meestal is dat niet het geval hè .

't plekje is teruggevonden .

is nooit zo ingewikkeld .

ongerept kun je niet zeggen hè .

nou , één ding kun je dus met zeilen niet hebben :

althans met 'n zeilbootje .

kom maar naar voren , daar kun je nog wel tussen .

daartoe pak je keurig netjes 'n gidsje uitgegeven door de hydrografische dienst hè waarin 't tabelletje staat van de hoog- en laagwaterstanden .

je komt ongeveer twee uur voor hoogwater daar aan .

dan moet je even geduld hebben dat als je zo'n ding aantrekt , ook je 't zuigertje gelegenheid geeft om wat benzine aan te zuigen .

je zet Charlie namelijk aan de helmstok .

wat voor type vertier ?

pal noord varen .

is altijd 'n heel aardig ogenblik hè , want dat betekent dat je twee - voor mij twee of drie dagen - vertier zal tegenkomen .

want daar is 't in de eerste plaats onrustig omdat twee verschillende stromingstypen elkaar treffen .

want daar ligt 't grove geweld hè wat in de startblokken staat om via 't Kieler kanaal naar de Oostzee en naar Noorwegen te gaan .

wel , als ik met mijn bootje op 't wad vaar en ik heb stroom tegen maar bijvoorbeeld wind mee dan blijf ik nog precies stil liggen .

meestal is dat dus op de grens van de polders en de kwelders , heten dat geloof ik , aan de zuidkant van de eilanden , dat je daar die prachtige bosjes lamsoor tegenkomt .

dat betekent :

't gaat altijd mis - ik mis tenminste altijd één wantij - als ik direct vanaf Ameland naar Schiermonnikoog toe wil .

heel eenvoudig :

meestal gaat 't dus niet goed en dan moet ik uitwijken naar Lauwersoog .

Eén component waardoor mijn bootje naar de wal wordt gedrukt en eentje waardoor ik nog 'n beetje vooruit ga , onder de aanname dat m'n motor aanstaat danwel ik wind in de zeilen heb .

goed , na verloop van tijd hè doet zo'n ding het meestal wel hè en kom je keurig netjes weer met de zeilen opgerold op 't sluiscomplex aanvaren , waarbij je dan hoopt dat je direct kan doorvaren .

nou , dat gaat bijvoorbeeld buitengewoon makkelijk als je vanaf Vlieland naar Terschelling gaat .

kun je dat geduld niet opbrengen of heb je daar de tijd niet voor , dan moet je d'r gewoon maar niet aan beginnen .

dat schiet dus niet zo verschrikkelijk op .

charlie buiten werking stellen ;

die twee uur die ben ik dan precies kwijt hè om in Schiermonnikoog te kunnen aanlopen .

't zij zo , 't zij zo .

dat laatste is helaas in Nederland in 't hoogseizoen althans zeker niet het geval .

borkum is 'n krankzinnig Duits badgasteneiland .

dan kom je , als je 'n uur of drie , vier vijf ongeveer vaart , vanzelf weer uit op 't punt waar de veerboot ook uitkomt .

dat heb ik vorig jaar voor 't eerst gedaan en dat vond ik toch ontzaggelijk leuk was 't volgende .

daar voel je je in eerste aanleg 'n beetje overdonderd door de miljonairsschepen die daar heel normaal zijn en die daar bij bosjes langs de kades zijn afgemeerd .

ja , en dan is 't probleem dat je altijd terug moet zeilen .

't is niet leuk - naar Hollandse maatstaven - om daar aan te komen .

daar is 't net te ondiep voor mij .

je kan beter zeggen :

nou , hoe stel je je dat voor hè .

die zijn allemaal verhuurd aan echte badgastjes en mensen die , voor weet ik niet wat voor gezondheidsoverweging , daar 'n straal zon komen op te pikken .

dan loopt inderdaad alles verschrikkelijk mis .

als de veerboot er zelf ook nog eens 'n keer aankomt .

voor Schier was er voor mij 't afgelopen jaar ook nog 'n aardigheidje aan de hand .

hoe komt dat .

