Peter Cras, april 2007 Begrijp jij het nog? Presentatie over competenties en kwalificaties voor bestuurders en andere “simpele zielen” Peter Cras, april 2007

Veel geschreven en gesproken over (competentiegerichte) kwalificaties in beperkte kring (beroepsonderwijs, opleidingsfunctionarissen bedrijven etc.) Veel zaken worden met elkaar verbonden (competenties, onderwijsmethoden, gebrek aan kennis, examinering etc.) Veel geschreven en gesproken over competenties in brede kring (beroepsonderwijs, bedrijven, kranten, televisie etc.)

Peter Cras, april 2007

Doel van deze presentatie is om de essentie van de begrippen competenties en competentiegerichte kwalificatiestructuur voor bestuurders, directies, politici en overige geïnteresseerde beleidsmakers uiteen te zetten. en de pluspunten van het werken met competenties en een competentiegerichte kwalificatiestructuur nog eens duidelijk te benoemen.

Peter Cras, april 2007 Mensen “gedragen” zich. Bewust of onbewust tonen zij in alle situaties waarin zij zich bevinden gedrag. Bij competenties is het gedrag van mensen (in de beroepsuitoefening) bestudeerd, geanalyseerd, geordend en op systematische wijze beschreven. Competenties zijn de “naamkaartjes” van samenhangende gedragingen. De “naamkaartjes” (competenties) representeren een samenhangend geheel aan gedragingen die van algemeen (abstract) naar specifiek (concreet) zijn geordend en beschreven.

Peter Cras, april 2007 Leiding- geven en Beslissen Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen en supervisie geven Zelfvertrouwen tonen Actie ondernemen Coachen Delegeren …….. GedragsgebiedCompetentiesComponenten Gedragsankers

Peter Cras, april 2007 Expertise en technologie toepassen Analyseren Oplossingen genereren Correct schrijven Expertise delen Schrijven en rapporteren Analyseren en Interpreteren ……… Beoordelen Technische vakkundigheid GedragsgebiedCompetentiesComponenten Gedragsankers

Peter Cras, april 2007 Het competentiemodel Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (gebaseerd op een internationaal gehanteerd model van SHL) kent 8 gedragsgebieden 25 competenties 120 componenten enkele honderden gedragsankers (wat je ziet als je observeert)

Peter Cras, april 2007 Gedragsgebied Competenties Componenten Gedragsankers “interacteren, beïnvloeden presteren” 3 telt dit gedragsgebied er één daarvan is “relaties bouwen en netwerken” 5 heeft deze competentie er één daarvan is “conflicten hanteren” 3 telt deze component er één daarvan is “pakt onenigheid tactvol en diplomatiek aan”

Peter Cras, april 2007 Competenties kunnen vanuit het perspectief van de beroepseisen (kwalificaties) en vanuit het perspectief van het individu beschouwd worden. Vanuit het perspectief van het individu zijn de competenties waarover een bepaald individu beschikt uitgangspunt. Vanuit het perspectief van de beroepseisen (kwalificaties) zijn de te vervullen taken in de beroepsuitoefening uitgangspunt. Het formuleren van competentiegerichte kwalificaties begint dus niet bij het formuleren van competenties maar bij het formuleren van (kern)taken en werkprocessen in de beroepsuitoefening.

Peter Cras, april 2007 Voorbeelden staan op: Klik aan: Bekijk de nieuwe kwalificatiedossiers

Peter Cras, april 2007 Met een zorgvuldige methodiek worden de competenties waarover iemand moet beschikken voor de uitvoering van een beroep benoemd, vandaar de naam competentiegerichte kwalificaties. Alle mogelijke gedragingen noem ik het “volledige gedragsrepertoire”. In een beroep worden niet alle mogelijke competenties gevraagd. Het gaat altijd om een selectie uit alle mogelijke gedragingen. Nadat de taken in de beroepsuitoefening zijn beschreven,kunnen de daarvoor benodigde competenties benoemd worden.

Peter Cras, april 2007 Waarover iemand moet beschikken voor beroep A Het volledige gedragsrepertoire

Peter Cras, april 2007 Het volledige gedragsrepertoire Waarover iemand moet beschikken voor beroep B?

Peter Cras, april 2007 Het volledige gedragsrepertoire Waarover iemand moet beschikken voor beroep C?

Peter Cras, april 2007 Beroepen stellen uiteenlopende eisen aan de beschikbare competenties van mensen. Mensen beschikken over uiteenlopende competenties. Niemand beschikt over het volledige gedragsrepertoire, het beschikbare gedragsrepertoire van mensen loopt sterk uiteen. Competenties die je voor een goede beroepsuitoefening nodig hebt, kun je matchen met de competenties waarover een bepaald persoon beschikt.

Peter Cras, april 2007

Matchen Competenties noodzakelijk voor beroepsuitoefening Competenties waarover een bepaald persoon beschikt

Peter Cras, april 2007 Competenties noodzakelijk voor beroepsuitoefening A Competenties waarover persoon X beschikt Perfect match

Peter Cras, april 2007 Competenties waarover persoon Y beschikt Competenties noodzakelijk voor beroepsuitoefening B fair match

Peter Cras, april 2007 Competenties waarover persoon Z beschikt Competenties noodzakelijk voor beroepsuitoefening C mismatch

Peter Cras, april 2007 Pluspunten Bij het formuleren van beroepskwalificaties wordt het handelen als beroepsbeoefenaar als uitgangspunt genomen. In de beroepsopleiding van mensen worden alle gedragsaspecten getraind en ontwikkeld: kennis, vaardigheden, attitude. Kennis en vaardigheden zijn uiterst belangrijk. Ze krijgen echter een functie in relatie tot het handelen als beroepsbeoefenaar.

Peter Cras, april 2007 Opleiden en trainen (ontwikkelen van mensen) wordt inzichtelijker en uitnodigender gemaakt voor de deelnemer in het beroepsonderwijs, de werknemer in een bedrijf die zich verder wil bekwamen en de werkzoekende die (weer) wil meedoen op de arbeidsmarkt. Pluspunten Bij het beschrijven van de beroepsuitoefening (taken en werkprocessen) en de vereiste competenties wordt voor het gehele (mbo)beroepsonderwijs dezelfde methodiek en dezelfde taal gebruikt.

Peter Cras, april 2007 Door zowel de taken in de beroepspraktijk als de competenties op dezelfde wijze en in dezelfde taal te beschrijven, komen de wereld van het bedrijfsleven en de wereld van het onderwijs concreet dichter bij elkaar. Pluspunten “Lifelong learning” wordt door dezelfde taal en methodiek uitstekend ondersteund.

Peter Cras, april 2007 De vereiste kwalificaties worden in samenhang gepresenteerd en zijn goed vergelijkbaar. Pluspunten Gerichte training/opleiding en EVC procedures worden concreet beter mogelijk gemaakt.

Peter Cras, april 2007 En verder ……………………

Peter Cras, april 2007 Volkskrant 5 april 2007 Klachten over te zachte en te veel op zelfstandigheid gerichte aanpak

Peter Cras, april 2007 NRC 22 april 2007 Klachten over eenzijdige, kennisgerichte opleidingen in India

Peter Cras, april 2007 is de cirkel dus weer rond!