Integraal Veiligheidsbeleid 21 mei 2010 Integraal Veiligheidsbeleid

Programma Definitie + onstaan integraal veiligheidsbeleid Actoren binnen integraal veiligheidsbeleid Burgemeester Coördinator/ambtenaar IV LIVB- consult project FOD BIZA Kritische bedenkingen Toekomst 2) Uiteraard nog meer actoren. Wordt dieper op ingegaan tijdens workshop 1 21 mei 2010

1) DEFINITIE Integraal veiligheidsbeleid is een kernbegrip geworden dat als een rode draad doorheen tal van beleidsteksten loopt. Vaak mooi in theorie maar er wordt vaak terecht opgemerkt dat men nog vaak in de theorie blijft steken en de praktijk achterblijft. 21 mei 2010

Definitie Kadernota 2004 ‘Integrale veiligheid is het concept om criminaliteit, overlast en verkeersveiligheid in al hun aspecten in een zo breed mogelijke context te benaderen. De kerngedachte hierbij is de permanente aandacht voor zowel preventie, repressie als de opvolging van daders en slachtoffers. ‘ 21 mei 2010

Definitie Kadernota 2004 ‘Geïntegreerde aanpak is de noodzakelijke samenwerking van alle betrokken actoren om te komen tot een gezamenlijke probleemoplossing. Met andere woorden, alle initiatieven, projecten en instrumenten dienen zoveel mogelijk op elkaar afgestemd en gecoördineerd te verlopen, deel uitmakende van één groot project.’ De implementatie van het concept integrale veiligheid gebeurt via een geïntegreerde aanpak. 21 mei 2010

Algemeen Met een integraal en geïntegreerd veiligheidsbeleid wordt gestreefd naar een optimale afstemming tussen alle aspecten van een fenomeen en tussen alle betrokken partners om een coherente en efficiënte aanpak van de onveiligheidsproblematiek na te streven. Samenvattend 21 mei 2010

‘Integraal’ en ‘Geïntegreerd’ INPUT Integraal: partners samenbrengen Geïntegreerd: op elkaar afstemmen Geïntegreerd: acties van de verschillende partners op elkaar afstemmen, samenwerking van alle betrokken actoren uit de verschillende sectoren en beleidsniveaus OUTPUT 21 mei 2010

Ontstaan integrale benadering Jaren ’80: Heizeldrama, Bende Van Nijvel,…  hervorming politie en justitie,… Jaren ’90: ontstaan preventiefilosofie  contracten met lokale besturen Krachtlijnen voor het federaal regeringsprogramma van 1995 en het regeerakkoord van 1999: integrale benadering van veiligheidsfenomenen Federaal veiligheids- en detentieplan 2000 Kadernota Integrale Veiligheid 2004 Regeerakkoord 19 maart 2008 Kadernota 2011??? Integrale benadering is geen nieuw begrip. Contracten afsluiten: lokale overheden worden zelf verantwoordelijk gesteld inzake criminaliteitspreventie. 21 mei 2010

Wortels van een Lokaal Integraal Veiligheidsbeleid Federaal regeerakkoord (Lokaal) Bestuursakkoord Strategische meerjarenplanning Lokaal Integraal Veiligheidsplan Kadernota Zie apart blad Nationaal Veiligheidsplan Zonale Veiligheidsplannen 21 mei 2010

LIVP in België Antwerpen Mechelen Sint-Truiden Halle (pilootproject BIZA) Esneux (pilootproject BIZA) Zoals daarnet al eventjes aangehaald, zijn er op dit ogenblik niet veel steden en gemeenten die over een lokaal integraal veiligheidsplan beschikken. Wel is er een inhaalbeweging bezig want we merken dat er steeds meer coördinatoren/ambtenaren integrale veiligheid worden aangeworven. 21 mei 2010

Coördinatoren/ambtenaren IV in België SINT-PIETERS- LEEUW OOSTENDE BRASSCHAAT ASSE ESNEUX MAASMECHELEN WEMMEL SCHOTEN MECHELEN HALLE Overzicht zeker niet volledig. We hebben op dit ogenblik geen definitief zicht hierop. BRASSCHAAT VILVOORDE DILBEEK 21 mei 2010