je rent naar de dichtstbijzijnde fietsenboer en je huurt daar 'n fiets .

en de klassieke naam voor 'n schip wat onder besturing van zo'n apparaat steeds maar doorgaat is :

je hoopt dat 't goed weer is .

leuker is 't daarentegen hè om nog weer 'n paar eilandjes verder te gaan .

als je aan de weergoden bent overgeleverd , dan moet er 'n zekere mate van vrijheid van benaderen in zitten en dan lukt alles wel .

en - zo ja - op zijn grafsteen waren de initialen nog te herkennen , zodat ik nu ook weet dat - als ik op Schier aankom - er 'n stukje voorgeschiedenis van mij daar ook te vinden is .

ik zet Charlie op :

daartoe moet je eerst 'n stukje - heel klein stukje eigenlijk - de Noordzee op .

iedere veerbootkapitein schijnt 't namelijk leuk te vinden om tamelijk dicht langs 'n zeilbootje te varen .

die meneer die is daar ooit arts geweest op Schiermonnikoog en die gaf op Terschelling in die tijd lessen op de zeevaartschool .

goed vanaf Schier , wat moet je dan verder ?

er mochten weliswaar geen namen genoemd worden , maar Charlie is de naam van de automatische stuurinrichting .

ach wel , dat is uiterst eenvoudig .

aangezien ik in m'n eentje ben zou 't dus misgaan als ik die niet uit m'n hoofd ken .

op de Vliestroom kom je dan terecht .

nou , dan heb je 'n tweekeuze mogelijkheid .

die lamsoor , die kom ik helaas alleen niet tegen op Borkum .

nou , iets wat voor mij vakantie op 't wad ook attraktief maakt is het ruiken van zout water .

maar 't is wel leuk dat je daardoor 'n voortreffelijke actieradius hebt en 'n snelheid die precies past hè bij de grootte van zo'n eiland hè .

je trekt de zeilen op hè .

dan kun je over 'n eilandje rijden .

ik kan ook - en dat is 'n veel aantrekkelijkere route - vanuit Kornwerderzand gelijk 'n stukje afsnijden .

nou dat is werkelijk , ik vond 't 'n hele welkome uitbreiding van 't vertier wat 'n waddeneiland je kan bieden .

ik kan richting Harlingen gaan om daarna de koers te volgen die de veerboot volgt .

als ik dan voldoende lang wacht en pal noord gevaren ben , ben ik eerst aan de stuurboordzijde Staveren voorbijgekomen , vervolgens Hindeloopen voorbijgekomen .

kenmerk daarvan is bijvoorbeeld :

maar omdat je met hoogwater vanuit Kornwerderzand vertrokken bent , is het niet zo verschrikkelijk moeilijk om daar overheen te komen .

kwa zeiltocht is dat heel attraktief .

daarin is 't water op mijn situatie wel van toepassing , maar de zee alleen niet .

omdat dat in ieder geval 'n houten scheepje is 't zal ook heel mooi kraken als 't gekraakt wordt , denk ik .

in ieder geval direct naar de eilanden en niet naar Harlingen .

dat is 'n smal vaarwater met 'n buitengewone grote stroomsnelheid .

als ik 'r doorvaar dan staat 'r ongeveer één meter vijftig water hè .

en die laatste drie eilandjes die hebben weer ongeveer hetzelfde karakter hè als onze Nederlandse waddeneilanden Vlieland en Schiermonnikoog dat hebben .

je moet ongeveer 'n schatting maken van de tijd die je nodig hebt om tot 'n wantij en dus ook over 'n wantij te komen .

prima .

nou , je rekent uit of 't goed gaat of niet .

dat stouw je vol .

dat zijn dingen die je op 't IJsselmeer absoluut niet tegenkomt .

drie :

want anders dan kom ik of voor Schier plat te liggen - dat is niet zo geslaagd met mijn scheepje - of ik kom überhaupt niet over de drempel bij de haven binnen .

kan ik overnachten en dan kan ik 's-ochtends met 't eerstvolgende - als de tijd tenminste gunstig is - opkomende tij binnendoor - eigenlijk ook weer door 'n geul - naar Schier gaan .

