Lambert 2005 Impactstudie Anne GOBIN, Tim LEMMENS, Jos VAN ORSHOVEN Spatial Applications Division KULeuven Research & Development Katholieke Universiteit Leuven

Inhoud Aanleiding, Opdrachtomschrijving, Probleemstelling Methodologie Resultaten: processen, impacten, problemen & scenario’s Resultaten van de AGIV interne impactstudie Stand van zaken & verwachtingen

Aanleiding Het NGI voert een nieuwe kaartprojectie Lb05 door in het najaar van 2006 (een logische stap vanuit wetenschappelijk oogpunt) GI-raad en GRB-raad drukt bezorgdheid uit mbt de impact die een conversie van Lb72 naar Lb05 met zich zou meebrengen en vraagt om advies Minister Peeters vraagt een impactstudie

Doelstellingen Hoofddoel: De impactstudie Lambert 2005 beoogt een solide basis te creëren voor beleidsbeslissingen Specifieke doelstellingen een objectief en kwantitatief beeld schetsen van de impact van de invoering van de nieuwe Belgische Datum en kaartprojectie op een aantal GI-gerelateerde processen bij een aantal instanties; een aantal scenario’s formuleren en evalueren voor deze processen; en, de interne bevindingen van AGIV inzake de voorgestelde problematiek integreren in een gemeenschappelijke strategie.

Plan van aanpak Inception rapport projectdefinitie concretiseren basis voor eerste beleidsweging Studierapport waarin volgende delen: Probleemanalyse voor processen binnen en buiten GIS-Vlaanderen en de GRB-heffingsplichtigen en verwachingen van de betrokkenen wat betreft de oplossing van het probleem; en Formulering en evaluatie van scenario’s voor processen binnen en buiten GIS-Vlaanderen en de GRB-heffingsplichtigen; Synthese rapport Synthese van de externe impactstudie (SADL) en interne impactstudie (AGIV)

Probleemstelling Technische omschrijving van het probleem (NGI) Weegt de winst in nauwkeurigheid op tegen de ontwikkeling van een groot aantal processen en procedures om omzetting van huidige Lb72 data te verantwoorden? Wat zijn de baten, voordelen, sterktes, opportuniteiten ? Wat zijn de kosten, nadelen, zwakten, bedreigingen ?

Inhoud Aanleiding, Opdrachtomschrijving en probleemstelling Methodologie Resultaten: processen, impacten, problemen & scenario’s Resultaten van de AGIV interne impactstudie Stand van zaken & verwachtingen

Methodologie: Bevraging bij 9 instanties 1. Impact-gevoelige processen Deelnemers GIS-Vlaanderen gemeente Brasschaat VMM afd. water (VHA) GRB-heffingsplichtigen Eandis Belgacom Fetrapi Softwareleveranciers Esri Belux nv Eurotronics nv Overigen: AAPD (kadaster) Tele Atlas nv Data & GI-gerelateerde processen Raster vs vector Grootschalig vs middenschalig complexiteit (huidige Lb72 reeds 3 verschijningsvormen) Bestaande vs Nieuwe aan te maken data Technische voorkennis omtrent Lb05 1. Afbakening van impactgevoelige processen 2. Typologie (getoetst aan resultaten van NGI enquête)

Methodologie: 2. Impact Analyse Technische impact (data) Organisatorische impact (inzet van mensen en materialen) Financiële impact (kosten) Juridische impact Indirecte impact Analyse van verwachtingen welke maatregelen verwacht de instantie? hoe ziet men de rol van de betrokken instanties en wat verwacht men precies van welke instantie? Knelpuntanalyse van impactgevoelige processen

Methodologie: 3. Probleem Analyse Mogelijke problemen : Organisatorische problemen: Plaats, Procedures, Beleid, Personen. Aan de organisatorische problemen worden de algemene kennis van het probleem en de organisatorische, financiële & indirecte impacten gerelateerd. Technische problemen: Methoden, Materialen, Inzet van Werkkrachten. Aan de technische problemen worden de technische impacten alsook de huidige werking en opslag van data gerelateerd. Omgevingsgerelateerde problemen: Omgeving, Data leveranciers, Klanten, Systemen, Vaardigheden / Know how. Aan de omgevingsgerelateerde problemen worden de juridische impacten en contacten met dataleveranciers gerelateerd. Multi-criteria analyse van problemen

Methodologie: 4. Scenario’s Keuze van scenario’s en veronderstellingen per scenario Mogelijke problemen/beperkingen bij het operationaliseren van een bepaald scenario Risico’s? Kosten? Duur? Wie doet wat? Bv. Wat is het aandeel van het NGI ? Juridische gevolgen? Impact op visie en missie Impact op reeds eerder genomen beslissingen? Welke klanten gaan tevreden zijn? Vergelijking en afweging van de verschillende scenario’s Typologie en aanbevelingen Kosten-Baten, Voor- en nadelen, SWOT analyse