2) ACTOREN BINNEN INTEGRAAL VEILIGHEIDSBELEID Beperken tot burgemeester en coördinator IV, uiteraard nog heel veel andere (zie verder in verhaal rond Halle, leden van de kerngroep) 21 mei 2010

1) burgemeester als regisseur Veiligheid tot kernopdracht Rechtstreekse impact en concrete instrumenten Politiehervorming: ZVR en ZVP Nieuwe Gemeentewet: Strategische meerjarenplanning Integraal belangen afwegen en lokaal maatwerk Kruispunt van europees, federaal, regionaal en provinciaal beleid Burgemeester heeft eveneens de eindverantwoordelijkheid en is de beleidsbeslisser 21 mei 2010

2) Coördinator/ambtenaar IV Functieprofiel? Competenties Ervaring in veiligheidswezen Beschikken over zekere assertiviteit Universitair diploma Sterke figuur en bruggenbouwer Plaats in organogram Valt best onder burgemeester, niet onder politie! Staffunctie (beslissingsbevoegdheid) Geen politiek mandaat Coördineren, niet zelf uitvoeren Het functieprofiel bestaat niet! Elke invulling van de functie zal variëren afhankelijk van de stad of gemeente. Het is wel belangrijk om bepaalde competenties en kritische succesfactoren te definiëren bij de aanwerving van een coördinator IV. Om met andere woorden een soort van kader te creëren. Politie is 1 van de partners maar stuurt niet aan. Dat is de taak van de burgemeester. 21 mei 2010

2) Coördinator/ambtenaar IV Takenpakket Schakel tussen strategische (kerngroep) en operationele niveau (projectgroepen) Stimuleren + coördineren tussen de verschillende partners (kerngroep + projectgroepen) Begeleiden van de processen (zowel de voorbereiding, als het toezicht op de uitvoering en de evaluatie) Uitzetten van de beleidslijnen Creëren draagvlak - relatie preventieambtenaar - sterk persoonsgebonden Algemeen takenpakket: kan serieus verschillen van gemeente tot gemeente. Deze komen altijd terug. Relatie preventieambtenaar: als in 1 gemeente zowel preventieambtenaar als coördinator IV: vallen ze beste onder dezelfde politieke verantwoordelijke en moet er een duidelijke taakverdeling zijn tussen beide. - knelpunt: slagen van functie is sterk persoonsgebonden 21 mei 2010

3) LIVB-consult project FOD BIZA Start Vlaanderen Halle en Wallonië Esneux (nog lopende: stand van zaken) 21 mei 2010

LIVB-consult - Advies- en ondersteunings- traject Doel Stapsgewijze ondersteuning ‘uitwerken integraal veiligheidsbeleid’ voor de gemeenten Aansluiten bij bestaande methodologieën, concepten en structuren Sleutels blijven in handen van de gemeenten Terwijl de burgemeester regisseur blijft, ligt de rol van BIZA in het aanreiken van de nodige informatie, het bieden van een objectieve kijk als buitenstaander, het geven van advies, het oriënteren van de verschillende stappen, het bieden van een klankbord en het helpen bij beslissingen in elke fase van het project. 21 mei 2010

Kritische succesfactoren Verantwoordelijk-heid Vertrouwen WIL Afspraken Coördinator 21 mei 2010

