TAALBELEID: het begrip vakliteratuur en nascholingen aandachtspunt van de inspectie aspect van kwaliteitszorg

TAALBELEID: doelstellingen Alle leerlingen in staat stellen om de doelstellingen van het schoolcurriculum te halen De resultaten van alle leerlingen voor Nederlands en MVT optimaliseren Bijdragen tot de algemene, culturele en vakoverschrijdende vorming van alle leerlingen Als school een voorbeeldfunctie vervullen in interne en externe communicatie

Positieve vaststellingen van de inspectie Culturele activiteiten, in en buiten de school Specifieke projecten zoals Groot Ndl. Dictee, voordracht, Gouden Uil… Complementaire uren voor talen Samenwerking met bib Schoolkrant door leerlingen Eenheid in grammaticale terminologie Samenwerking met specialisten: CLB, logopedisten…

DAGELIJKSE EN SCHOOLSE TAALVAARDIGHEID Abstracte begrippen Instructiewoorden Verbindingswoorden Samenstellingen

DAGELIJKSE EN SCHOOLSE TAALVAARDIGHEID Homoniemen Figuurlijk taalgebruik Uitdrukkingen Weinig of geen visuele ondersteuning

TIPS Word bewust van de typische kenmerken van schooltaal Neem tijd om die schooltaal te ontsluiten Zorg voor een helder taalgebruik in je cursusmateriaal Gebruik voldoende visuele ondersteuning bij het lesgeven

ACTIEVE WERKVORMEN: winstpunten Complexe taken worden beter uitgevoerd dankzij uitwisseling van ideeën Jongeren leren door interactie met elkaar èn met volwassenen Jongeren ontdekken samen sneller de knelpunten van de schooltaal Jongeren begrijpen elkaars taal beter, voelen zich minder bedreigd of betutteld Het verwoorden zorgt voor strategie-ontwikkeling en leerrendement

ACTIEVE WERKVORMEN: knelpunten Tijd Materiaal Schoolstructuur Materiële ondersteuning

TIP Rapporteer in de vakgroep een positieve ervaring met een actieve werkvorm en maak een overzicht van de talige winstpunten

LEESSTRATEGIEEN Oriënterend lezen Zoekend lezen Globaal lezen Intensief lezen Studerend lezen

WOORDENSCHATSTRATE-GIEEN Afleiden uit context: voorbeeld, omschrijving, tegenstelling… Koppelen aan eigen voorkennis Zoeken naar betekenis- en vormrelaties Nagaan van morfologie Raadplegen van naslagwerken Vragen/ onderhandelen

SPELLINGSTRATEGIEEN Fonologisch principe Morfologisch principe Semantisch principe Syntactisch principe Etymologisch principe Conventioneel principe

TIPS Overleg met de collega’s binnen de vakgroep of je voldoende variatie in leesstrategieën aanbrengt Is er mogelijkheid om de deskundigheid van de vakgroep Nederlands over te dragen naar collega’s van de tekstvakken

Dyslexiebeleid Diagnose en begeleidingsplan STICORDI-maatregelen

TIP Welke sticordi-maatregelen kunnen wij als vakgroep realiseren?

Zorg voor gesproken en geschreven taal Afspraken tussen de leraren Nederlands Afspraken over de vakken heen: per graad, voor de hele school Hoe leerlingen sensibiliseren voor een verzorgde mondelinge en schriftelijke taal Hoe leerlingen oefenkansen geven

TIPS Welke afspraken kunnen wij voor het vak Nederlands opstellen? Welke suggesties kunnen wij aan de andere vakken geven?

Afspraken ivm spraakkunst: Nederlands, Frans, Latijn Termen en begrippen Timing: wie geeft wat en wanneer Vademecum, minigrammatica…

TIPS Kom samen met de collega’s andere talen eerste graad: wie brengt wat wanneer aan Overleg of een vademecum een goede zaak zou zijn

Suggesties voor talige activiteiten Projecten met een luik ‘enquête’ E-mailproject met een klas uit een andere school Presentaties voor een ‘echt’ publiek ‘Oudere’ leerlingen gidsen ‘jongere’ leerlingen Project rond een korte, geacteerde videofilm; vrij podium; toneel Sollicitatietraining …

TIPS Selecteer per graad minstens een suggestie die de taalvaardigheid van jouw leerlingen kan verhogen Zoek naar een activiteit die samenwerking met een ander vak noodzakelijk maakt

Communicatie met ouders Woordkeuze Passieve zinnen Zinslengte … Bin-normen voor de hele school

TIP Kunnen we vanuit de vakgroep werk maken van systematisch gebruik van Bin-normen in cursus- en toetsmateriaal

Wat bereikten we nog niet? Bewustzijn van de noodzaak van een taalbeleid is er niet Onvoldoende logistieke en structurele ondersteuning Verwijzingen naar taalbeleid ontbreken in schoolwerkplan

TAALBELEIDSPLAN Motivering: vanuit de vaststelling dat… (Uiterlijk klaar tegen) datum Activiteit Verantwoordelijke(n) Opvolging/Evaluatie

CONCLUSIES Voor de leraar Nederlands: servicevak Voor de vakgroep Nederlands: - gedeelde verantwoordelijkheid over de vakken heen - noodzaak aankaarten