In opdracht van Korte introductie op het thema: Luchtkwaliteit en een goede ruimtelijke ordening Marloes Jongeneel InfoMil

project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder a, Wm in betekenende mate? project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder c, Wm PROJECT projectsaldering mogelijk? project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder b, Wm Is sprake van een goede ruimtelijke ordening? JA (dreigende) overschrijding? JA NEE (interimperiode)

Luchtkwaliteit en een goede RO Art 12 Besluit op de ruimtelijke ordening: …met het oog op een ‘goede ruimtelijke ordening’…. Belangenafweging Toelichting op ‘Wet Luchtkwaliteit’: blootstelling irt goede RO –Welke functie wordt bestemd? –Alternatief beschikbaar? Deels uit te werken in Besluit gevoelige bestemmingen (specifieke situaties) Principe van ‘goede RO’ blijft onverkort gelden!

Besluit gevoelige bestemmingen Amendement Tweede Kamer (art 5.16a Wm) Uitgangspunten: –gericht op extra gevoelige groepen: 1.kinderen, jongeren, 2.zieken (met uitzondering van zieken in ziekenhuizen) 3.ouderen –bouwwerken in de zin van de woningwet (dus geen sportvelden) –binnen 100 meter snelweg of 50 meter provinciale weg én overschrijdingssituatie  RO beperkingen voor scholen, kinderdagverblijven, verpleeghuizen, verzorgingscentra –besluit is tijdelijk (zolang er overschrijdingen zijn) –indien geen overschrijding, of binnenstedelijk: GOEDE RO! In 2008 (zomer?) in werking

Luchtkwaliteit en gezonde ruimtelijke ordening Fred Woudenberg Afdeling Milieu en Gezondheid GGD Amsterdam

Epidemiologie  Sterfte  Luchtwegaandoeningen –Sterfte –Ziekenhuisopnames –Longfunctie, longgroei –Astma-aanvallen, Bronchitis  Hart- en Vaatziekten –Sterfte –Ziekenhuisopnames –Hartaanvallen –Beroertes –Arteriosclerose –Risicofactoren in het bloed (stollingsfactor e.d.) Gezondheidseffecten

Toxicologie  Mechanisme: –Stofdeeltje kom diep in longen –Moet worden opgeruimd –Opruimen = Ontstekingsmechanisme –Onstekingsmediatoren en Oxidatieve Stress –Bijvoorbeeld Atherosclerose Gezondheidseffecten

 Blootstelling: welke componenten? –Hoe fijn fijn stof? –Of toch iets anders? Roet?  Afstand tot de weg –Studies zien gezondheidseffecten in zones van 100 tot 1500 meter –Welke afstand ‘kies’ je?  Een risico heeft altijd een onbetrouwbaarheid –Hoe kwantificeer je een risico? –Kies je voor een worst-case of meest ideale inschatting?  Er spelen verschillende risico’s –Welk risico is het belangrijkst? Gaat het om het ‘ergste’ effect? Is dood erger dan ziek? Gaat het om het grootste aantal getroffenen? Gezondheidseffecten

Nieuwe Wet luchtkwaliteit Alleen grote bouwplannen – ‘in betekenende mate’ projecten - worden beoordeeld op luchtkwaliteit. Voor kleine bouwplannen is dat niet nodig, ook niet in gebieden met overschrijdingen van de norm.

Gezonde toetsing bouwplannen 1.Ook kleine bouwplannen toetsen met of in de nabijheid van gevoelige ruimtelijke objecten (woningen, scholen, kinderdagverblijven en verzorgingshuizen voor ouderen) 2.Minimaal 100 meter van de snelweg en niet langs drukke binnenstedelijke wegen, 3.Ongeacht de NO 2 concentratie

 PM10: ‘grof’ fijn stof - een haar is 7x zo dik! vooral door mechanische processen  PM2.5: ‘fijn’ fijn stof vooral door verbrandings- processen (verkeer!)  PM0.1: of ultrafijn stof (UFP) hangt nog sterker samen met verbrandingsprocessen (verkeer!!)  Verkeer: roet, Zwarte Rook, Elementair Koolstof (EC) Fracties fijn stof

Een eigen huis PM2,5 langs A10 Norm 2015: 25 μg/m : 20 μg/m : 22 μg/m 3 copyright 2007 Gemeente Amsterdam, Geo en Vastgoedinformatie

Een eigen huis PM2,5 stadsachtergrond Amsterdam Norm 2015: 20 μg/m : 15 μg/m : 20 μg/m 3 copyright 2007 Gemeente Amsterdam, Geo en Vastgoedinformatie

‘Sarkozy gaat voluit voor milieu: PM2,5 norm op 15 μg/m 3 !’

Mahler 4

Parkeren kan in de ondergrondse parkeergarage met circa 1900 parkeerplaatsen Mahler Residential Tower

Gershwin (Amsterdam Symphony) Met Amsterdam Symphony zet Zuidas een concept van de toekomst neer. Vierentwintig uur per dag biedt Amsterdam Symphony levendigheid en dynamiek. Gecombineerd met alle denkbare luxe en comfort die dit unieke project kenmerken, inclusief ruime parkeergelegenheid.