Integraal adviseren over lokale veiligheid 21 mei 2010

Processtap I: Voorbereiden 1.1. Kennismaking – Voorstelling LIVB-consult 1.2. Oriëntatiegesprek (ken) 1.3. Rapportage 1.4. Protocolakkoord opstellen en ondertekenen Vraag naar ondersteuning vanuit de lokale overheid Protocolakkoord op maat van gemeente Voortgangarapportage Beslissing om traject al/niet te starten Handleiding LIVB Presentatie LIVB-consult Verslagen Brief aan burgemeester Inventarisatie Checklist gesprek 1.6. Samenstellen kerngroep – aanduiden coordinator IV 1.1. Kennismaking – Voorstelling LIVB-consult 1.2. Oriëntatiegesprek (ken) 1.3. Rapportage 1.4. Protocolakkoord opstellen en ondertekenen Vraag naar ondersteuning vanuit de lokale overheid Protocolakkoord op maat van gemeente Voortgangarapportage Beslissing om traject al/niet te starten Handleiding LIVB Presentatie LIVB-consult Verslagen Brief aan burgemeester Inventarisatie Checklist gesprek 1.6. Samenstellen kerngroep – aanduiden coordinator IV 1.1. Kennismaking – Voorstelling LIVB-consult 1.2. Oriëntatiegesprek (ken) 1.3. Rapportage 1.4. Protocolakkoord opstellen en ondertekenen Vraag naar ondersteuning vanuit de lokale overheid Protocolakkoord op maat van gemeente Voortgangarapportage Beslissing om traject al/niet te starten Handleiding LIVB Presentatie LIVB-consult Verslagen Brief aan burgemeester Inventarisatie Checklist gesprek 1.6. Samenstellen kerngroep – aanduiden coordinator IV 1.1. Kennismaking – Voorstelling LIVB-consult 1.2. Oriëntatiegesprek (ken) 1.3. Rapportage 1.4. Protocolakkoord opstellen en ondertekenen Vraag naar ondersteuning vanuit de lokale overheid Protocolakkoord op maat van gemeente Voortgangarapportage Beslissing om traject al/niet te starten Handleiding LIVB Presentatie LIVB-consult Verslagen Brief aan burgemeester Inventarisatie Checklist gesprek 1.6. Samenstellen kerngroep – aanduiden coordinator IV Vraag naar ondersteuning vanuit de lokale overheid Vraag naar ondersteuning vanuit de lokale overheid 1.1. Kennismaking – Voorstelling LIVB-consult Handleiding LIVB Presentatie LIVB-consult Verslagen Brief aan burgemeester 1.2. Oriëntatiegesprek (ken) Checklist gesprek Verslagen 1.3. Rapportage Voortgangarapportage Beslissing om traject al/niet te starten 1.4. Protocolakkoord opstellen en ondertekenen Protocolakkoord op maat van gemeente 3.5. Voorstelling LIVP aan kerngroep en projectgroepen LIVP Verslagen 1.6. Samenstellen kerngroep – aanduiden coordinator IV Besluit GR Perstekst Inventarisatie 21 mei 2010

I.1. Kennismaking Doel: Het concept van een LIVB en het advies- en ondersteuningstraject toelichten Peilen naar de behoeften van de gemeente Versnippering Regisseur: specifieke competentie en nodige knowhow Politionele bril Versnippering: integrale veiligheid is nog te vaak een thema dat naast en los staat van de andere beleidsthema’s en dat is uiteraard niet de doelstelling van integrale veiligheid. Regisseur: de regierol vervullen is zeker geen evidentie. Veiligheid wordt nog te vaak als een politioneel gegeven gezien. 21 mei 2010

I.2. Oriëntatiegesprek (1) Doel Probleem uitdiepen Verwachtingen identificeren Scope afbakenen Voorbereiding: beeld van de gemeente criminaliteitsgraad: geregistreerde misdrijven zicht op bestuur (burgemeester, schepencollege, gemeenteraad,…): politieke kleur + bevoegdheden zicht op de verschillende diensten binnen de stad/gemeente demografische gegevens …. Hiervoor standaard checklist gebruiken. Meestal met burgemeester, korpschef, coördinator /schepen IV, preventieambtenaar 21 mei 2010

I.2. Oriëntatiegesprek (2) Randvoorwaarden voldaan? Beschikbaarheid en toegankelijkheid van gegevens binnen de stad/gemeente Beschikbaarheid van een coördinator Beschikbaarheid van bepaalde personeelsleden binnen de stad/gemeente Akkoord met de engagementen zowel voor de stad/gemeente als voor de federale overheid (protocolakkoord) Moeten afgetoetst worden tijdens oriëntatiegesprek. 21 mei 2010

I.3. Rapportage Rapporteren over voortgang → Het advies- en ondersteuningstraject wordt al/niet opgestart Beslissing starten of niet starten wordt beslist langs beide kanten (zowel biza als gemeente). 21 mei 2010