Inhoud Aanleiding, Opdrachtomschrijving en Probleemstelling Methodologie Resultaten: processen, impacten, problemen & scenario’s Resultaten van de AGIV interne impactstudie Stand van zaken & verwachtingen

Resultaten 1. Profiel van bevraagde instanties Relatie tot GIS-Vlaanderen Aandacht Data schaal Data hoeveelheid Data relatie Overheid / privé Gemeente Brasschaat Deelnemer GIS Vlaanderen matig groot- en middenschalig beheerder overheid VMM Afdeling Water laag Eandis GRB-heffingsplichtige sterk hoog privé Belgacom Fluxys ESRI Belux NV Software leverancier - software Eurotronics NV (software) Eurotronics NV (GRB data) Data leverancier grootschalig producent AAPD Externe data leverancier Tele Atlas NV zwak midden- en kleinschalig hoog (WGS) laag (Lb72) Zeer grote verscheidenheid

Resultaten 1. Typologie volgens NGI enquête Datagebruik vs Kennis Datagebruik vs Omschakeling Groep van grootschalige gebruikers best geïnformeerd Kennis over projectiesystemen is groter bij middenschalige en kleinschalige gebruikers Dataschaal & kennis zijn zeer belangrijk voor typologie Weinig instanties kunnen beslissen over omschakeling:

Resultaten 2. GI-gerelateerde processen Data inwinning (8) Opmetingen door landmeetploegen (totaalstation) (6) Intekenen van wijzigingen (conversiehuizen, tekenzalen) (5) Opmetingen door middel van GPS (3) Data uitwisseling met andere instanties (8) Verkrijgen van data: referentiedata, aangekochte data, overheidsovereenkomsten, ... (8) Aanbieden van data in het kader van GRB, KLIP of andere verbanden (8) Conversie tussen dataformaten, voornamelijk CAD vs. GIS (4) Inbreng van data in het systeem (6) Beheer van het systeem (databank) en bijhorende software (6) Opstellen van bestekken (5) Productie van (papieren) output onder de vorm van plannen (5) Link met systemen gericht op de eindgebruiker (intranet, internet) (5)

Methodologie: 3. Impacten Organisatorische impact Mensen en instrumenten die nodig zullen zijn om het probleem op te lossen (9) Communicatie omtrent referentiesystemen, conversies, processen (8) Beschikbaarheid van geodata (5) Technische impact: Conversie van centrale databank en beheerssysteem (6) Aanpassen hard- en software voor verschillende bestandsformaten (vector, raster, CAD) (6) Opmetingen met GPS in Lb05 en correctie via referentiestations (5) Documenteren van referentiesysteem in metadata (4) Financiële impact Voornamelijk personeelskosten (7) Subcontracten voor uitvoering van conversie (5) Hardware voor (tijdelijk) redundante systemen (3) Juridische impact Op reeds aangegane contracten: bv specificaties mbt referentiesysteem (5) Herziening van onderaanneming (3) Indirecte impact (Op niet GI-gerelateerde processen) Aanpassingen rapporten, website, promotiemateriaal (7) Web en andere services voor klanten (4)

Resultaten 3. Impacten INSTANTIE Organisatorisch Technisch Financieel Juridisch Indirect Gemeente Brasschaat Matig Moeilijk te schatten Zwak VMM afdeling Water Zwak ingeschat Eandis Sterk Belgacom Fluxys ESRI Belux NV Eurotronics NV (software) Eurotronics NV (GRB data) AAPD Tele Atlas NV Dataschaal & Hoeveelheid Noodzaak & Afhankelijkheid voor Omschakeling Onderaanneming Contracten privé overheid Duidelijk verschil tussen databeheerders en softwareleveranciers

Resultaten 4. Problemen Organisatorische Problemen (plaats, procedures, beleid, personeel) Duur van conversie Kosten bij grote dataomzetting en doorrekening aan klant Beheer van verscheidenheid aan data Aanmaak van metadata! Technische Problemen (materialen, methoden, middelen) Datumtransformatie mbv correctiegrid is geen éénduidige mathematische transformatie Grote datahoeveelheden kunnen moeilijk omgezet worden en vereisen aangepaste procedures Verschillende dataformaten vereisen andere omzettingsprocedures Verschil van 1 km is te weinig Omgevingsgerelateerde Problemen (klanten, leveranciers, systemen) Een niet-gecoördineerd verloop (duur en tijdstip van conversie) Wettelijke bevoegdheid voor omschakeling? Huidige processen kunnen niet worden stilgelegd, vereist redundant systeem en tijdelijke ontdubbeling om klanten te bedienen Veiligheidsrisico indien 2 projectiesystemen naast elkaar bestaan

Resultaten: 5. Scenario’s S1: Lb72 Voordelen: Minder conversie van vooral grootschalige data Minder aanpassing van GI-gerelateerde processen Nadelen: Omslachtige conversie van GPS metingen Onderhoud van datatransformatietools Conversie naar ETRS89 vereist 2 productendatabanken Aanbevelingen: Overleg met andere gewesten organiseren Belgische coördinatie is noodzakelijk S1: Nulscenario