't is erg makkelijk gezegd om koers te zetten naar , want je moet 't wel even serieus voorbereiden .

want je ziet altijd nog wel een of andere kokkelvisser tekeer gaan .

en vanuit dat vaarwater moet je dan letterlijk 't haventje van Vlieland induiken .

die tweede wantij , die heb ik slechts één keer in mijn leven precies weten te halen .

nou , 't is altijd al lullig om op 'n stromend water 'n juiste richting te kiezen .

daarna moet je één :

" Met Charlie aan de helmstok " .

wat doe ik dan ?

't nare waar ik mee te maken heb is dat , als ik bijvoorbeeld wat drinken in de kajuit op 'n tafel heb staan en de veerboot komt eraan , dat de golf die dat ding produceert dusdanig groot is dat alle troep die op tafel staat door mijn hele kajuit heen slingert .

heb volledig inzicht gekregen in de administratie die met 't kerkhof gemoeid was .

maar de gehele sfeer die dat met zich meebrengt is toch wel buitengewoon leuk .

dan zie je 'n sluiswachter die driftig wenkt van :

ik ben toen op 'n slechte dag naar 't gemeenteregister gegaan .

ik moet de boeien uit 't hoofd leren .

de planning moet natuurlijk wel 'n beetje correct zijn .

'n beschermd plantje , ik weet 't .

en je zorgt er dus voor dat je , op 't ogenblik als jij in Kornwerderzand aangekomen bent , vlak voor of op hoogwatertijd aanwezig bent .

binnendoor heeft wat aardigs omdat je dan in de buurt van Sint Pietersburen komt .

waarom moet de timing dan correct zijn ?

als je daar in je planning niet rekening mee houdt , dan ben je 'n geweldige domoor eigenlijk .

wat nog leuker is , is om naar Vlieland te gaan .

de buitenboordmotor in 't water zetten en kijken of ie start .

nou , hoe kan dat nou komen hè ?

als je dan 'n beetje geluk hebt , dan zie je inderdaad zo'n clubje van vijf of acht zeehonden op 'n plaat zich daar koesteren in hopelijk 'n heerlijke zon .

ik kwam 'n paardenverhuurbedrijf tegen en 't was toch lelijk weer .

nou ja , je kunt 'n stapje verder gaan .

nou , dat is vanaf Enkhuizen gaan .

dat is ongeveer twee uur varen en dan ga ik in de buitenhaven liggen .

dat is heel eenvoudig .

ik was in 'n stamboom tegengekomen dat 'n naamgenoot van mij zo'n honderd jaar geleden op 't kerkhof van Schier begraven moest zijn .

ik denk dat ik nou wel aardig tien minuten vol heb geluld .

't beste wat je kan doen is daar buitenom gaan , maar je kunt ook binnendoor gaan .

'n zomer aan zee .

waarom 't is 'r rustig ?

ik heb 't gemaal in Makkum gezien en kom ik bij Kornwerderzand aan .

als je dan uit de stroming bent , dan treden er verandering van krachten op .

moet 't dus niet te wild weer zijn .

alle zeilen weer binnenboord halen ;

als dat dus mislukt wat moet je doen ?

want ieder jaar vermeerdert de lamsoor zich op de plekken hè waar ik mijn bescheiden snoeiwerk heb verricht .

goed , als je dus op 't ene waddeneiland uitgekeken bent , dat ben ik in de praktijk na twee of drie dagen al hè , dan zet je koers naar het volgende .

dat brengt aparte vegetatie met zich mee , dat brengt ook aparte geuren met zich mee .

kom , ik heb nog nooit op 'n paard gezeten , maar paardrijden lijkt mij toch ook zeer attractief .

als ik 't wel heb is dat 'n verhaal van Roland Holst , hè .

dat heet :

nou , 't klassieke verhaal heet natuurlijk :

wel , achter Ameland is een wantij waar ik wel overheen kan en de techniek die je dan toepast is de volgende .