I.4. Protocolakkoord opstellen en ondertekenen Doel Duidelijke afspraken op maat van de gemeente Kick-off traject met al/niet (pers)communicatie Bestuurlijk commitment: Goedkeuring CBS – GR Er werd een standaard protocolakkoord uitgewerkt maar dit kan uiteraard aangepast worden naar de noden binnen een bepaalde gemeente. Belang van het hebben van een draagvlak. De effecten van een integraal beleid zijn immers niet steeds meteen zichtbaar, waardoor het een lange termijn visie vraagt. 21 mei 2010

I.5. Samenstellen kerngroep – aanduiden coördinator IV Doel kerngroep Overleg- en denkorgaan Ontwikkelen strategisch veiligheidsbeleid Samenwerking partners veiligheidsketen Opmaak en opvolging LIVP Doel coördinator IV Begeleiding processen Coördinatie kerngroep Oprichting + coördinatie projectgroepen Parket Civiele veiligheid Samenstelling kerngroep is cruciaal als communicatie- en sturingsorgaan. Ondanks het feit dat het belangrijk is dat deze kerngroep niet te groot is om het werkbaar te houden, is het noodzakelijk om te streven naar een evenwichtige samenstelling waarin elke schakel van de veiligheidsketen aan bod komt. De samenstelling wordt door de gemeente bepaald en is afhankelijk van de lokale omstandigheden en de accenten die de gemeente wil leggen in zijn veiligheidsbeleid. 21 mei 2010

I.5 Kerngroep en coördinator IV Verschillende actoren van de veiligheidsketen Samenstelling door de gemeente ! Verankering in gemeentelijke organisatie Mobiliseren - coördineren in 1 richting Coördinator Integrale Veiligheid Voorbeeld hoe verschillende actoren zich verhouden ten opzichte van elkaar. 21 mei 2010

I.6. Opstart vergadering kerngroep Doel Het concept LIVB en het advies- en ondersteuningstraject toelichten Peilen behoeften bij het concipiëren LIVB Rol elke partner definiëren Horizontale dynamiek Draagvlak = eerste vergadering met de kerngroep 21 mei 2010

Processtap II. Inventariseren Voorbereiding Protocolakkoord Kerngroep Coördinator IV 2.1. Voorstelling LVD Presentatie LVD Verslag 2.2. Oriëntatiegesprek (ken) met leden kerngroep Checklist gesprek Verslagen 2.3. Voorstelling beleidsplannen Verslag 2.4. Voorstelling LVD van de gemeente LVD Verslag 2.5. SWOT-analyse SWOT-analyse 2.6. Bepalen prioriteiten – Samenstellen projectgroepen Verslag Ontwerpen 2.7. Voortgang Voortgangsrapportage 21 mei 2010

II.1. Voorstelling LVD aan kerngroep Doel Aanzet opmaak LVD Een criminaliteitsbeeld, omgevingsanalyse en verwachtingen en behoeften van de bevolking Prioriteiten en aandachtspunten in kaart brengen Ondersteuning en bijsturing bieden Vertrekpunt van het beleid Kruispunt scanning analyse Lokaal Sociaal Beleid Aanzet samenwerking: informatie-uitwisseling LVD: niet enkel aandacht voor de objectieve gegevens (criminaliteitscijfers) ook voor de subjectieve gegevens: info enquêtes,.. Aanzet samenwerking: in deze fase zullen de verschillende partners reeds een beroep op elkaar kunnen doen om een LVD op te stellen. 21 mei 2010

II.2. Oriëntatiegesprekken met leden kerngroep Doel Verwachtingen, knelpunten en prioriteiten in kaart Verrassende kijk op organisatie en visie op LIVB Basis voor open relatie ‘Interne keukenproblemen’ Organisatie en verschillende processen binnen de organisatie beter leren kennen. Timing: periode dat gemeente bezig is met het opstellen van de lokale veiligheidsdiagnostiek 21 mei 2010

II.3. Voorstellen beleidsplannen aan kerngroep Doel Inzicht in beleid en werking van de verschillende diensten Impuls verdere samenwerking Quick win Gelijkenissen in methodologie en werking Veel gelijkenissen: heeft het belang van het bundelen van de krachten en van het LIVB enkel maar onderstreept. 21 mei 2010

