1 Evidence-based strafrechtelijk beleid? Pleidooi tot het politiseren van het debat

2 Opzet inleiding Termen aandragen en betrekken. Termen aandragen en betrekken. Historische situering oproepen. Historische situering oproepen. Enkele provocerende suggesties. Enkele provocerende suggesties. MAAR: moeilijk thema en ‘nog natte verf’.

3 Achtergrond - Pedagoog (’79) - Reklassering en jeugdzorg (-’87) - Herstelbemiddelingspraktijk (-’97) + implementatie (- ‘08) - Onderzoeker Ugent (‘09-…)

4 Werken in een driehoek: IB= oud debat Praktijk Praktijk Who’se evidence ? Who’se evidence ? Who’se quality ? Who’se quality ? Beleid Wetenschap

5 Van “ieder zijn evidence-base”… Praktijk: - tevredenheid van de clientgroep en achterban - tevredenheid van de clientgroep en achterban - werkbaarheid. - werkbaarheid.Wetenschap - Waarheid - Waarheid - bewijsbaarheid - bewijsbaarheidBeleid: - Inhoudelijke verantwoordbaarheid - Inhoudelijke verantwoordbaarheid - Betaalbaarheid - Betaalbaarheid

6..naar “ ieder zijn deel van de(zelfde) schrik” Kwaliteit = aantoonbaar effect Kwaliteit = kwantiteit aan effect/ kosten Kwaliteit = “het meest” effect van iedereen Res: Nieuwe basis = wetenschap???? Dan toch maar één soort! Verantwoordelijkheid = accountability. Verantwoordelijkheid = accountability. Oververhitting in de driehoek. Oververhitting in de driehoek. De angsten van de “audit-society”: haal ik de lat? De angsten van de “audit-society”: haal ik de lat?

7 Een positieve insteek: Justitiebeleid als interessante casus - In elke hoek hetzelfde probleem - Ook ‘praktijk’ en ‘wetenschap’ hadden thema kunnen zijn van eenzelfde reflectie - Justitiebeleid eerder als sleutel dan als probleem (?)

8 Aanpak: drie keer vooruitkijken in een achteruitkijkspiegel De piste van de sociale praktijken De piste van de sociale praktijken De piste van het welzijnswerk-beleid De piste van het welzijnswerk-beleid De piste van de geloofwaardige rechtspraak De piste van de geloofwaardige rechtspraak Statement als afsluitende aanzet tot debat Statement als afsluitende aanzet tot debat

9 (Int.) ontwikkelingen in ‘het sociale’ Value-driven social work. Values ? Value-driven social work. Values ? Evidence-based social work. Utopisch (Burssens)? Ethiek? Evidence-based social work. Utopisch (Burssens)? Ethiek? Evidence-informed. What next ? Evidence-informed. What next ? The reflective practioner. Status? The reflective practioner. Status? Street-level bureaucracy. Anarchie of dualisme ? Street-level bureaucracy. Anarchie of dualisme ?

10 Ontwikkelingen in ons welzijnsland UVRM: van welvaart naar welzijn als missie. UVRM: van welvaart naar welzijn als missie. Van waarden- naar behoeftegestuurde verzorgingsstaat Van waarden- naar behoeftegestuurde verzorgingsstaat Vermarkting en schaarste (achterhuis) Vermarkting en schaarste (achterhuis) 1980: gemeenschappen en eigen welzijnsbeleid 1980: gemeenschappen en eigen welzijnsbeleid Welzijnsbeleid “autonoom en neutraal” Welzijnsbeleid “autonoom en neutraal” Welzijnsbeleid = verdelingsbeleid van middelen Welzijnsbeleid = verdelingsbeleid van middelen Wetenschappelijke ‘evidence’ als object. maatstaf. Wetenschappelijke ‘evidence’ als object. maatstaf. Kwantificering van ‘hetzelfde’ als verdeelsleutel Kwantificering van ‘hetzelfde’ als verdeelsleutel “Gelijkheidsbeginsel” als sluitstuk van “alsof” welzijnsbeleid. “Gelijkheidsbeginsel” als sluitstuk van “alsof” welzijnsbeleid. Geketend welzijnsrecht: “zolang de voorraad strekt”. Geketend welzijnsrecht: “zolang de voorraad strekt”.