Resultaten: 5. Scenario’s S2: Lb72 & Lb05 Voordelen: Klant is koning Elke instantie/project heeft vrije keuze Nadelen: Verwarring: aanlevering en uitwisseling van data moet in beide referentiesystemen kunnen Ontdubbeling van datastructuren Aanbevelingen: Goed documenteren: belang van metadata voor brondata, conversieprocessen en eindproducten! Belgische coördinatie en overleg S2: Zeer belangrijk scenario

Resultaten: 5. Scenario’s S3: Lb05 Voordelen: ETRS89 conform internationale afspraken (INSPIRE) Inherente accuraatheid van GPS metingen wordt gevaloriseerd Procedures voor datumtransformatie vervallen (transparantie van geodataproductieproces) Nadelen: Omvat steeds de nadelen van scenario 2, maar beperkt in tijd Grote dataconversies, aanpassing processen Hoge kost vooral voor grote hoeveelheden data Aanbevelingen: Gelijktijdige conversie vereist grondig overleg en Belgische coördinatie Omschakeling naar Lb05 houdt steeds scenario 2 in!

Inhoud Aanleiding, Opdrachtomschrijving en Probleemstelling Methodologie Resultaten: processen, impacten, problemen & scenario’s Resultaten van de AGIV interne impactstudie Stand van zaken & verwachtingen

Resultaten - 6. AGIV studie: onderzochte GI-gerelateerde processen Verzamelen, beheren en verspreiden van data - 7 processen: Aanmaken en actueel houden van een Grootschalig Referentie Bestand (GRB) Aanmaken en actueel houden van een middenschalig digitaal transportnetwerk voor wegverkeer Aanmaken en actueel houden van Centraal Referentie Adressen Bestand (CRAB) Aanmaken en actueel houden van middenschalige orthofoto’s Verzamelen en valideren van data niet in eigen beheer Klaarmaken van producten en artikels Beschikbaar stellen van artikels Verlenen van diensten ten behoeve van GIS – Vlaanderen Verstrekken van kwaliteitscontrole Exploiteren van een geo-instrument (Geo-Vlaanderen, webservices, FLEPOS, KLIP,…)

Resultaten - 6. AGIV studie: geformuleerde behoeften Er is nood aan het gedurende een bepaalde periode tegelijkertijd ondersteunen van Lb72 en Lb05 via ontdubbeling Applicaties en databanken moeten aangepast of ontwikkeld worden Er is nood aan aanpassing van allerhande specificaties en procedures/handleidingen Er is nood aan een project die de initiële omzetting van geodatabanken en processen begeleidt Er is nood aan een procesverbeteringsproject waarbij de verschillende geïnfecteerde processen op impact worden beschreven (huidig – toekomstig) Er is nood aan het implementeren van de nieuwe (deel)- processen alvorens in productie te kunnen overschakelen naar Lb05

Resultaten - 6. AGIV studie: Kosten-Baten éénmalige kost: 2.7 VTE (2.3 A + 0.4 B) recurrente kosten door ontdubbeling: 1,6 VTE (0.9 A + 0.3B + 0.4 C) hard/software: inschatting na functionele analyse Baten 12 mm nauwkeuriger voor GPS-gebaseerde data-inwinning binnen AGIV Grootschalig Referentie Bestand (GRB), GRB-skeletmetingen grootschalige luchtopnamen sluit beter aan bij INSPIRE

Inhoud Aanleiding, Opdrachtomschrijving en Probleemstelling Methodologie: bevraging Resultaten: processen, impacten, problemen & scenario’s Resultaten van de AGIV interne impactstudie Stand van zaken & verwachtingen

Stand van zaken / Conclusies Inception rapport projectdefinitie geconcretiseerd als basis voor eerste beleidsweging Resultaten van Studierapport : GI-gerelateerde processen voor bevraagde instanties Typologie van bevraagde instanties Impact en probleemanalyse: knelpuntanalyse; Formulering van scenario’s ; Verwachtingen & oplossingen: Tijdstip en duur van conversie, noodzaak tot overleg Hulpmiddelen, begeleidingsmaatregelen

Nog Verwacht Eindrapport waarin: Conclusies en aanbevelingen : Timing: Synthese van de externe impactstudie (SADL) en interne impactstudie (AGIV) Conclusies en aanbevelingen : Huidige gebruikers van Lb72 zijn onvoldoende op de hoogte van Lb05, maar wensen beter geïnformeerd te worden omtrent de impact en baten bij omschakeling Noodzaak aan overleg en coördinatie Formulering van verwachtingen en oplossingen (tijdstip, duur, overleg, begeleiding, hulpmiddelen) binnen verschillende scenario’s Acties / rol van hoofdrolspelers (GIS Vlaanderen, AGIV, NGI) Acties / rol van instanties (volgens typologie) Timing: Sept 2007: Verschillende adviesorganen van GIS Vlaanderen Eind 2007: Beslissing