II.4. Voorstelling LVD aan kerngroep Doel Voorstelling LVD Aanvulling reflecties Redactiecomité stelt lokale veiligheidsdiagnostiek voor. Kerngroep kan zijn reflecties/bemerkingen geven. 21 mei 2010

II.5. SWOT-analyse Doel Analyse van kansen, bedreigingen, sterke en zwakke punten voor uitbouwen LIVB Afwegen haalbaarheid projecten/maatregelen Het gaat hier over een SWOT-analyse op niveau van de stad Halle. Aan beide kanten dient dit voorbereid te worden. Brainstormsessie. 21 mei 2010

II.6. Bepalen prioriteiten en samenstellen projectgroepen Afbakenen LIVP Prioriteiten die integrale aanpak vragen Politieke kleur Samenstelling projectgroepen Brede waaier actoren Projectleider → terugkoppeling kerngroep Integrale veiligheid of integrale leefbaarheid Optimaliseren van bestaande overlegstructuren Aantal prioriteiten beperken tot maximum 5 maar kies voor erg ruime thema’s die een integrale aanpak vragen. Vaak zijn de keuzes politiek gekleurd. Leefbaarheid: ruimer dan veiligheid. Men wil er de nadruk op leggen dat het hier niet enkel om een politieverhaal gaat. 21 mei 2010

II.6. Projectgroepen Per gekozen prioriteit een projectgroep uitwerken. Aantal personen binnen projectgroep eveneens beheersbaar houden. Belang van feedback tussen kerngroep en projectgroepen (coördinator IV als tussenschakel) 21 mei 2010

II.7. Rapportage Rapporteren over voortgang (politiek) draagvlak → goedkeuring CBS/GR 21 mei 2010

Processtap III: Ontwerpen Inventarisatie Prioriteiten Projectgroepen 3.1. Opstarten projectgroepen Presentatie LIVB-consult Verslagen 3.2. Voorstelling LIVP aan kerngroep Presentatie LIVP Verslag 3.3. Brainstorm met kerngroep Stellingen en vragenlijst Verslag 3.4. Invulling prioriteiten door projectgroepen Verslagen 3.5. Voorstelling LIVP aan kerngroep en projectgroepen LIVP Verslagen 2.7. Voortgang Besluit GR Perstekst Opmaak actieplannen Realiseren 21 mei 2010

III.1. Opstarten projectgroepen Doel Het concept LIVB en het advies- en ondersteuningstraject toelichten Peilen behoeften bij het concipiëren LIVB Toelichting keuze prioriteit en samenstelling projectgroep Verwachtingen t.a.v. projectgroep formuleren Laagdrempelig Bestaande of nieuwe projectgroepen Bestaande of nieuwe projectgroepen: Bestaande: voordeel: bestaande structuren worden geoptimaliseerd + beperken vergaderlast / nadeel: aanpassingen in vergaderagenda. Het is belangrijk om voldoende tijd te nemen om het draagvlak af te toetsen omdat het accent van het bestaande platform in een aantal gevallen grondig zal wijzigen. Nieuwe projectgroep: nadeel: partners moeten de tijd krijgen om elkaar te leren kennen / voordeel: er kan vertrokken worden van een blanco agenda, waardoor er meer speelruimte is. 21 mei 2010

III.2. Voorstelling LIVP aan kerngroep Doel Opzet en inhoud LIVP toelichten Ook eerste feedback projectgroepen Opzet LIVP Visie LIVB Externe en interne doelstellingen Programmaorganisatie Programmalijnen Beperken tot strategisch niveau Operationeel niveau: actieplannen Belangrijk is om steeds een terugkoppeling te doen tussen de beide niveaus namelijk kerngroep en projectgroepen. Sjabloon is uitgewerkt om integraal veiligheidsplan uit te werken. Mits de procesbegeleiding slechts 1 jaar duurt, zal het niet mogelijk zijn om de strategische doelstellingen reeds om te zetten in operationele doelstellingen en te gieten in een actieplan. In het integraal leefbaarheidsplan van de stad Halle werd opgenomen dat de projectplannen in een welafgelijnde periode dienen te worden opgesteld. Dit om te voorkomen dat het niet gebeurt. 21 mei 2010