11 Ontwikkelingen in strafrechtelijke sfeer Strafrecht en evidence: verre van vrienden Strafrecht en evidence: verre van vrienden Sociaal verweer en recht: bij rechte rechteloos. Sociaal verweer en recht: bij rechte rechteloos. UVRM: het ‘ongelukkige strafrecht’. UVRM: het ‘ongelukkige strafrecht’. Jaren ’70: Welzijns- evidence (laat) in de aanval: strafrecht en wet. welzijnskritiek. Jaren ’70: Welzijns- evidence (laat) in de aanval: strafrecht en wet. welzijnskritiek. FWW als breekijzer: “wij doen het beter, zie maar!”. FWW als breekijzer: “wij doen het beter, zie maar!”. De intrede van de veiligheid (eind jaren’80) De intrede van de veiligheid (eind jaren’80) Omkering bewijslast: welzijn en rechtsbeginselen. Omkering bewijslast: welzijn en rechtsbeginselen. Nieuwe gelatenheid: niets werk (écht) ! Nieuwe gelatenheid: niets werk (écht) ! In naam van (recht op) welzijn: verbijzondering (straf) recht. In naam van (recht op) welzijn: verbijzondering (straf) recht. Naar een heruitvinding van het sociaal verweer ? Naar een heruitvinding van het sociaal verweer ?

12 Analyse: 1. een politieke kwestie? Evidence-based is van alle tijden. Evidence-based is van alle tijden. UVRM:“Welzijn” als missie en als recht UVRM:“Welzijn” als missie en als recht Nieuw= gewicht van één soort wetenschap. Nieuw= gewicht van één soort wetenschap. “objectiviteit” ondanks het ongeloof. “objectiviteit” ondanks het ongeloof. Overal: stilte in naam van het welzijn. Overal: stilte in naam van het welzijn. Welzijnsrecht als democratische paradox? Welzijnsrecht als democratische paradox? Democratie= recht om de uitzondering te zijn! Democratie= recht om de uitzondering te zijn! (Derrida) (Derrida)

13 Analyse: 2. Strafrecht als forum van democratische pedagogiek Geen domein zo sociaal en“politiek” als het forensische. Geen domein zo sociaal en“politiek” als het forensische. Welzijn is nooit een consumptieproduct ! Welzijn is nooit een consumptieproduct ! Naar een uitvergroten van de spanning rond normaliteit (Mouffe, Biesta) Naar een uitvergroten van de spanning rond normaliteit (Mouffe, Biesta) Strafrecht als sociaal pedagoog: Naar een populariseren van het probleem rond de straf ! Strafrecht als sociaal pedagoog: Naar een populariseren van het probleem rond de straf !

14 Suggestie:naar een politisering van het IB-debat! Wetenschapper focus méér op de betekenis van de onderzoeksopdracht dan op de uitkomst. Wat zoekt men en waarom? Wetenschapper focus méér op de betekenis van de onderzoeksopdracht dan op de uitkomst. Wat zoekt men en waarom? Praktijkwerkers in recht en welzijn: identiteit en bestaansrecht in de onderlinge verschillen in plaats van de plaats van uw methode in de “keten” van procedures Praktijkwerkers in recht en welzijn: identiteit en bestaansrecht in de onderlinge verschillen in plaats van de plaats van uw methode in de “keten” van procedures Beleid (welzijn en recht): verzin verantwoordingscriteria inzake de kwaliteit van het debat in plaats van aangaande de duur van de stilte. Beleid (welzijn en recht): verzin verantwoordingscriteria inzake de kwaliteit van het debat in plaats van aangaande de duur van de stilte.

15 Bedankt voor uw aandacht! Leo Van Garsse Vakgroep Sociale Agogiek Ugent