EPIDEMIOLOGIE VAN PLEURITIS WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL EPIDEMIOLOGIE VAN PLEURITIS NVMO congres 14 november 2007 J.P. VAN DE SANDE RUG

Goed Bezig Geef ik aan studenten. ook aan Jullie GB: onder indruk van congres. Geweldig veel inhoud, gerund als POW kamp

Wat is goed bezig? KWALITEIT EN BORGING WORDEN IDENTIEK? Uit Rogets thesaurus: [] expert, [], connoisseur, master, prima donna, first fiddle, cordon bleu, [] professional, specialist Dus: in UK en USA haast synoniem met goed Professioneel: van Professio (Lat) openlijke verklaring, officiële aangifte, aangegeven beroep Dus: Professioneel duidt niet zozeer op kwaliteit, maar op inbedding in systeem en verantwoordingsplicht KWALITEIT EN BORGING WORDEN IDENTIEK?

De mens reist over twee sporen © 2006 JP van de Sande RuG NATUUR Niets dierlijks is ons vreemd ‘Instincten’ Gedragsmechanismen Samenleving: Gemeinschaft Behoefte aan erbij horen Groepsdoelen Plicht; Eer; Traditie Conservatief; Stabiliteit Religie; Magie Specifieke reacties op crisis IMPROVISATIE Fight-Flight Arousal Cohesie CULTUUR Ratio beïnvloedt gedrag Normen & Waarden Kosten-Baten analyse Samenleving: Gesellschaft Behoefte aan vrijheid Individualistische doelen Vrijheid; Geld; Vernieuwing Progressief; Schijnverandering Ideologie; Techniek Specifieke reacties op crisis PLANNING Prioriteiten stellen Professionaliteit Organisatie zijn worden

Cultuur is flexibel, de ondergrond minder

Basis Gedrags- en waarderings-patronen Kinderzorg (Temperatuur, Voedsel, Veiligheid, GEZONDHEID, KINDERINDUSTRIE) Erbij horen (Kudde, School, Zwerm, Familie, Stam, Groep, COMMUNITY) Status (Dominantiehierarchie, RESPECT, RECLAME, STATUSINDUSTRIE) Voortplanting (Hofmaken, Paring, Stalking, Porno, SEXINDUSTRIE) Communicatie (Signaalsystemen, Taal, EMAIL, CHAT, GSM, MEDIAINDUSTRIE) Verkennen (Omgeving, Sociale netwerk, Wacht houden, INTERNET, TV) Fourageren (Zoeken, Eten, Delen, Herkauwen, Cantine, CONSUMEREN, McDONALDS) Voorraad maken (Eikeltjes, Hamsteren, Postzegels, RIJK WORDEN, FINANCIELE IND.) Territorium maken (Gebied, Gebouw, Persoonlijke ruimte, Eigen plek, WOONINDUSTRIE) Bouwen (Hol, Nest, Val, Dam, Kantoor, Stadion, SCHOENENDOZEN, BOUWINDUSTRIE) Agressie (Dreigen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden, ZINLOOS GEWELD, VECHTINDUSTRIE) Ruilen (Quid pro quo, oog om oog, geschenken, ruilhandel, HANDEL) Lichaamsverzorging (Gladstrijken, Wassen, Vlooien, COSMETICA & MODE INDUSTRIE) Afwachten (Pauzeren,Wachten, Uitrusten, Zonnen, LEKKER LUIEREN, GEMAKSINDUSTRIE) Migratie (Trek, Nomadisme, Auto's, UITGAAN, MIGRATIE, VACANTIEINDUSTRIE ) Spel (Sociaal, Vecht/vlucht, Prooi, Paintball, Status, Pokeren, Poppen, COMPUTERSPELLETJES, SPEELINDUSTRIE C O N T R L E M H A I S GETRANSFORMEERD DOOR CULTUUR EN DUS DOOR TECHNIEK