III.3. Brainstorm met kerngroep Doel Aanzet LIVP a.d.h.v. vragen en stellingen Draagvlak aftoetsen Problemen aankaarten LIVP is tool, niet doel Draagvlak: het is belangrijk om voor elke stap voldoende tijd te nemen en het draagvlak af te toetsen. Als je te snel wil gaan, kan het gebeuren dat je het draagvlak verliest. Het is belangrijk na te gaan of alle partners nog mee zijn in het verhaal. Belangrijk erop te wijzen dat het pilootproject niet als doelstelling heeft om een plan uit te werken maar dat het belangrijk is om op een integrale en geïntegreerde manier te werken. Dit moet gestimuleerd worden. Het uitschrijven van een plan moet hierbij helpen maar is zeker niet de oplossing van alle problemen. 21 mei 2010

III.4. Invulling prioriteiten projectgroepen Doel Prioriteiten vertalen in strategische doelstellingen Inventaris genomen projecten en knelpunten Beleidsplannen en verslagen Als voorbereiding kunnen de beleidsplannen worden bekeken en als het gaat over een bestaande overlegstructuur is het belangrijk om de verslagen door te nemen als voorbereiding. 21 mei 2010

III.5. Voorstelling LIVP aan kerngroep en projectgroepen Doel Aftoetsen bij betrokken actoren Bijsturen Draagvlak Coördinator voorstellen aan kerngroep + projectgroepen 21 mei 2010

III.6. Goedkeuring GR en bekendmaking Persmoment LIVP bekendmaken en lanceren Hier stopt de intense begeleiding vanuit BIZA. Uiteraard kan er in de volgende stappen nog een beroep worden gedaan op ons. 21 mei 2010

Processtap IV: Realiseren Realisatie van de projecten cf. programmalijnen, invoering van de verschillende veranderingsprocessen Tussentijdse evaluatie van de uitgevoerde projecten/ingevoerde veranderingen Externe communicatie van de resultaten overeenkomstig modaliteiten uit het communicatieplan Rapporteer over de voortgang 21 mei 2010

Processtap V: Gebruiken en evalueren Opvolgen van het programma, projecten en de veranderingsprocessen (Externe) communicatie van de resultaten Rapportage van de resultaten Realiseren van een eindevaluatie op niveau van de processen en producten en op niveau van de procesbegeleiding Kerngroep als permanent orgaan 21 mei 2010

4) KRITISCHE BEDENKINGEN 21 mei 2010

Kritische bedenkingen hiaat beleidscyclus: ontbreken kadernota Veiligheid = dwarsfunctie ≠ plannen, ≠ criteria, ≠ beleidscycli,… planlastvermindering? Doelmatigheid IVB Betrokkenheid gemeenschappen en gewesten? rol parketbeleidsplannen? dwarsfunctie: doorkruist veel beleidsterreinen Doelmatigheid: het is niet makkelijk om de meerwaarde van een lokaal integraal veiligheidsbeleid op korte termijn aan te tonen. Hierdoor is het moeilijk om mensen mee te krijgen in dit verhaal. 21 mei 2010

5) Toekomst 21 mei 2010

Toekomstperspectieven Kadernota 2011 Uitbreiding LIVB-consult project SVVP  LIVP 2011 – 2014 LIVB-leernetwerk: handreiking coördinatoren/ ambtenaren IV kadernota: werkgroep opgericht om hem uit te schrijven, deadline 2011 Uitbreiding LIVB-consult project: link project delokalisatie – provincieverantwoordelijken Werkgroep toekomst strategische plannen ?? Opleiding coördinatoren IV , sensibiliseren burgemeesters,… trachten in te spelen op de noden van het terrein inzake LIVB Vooral streven naar een verandering in de mentaliteit binnen de verschillende steden en gemeenten. Bij opstart van een project dient de reflex gemaakt te worden om de juiste partners rond de tafel te zetten. Dit is een nieuwe manier van werken die dient gestimuleerd te worden. 21 mei 2010

Contactgegevens Evy De Muynck AD Veiligheid en Preventie Directie Lokale Integrale Veiligheid Waterloolaan 76 1000 Brussel  02 557 35 39 0475 80 32 06  evy.demuynck@ibz.fgov.be Algemene info: www.besafe.be 21 mei 2010

21 mei 2010