nou , ik hoop dat 't niet te veel naar de kademuur gaat want dan word ik gekraakt en dat kraken van mijn bootje zal niet zo verschrikkelijk moeilijk zijn .

ik heb absoluut 't gevoel dat ik op dat ogenblik de allerarmste Nederlander ben die er maar aankomt .

want meestal is 't zo dat als de heenweg erg makkelijk verloopt dat de terugweg wat moeilijker verloopt omdat dat meestal dan gepaard gaat met 'n tegengestelde windrichting .

nou ja , 'n primitiever genoegen bestaat niet .

dat is al jarenlang vaste prik , ondanks 't feit dat 't dan 'n mooie beschermde plant is .

je komt daar 'n apart publiek tegen .

als je met laagwater daar aankomt , dan staat 'r ongeveer water in de havenmonding tot op enkelhoogte .

er bevinden zich na aankomst bij de eilanden meestal onder de buikdenning toch wel wat hoeveelheden melk dan wel hoeveelheden pompelmoentje - wat ook tijdens het varen mijn favoriete drank is waarmee ik te maken heb .

de gewone stranden zijn moeilijk te bereiken .

ik moet de kaart bekijken .

en de zeehonden zijn daar zo gewend aan de mensen , dat als je daar vaart er regelmatig aan de linker - en de rechterkant van jou 'n kopje boven water komt om even te kijken of de schipper zich wel netjes gedraagt .

dat geeft , vind ik , zo'n omgeving toch wel 'n bijzonder cachet .

als 't 'n klein beetje waait dan slingert zo'n scheepje toch wel heel aardig en dan loopt precies alle benzine uit de carburator en dan ben je in de praktijk wat te gehaast om dat ding weer aan te krijgen .

ook op 't water treden daar helaas grote files op ;

dat is altijd 'n buitengewoon spannend ogenblik , want 't is zeker niet onmogelijk dat zo'n ding 't niet onmiddellijk doet .

ik moet zeggen dat ik dat hartstikke leuk vond om op zo'n beest hè door de duinen en door de bossen op Vlieland 'n tochtje te maken .

aanlopen in Schiermonnikoog is namelijk tamelijk bijzonder .

twee :

zeker als je naast een of ander vrachtschip moet komen te liggen , terwijl 't vrachtschip nog niet helemaal afgemeerd ligt .

je vaart de haven uit en binnen zeven minuten dan lig je op koers .

nou , dat is dus onmogelijk .

Eén :

nou , is dat helemaal niet zo erg , als je alles maar in grote rust kan doen .

dat is helemaal niet zo erg .

dan kom ik op de Oude Inschot uit .

't bleek dat je daar kon inschrijven voor tochtjes die voor ook beginnelingen werden georganiseerd .

want ga ik diagonaalsgewijs op de stroom liggen , dan treden er natuurlijk twee componenten op .

't kan namelijk zo zijn dat de weersomstandigheden dusdanig zijn , dat ik geen tijd heb om op de kaart te kijken .

die werd d'r op 'n paard gezet en die werd natuurlijk omringd hè door allerlei meisjes tussen de twaalf en de vijftien jaar , die tegenwoordig zo weg zijn van de paardjes en die zonodig paardjes moesten borstelen .

dat is 'n tamelijk smal vaarwater , waarin in ieder geval één wantij zit .

vervolgens krijgen we namelijk Spiekeroog , Langeoog en Wangeroog .

eigenlijk alleen moet je 'n zekere hoeveelheid tijd beschikbaar hebben .

daar ligt 'n bootje .

't eerste wat ik dan ook doe is 'n snoeitangetje meenemen en 'n voortreffelijk bosje lamsoor eraf knippen en dat komt bij mij 't hele jaar door , vervolgens gedroogd , in de kajuit te hangen .

autovrij betekent dat de inwoners zelf wel met 'n auto rijden , maar dat de bezoekers niet met 'n auto rijden .

" Om de Oude Richel heen " .

op de fiets of te voet of te paard of wat ook .

'n zomer op 't IJsselmeer en daar aansluitend op de waddenzee .