Hij/Zij wil zo hoog mogelijke opbrengsten bij zo laag mogelijke kosten Wat wil de mens? Het eenvoudigst antwoord is: Hij/Zij wil zo hoog mogelijke opbrengsten bij zo laag mogelijke kosten Dus: kerngezond, maar er niets voor doen Sommigen denken vooral op korte termijn Anderen houden ook rekening met de langere termijn Dus sommigen niet, anderen wel een gezonde leefstijl Zowel sommigen als de anderen worden toch, tegen hun zin ziek. Dokter velt het vonnis, dat kan mee of tegenvallen. Zowel de sommigen als de anderen achten het de verantwoordelijkheid van de arts dat ze uitstel van executie krijgen

Weick’s model adjust eval adjust eval adjust eval Dubbel- zinnigheid act act act Dubbel- zinnigheid (Equivocality) adjust eval adjust eval adjust eval Gedrag (Enactment) Procedures (Selection) Structuren (Retention)

Barker & Gump (1964). Under- en over- manning Undermanned Overmanned Intensief doelgedrag Plichtmatig doelgedrag Taken anderen corrigeren en overnemen Specialisatie Zwakke leden beschermen Weinig hulp aan collegas Accepterend tov collegas Gericht op eigenaardigheden Betrokken bij kwaliteit totaalproduct Hoogstens voor deelproduct Betrokken bij groep Cynisch over groep Denken in termen van taken Denken in termen van personen Overbelasting leden Vaak niets te doen, Spelletjes etc. Zie ook: Ganster & Dwyer. (1995) J.Management

Waardoor ontstaan grote structuren? Broedse kip effect ‘ik zit op 38 miljoen’ Glijmiddel effect AH Wet van Parkinson Hoeveelheid personeel neemt toe onafhankelijk van de hoeveelheid werk Ook wel: werk dijdt uit tot het de beschikbare tijd vult Basis: aanstellen ondergeschikten = promotie

Structuren hebben een cultuur (Hofstede, 2001) Machtsafstand: acceptatie van ongelijke machtverdeling Individualisme: neiging Zelf belangrijker te vinden dan collectief. Vgl. Tönnies’ Gesellschaft Mannelijkheid: assertiviteit en competitiedrang Onzekerheidsvermijding: wens tot structuur, tot vastlegging in procedures en protocollen Lange termijn orientatie

Nogal een individualistich en vrouwelijk landje

Hoe vinden we dit alles terug? Grote drang tot professionalisering Grote drang tot vernieuwing in technisch opzicht Grote drang tot vastlegging in protocollen en regels Sterke neiging tot vermindering machtsafstand Gemengde houding tot competitie en macho-gedrag Toenemende feminisering van professie Grote drang tot grootschaligheid Grote drang tot specialisatie en verkokering Als nood aan de man komt, zouden toch de wetten van de jungle sterk kunnen blijken Maar: Er zijn ook wetten van de cultuur

P = VRM² De wet van Pleuris Pleuritis P= pleuris-sterkte V= verwijtbaarheid R= relevantie M= mediageniekheid

INDEXEN VOOR VERWIJTBAARHEID Is er een persoon of instantie die de schuld kan krijgen? Bezit deze ook formele verantwoordelijkheid? Is deze verantwoordelijkheid juridisch te onderbouwen? Hebben verantwoordelijken een persoonlijk belang? Hebben verantwoordelijken Idiosyncratisch crediet (draagvlak) Is er door verantwoordelijken in het verborgene gehandeld? Houdt men nog steeds dingen achter? Was gebeurtenis voorzienbaar? Is zoiets al eens eerder gebeurd? Is er achteraf een betere oplossing denkbaar?

PROBLEEMOPLOSSEN voor crisismanagers

INDEXEN VOOR RELEVANTIE Sluit gebeurtenis aan op belangrijke ontwikkelingen? Tast de gebeurtenis de belangen van mensen aan? Is gebeurtenis symbolisch voor andere zaken? Toont de gebeurtenis inherente fouten in organisatie? In hoeverre is er maatschappelijke onrust waar gebeurtenis op aansluit? Tast gebeurtenis vertrouwen van burger aan? Leidt gebeurtenis tot ontstaan van een vijandbeeld? Wat zijn kosten die met gebeurtenis samenhangen? Hoe groot is geografische en psychologische afstand?