Gershwin: Amsterdam Symphony

Trendlijnen achtergrondconcentraties NO 2 op basis van metingen en berekeningen De juiste achtergrondconcentratie IBA

Jaargemiddelde NO2-concentratie De harde werkelijkheid ± 15%

Conclusies Luchtverontreiniging is probleem in de orde van grootte van roken Verbeteren van de luchtkwaliteit is net zo hard nodig als (weer) kunnen bouwen We hebben een norm nodig die sterker met gezondheid samenhangt Vraag advies GGD bij bouw gevoelige bestemmingen

Fred Woudenberg GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid Postbus 2200, 1000 CE Amsterdam Telefoon: (020)

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Ruimtelijke Ordening en Luchtkwaliteit De mogelijkheid van samen op Presentatie: Annemiek Vos

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Ruimtelijke Ordening en Luchtkwaliteit Wonen langs de A10 West

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Ruimtelijke Ordening en Luchtkwaliteit Zuidas: Wonen en werken langs de A10

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Ruimtelijke Ordening en Luchtkwaliteit Zuidas: Ondertunneling A10 Zuid

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Werken aan een gezonde stedelijke omgeving; gezonde lucht Ja, doen!!!!  Schone lucht, stilte, leefbaarheid staan onder druk. In stedelijke omgeving maar ook op de schaal van Nederland als land.  Amsterdam als stad een opgave om te werken aan een gezonde stedelijke omgeving met gezonde lucht. Hoe???? De vraag is niet of we gezonde lucht moeten nastreven maar via welke weg we dat moeten doen?

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Maatregel: Een halt aan bouwprojecten in overschrijdingsgebieden Maatregel niet de oplossing Als een bouwproject ergens niet gerealiseerd wordt, wordt het wel ergens anders gerealiseerd. En dit leidt mogelijk tot meer automobiliteit. Bovendien zie je dat toename van verkeer in een gebied in Amsterdam (bijv de Wibautstraat) niet zozeer bepaald wordt door de planontwikkeling in het gebied zelf maar door ontwikkelingen buiten het gebied om. →een project doorlaten gaan of niet is niet betekenisvol voor verbetering van de luchtkwaliteit Hoe deze opgave vormgeven ?

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Maatregel: Kansen benutten die in betekende mate bijdragen aan het verbeteren van de luchtkwaliteit Op Europees niveau:  Schonere auto’s ontwikkelen  Schonere alternatieven vinden op diesel en benzine Op het niveau van Nederland:  Wet en regelgeving die de vervuiler laat betalen, milieutax Hoe deze opgave vormgeven ?

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Opgave op stedelijk niveau:  Automobiliteit terugbrengen Middels: Wonen en werken in dezelfde stad mogelijk maken Wijken ontwerpen waarin alle stedelijke functies aanwezig zijn (autonomie gedachte) Rond openbaar vervoersknooppunten je stad verdichten Alternatieve vervoersmanieren aantrekkelijk maken  Knelpunten op het gebied van doorstroming oplossen  Compenserende maatregelen treffen ter plaatse van snelwegen en het Amsterdamse hoofdnet auto Hoe deze opgave vormgeven ?

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Opgave op projectniveau:  Mogelijkheden benutten  Het meehelpen ten uitvoer brengen van Amsterdams ambitie om te luchtkwaliteit te verbeteren Hoe deze opgave vormgeven ?

Het advies- en ingenieursbureau van Amsterdam Wet en regelgeving op het gebied van luchtkwaliteit nader bekeken Blk2005  Een hopeloos en verkeerd instrument om de luchtkwaliteit te verbeteren NSL  Een hoopvol instrument Projecten die niet in betekende mate bijdrage aan de problematiek worden gevrijwaard van toetsing aan de norm Het NSL brengt de gehele problematiek en de mogelijke oplossingen daarvoor op een vergadertafel waar alle betrokken aanschuiven  Sturend vermogen en daadkracht moet nog blijken Ministeriële regeling gevoelige bestemmingen  Een basisgarantie

Discussiepunt Als je wilt uitgaan van het principe "De meest kwetsbare groep op minst vervuilde plek", hoe kun je dit dan in de praktijk vormgeven?

Stelling Door uit te gaan van ontwikkelingsmogelijkheden in plaats van beperkingen ben je als afdeling milieu effectiever in het ruimtelijk planproces.

Stelling Woningen moet je ook zien als gevoelige bestemming voor luchtverontreiniging.

Stelling Wanneer binnen 100 meter van de snelweg of langs een drukke verkeersader woningen worden gebouwd, dan moeten toekomstige bewoners worden geïnformeerd over de lokale luchtkwaliteit. Of: dan moeten dit koopwoningen zijn (meer keuzevrijheid dan bij sociale huurwoningen)