't blijkt overigens wel zo te zijn dat de lamsoor die ik dan tegenkom en de plekken waar ik 't knip , dat 't geen problemen oplevert om dat bosje eraf te knippen .

waar naartoe ?

maar dat kost je natuurlijk wel twee uur .

want als ik bij Kornwerderzand door de sluis ben gegaan , dan kom ik op 't wad en dan wil ik naar één van de waddeneilanden toe .

langs de oude Pollendam , de Oostmeep en vervolgens kom je dan vlak voor Terschelling uit .

dat is 'n buitengewoon onaangenaam treffen , die twee waters bij mekaar .

't is 'r autovrij .

met 'n gewoon zeilbootje is dat dus buitengewoon humoristisch om daar binnen te komen .

nou , 'r is een of andere ouwe lul ;

't is dus leuk om 't zo uit te mikken dat je precies goed bij de haveningang uitkomt en dat merk je onmiddellijk aan het roer .

goed , de bekende perikelen van de sluis zijn genomen en ik bevind mij daarna op het noordelijk deel van 't IJsselmeer .

op de eilanden is 't heel leuk dat als je in 't brakwatergebied loopt .

dus ik moet wel zorgen dat ik één meter vijftig tenminste heb .

en dan heb je letterlijk het gevoel :

wat ik dan ook doe is 'n stukje fietsen als 't mooi weer .

het gevoel van dat je inderdaad morgen absoluut thuis moet zijn .

nou , ik kan mij voorstellen dat ze dat leuk vinden om de toeristen die aan boort zijn , vanuit heel hoog , op zo'n klein notendopje te laten kijken .

je gaat de kom uit .

't is dan erg leuk om bij mooi weer naar Borkum toe te gaan .

toen dacht ik :

dat gaat dus goed totdat je vlak bij Enkhuizen bent .

heeft helemaal 't karakter van 'n kurort .

en je vaart dus eigenlijk permanent met de stroom mee , hopelijk ook met 'n redelijk gunstige wind , het wad op .

je ziet dat schip 'n beetje bewegen en je denkt :

dat heet dan :

daar kun je alleen op de top van hoogwater komen .

nou op 't eiland Memmert en Juist kan ik niet aanleggen .

als je daar aan 't roer zit - dat is verschrikkelijk leuk als je met laagwater daardoor vaart - dan hoef je niet eens op die kopjes te letten .

natuurlijk erg gericht op attracties die de natuur te bieden heeft .

je hebt in ieder geval 't gevoel van dat je in 'n stukje natuur bezig bent .

ik ben in de veilige haven binnengekomen .

je komt in Schardam aan .

ik vaar in de praktijk meestal in m'n eentje en dan is die rust toch wel eens wat moeilijk te vinden .

norderney , prachtig , ik kom de haven daar binnenvaren .

wat mij betreft hè zou je dus gewoon veel beter kunnen doorvaren .

je legt aan .

terschelling is leuk .

't gaat ietsje moeilijker als je van Terschelling naar Ameland wil , maar dat lukt wel .

't water stijgt en hobbel je vanzelf over 't wantij heen hè .

zet je die in 'n duinpannetje en loop je naar zee toe en duik je de zee in en ga je weer terug als 't wat minder mooi weer is .

dus ik moet doorgaan naar Norderney .

maar in ieder geval 'n natuurgebied wat zeer de moeite waard is .

je laat je vastlopen .

en wat nog onaangenamer kan zijn :

schier heeft voor mij dezelfde attractie als Vlieland heeft .

bij Pietersburen , daar weet iedereen , hebben we de zeehondencreche hè .

in ieder geval heeft mij dat 't volgende enthousiasme opgeleverd dat ik voornemens ben - 't is 'r helaas nog niet van gekomen - dat ik voornemens ben om tenminste twintig tot vijfentwintig paardrijlessen te nemen , zodat ik op 't strand ook kan galopperen met die dingen en dat je 's-lekker met zo'n beest door 't water kan plensen .

dat is als je hè de veerboot direct achterna zou varen .

nou , onder die condities heb ik mijn eerste paardrijlessen gehad .