INDEXEN VOOR MEDIAGENIEKHEID Hebben de verantwoordelijken een hoge positie? Hebben de verantwoordelijken eerder fouten gemaakt? Ernst van gevolgen: hoeveel slachtoffers en schade?   Zijn er saillante details die beklijven kunnen? Mogelijkheden tot identificatie?   Mooie plaatjes met symboolfunctie? Is het probleem op begrijpelijke wijze uit te leggen?   Is er überhaupt informatie te krijgen (foto’s, interviews, toegang terrein) Worden de media door andere hypes gedomineerd?

Enkele suggesties voor uitbreiding curriculum Bij ongeval verbergen dat je arts bent; Enquêtes en vragenlijsten afhouden; gekregen wijn op juist moment presenteren; met kalm geweten koffiedrinken; uit het zicht van de wachtkamer blijven; damesbladen, zoals psychologie magazine bijhouden voor hypes; indrukwekkend inrichten van spreekkamer; kwijtgeraakte patientendossiers reconstrueren; omgang met klein chemisch afval; formulieren invullen; indruk wekken dat je geen kunstfouten maakt; kunstfouten collega's goedpraten; mee kunnen praten over medische hypes; omgang met collega's die U niet ziet zitten; omgang met managers; omgang met patienten die een injectie willen; omgang met patiënten die U niet verstaat; patiënten die op internet gezocht hebben met kluitje in riet sturen; andere patiënten met kluitje in riet sturen; Turks en Marokkaans begrijpen; verhullende rapporten schrijven; CO2 uitstoot practijk verminderen; omgang met artsenbezoekers; omgang met letselschade advocaten; bovenop de molshoop klimmen; een of andere reputatie verwerven; een praatje maken; gekregen wijn de hemel in prijzen; indruk wekken dat je literatuur bijhoudt; leesbril hanteren; leuke congressen scoren; reputatie managen; schelden op managers; omgang met eisen ARBO wet; jezelf begrijpen; omgang met computerprogrammas; regelgeving kennen; schnabbels ruiken; omgang met accountant; omgang met belasting; onderhandelen over salaris; omgang met verliefde collega's; omgang met verliefde patiënten; agressieve honden juist bejegenen; beter rekenen dan verpleegsters;

Twee manieren van denken © 2006 JP van de Sande RuG EPIMETHEUS PROMETHEUS IS ZOU MOETEN BESCHRIJVING WENS WERKELIJKHEID IDEAAL waarden feiten HEDEN psychologie TOEKOMST pedagogie theorie utopie SPECULEREN ONDERZOEK DATA HYPOTHESEN realisme optimisme

een mooi congres gewenst tenslotte een mooi congres gewenst

In het geheugen gebrand

Toetsing Wet van Pleuris © 2006 JP van de Sande RuG Van vier crisissen (Dakota-Hercules; Wagenborgen-Volendam) zijn de relevante variabelen gemeten: Onafhankelijke variabelen: V- score op vragen voor verwijtbaarheid R-score op vragen voor relevantie M-score op vragen voor mediageniekheid Afhankelijke variabele P- hoeveelheid kamervragen, ontslagen etc.(Als beoordeeld). Bovendien: hoeveelheid aandacht in Pers (gemeten in cm2) Conclusie: een crisis is iets anders dan het publiek denkt

Resultaten

Vrouwen willen zekerheid, mannen gaan nog wel eens op avontuur>bedrijfsleven Intuïtie niet meer belangrijk, want dan verwijtbaar Ander moet het opknappen Met protocollen en kleine gebiedjes veel meer probl ipv minder (Barker) Goede gewoonte, die ik ook uit mijn werk ken, is om je als onderwijsgevende vooral met het onderwijs en derzelfder lijdend voorwerpbezig te houden Dat is al moeilijk genoeg Stel je voor dat je ook nog eens moet kijken hoe de maatschappelijke vraag ligt Hoe ligt die eigenlijk?