren, inspireren en ondersteunen elkaar. Hoge ambitie en uitnodigend Voor koplopers

Intratuin, Jos van Boxtelgroep, provincie, hotel Central, Zayaz, Enicon

Resultaten (tot nu toe) Energie krijgt veel meer aandacht (ook bij EZ) Kennis, inspiratie Netwerk uitgebreid en versterkt 2 initiatieven voor innovatie voorbeelden Geothermie Verdieping, bijv Slimme Netten Handhavingsproject