EEN KRACHTIGE SAMENLEVING IN 2029? Presentatie Roy Johannink workshop “crisisbeheersing 2029” Op het Veiligheidscongres BZK, 10 november 2009
MINISTER TER HORST "Het is (…) aan ons om meer duidelijkheid te geven over de rol die de mensen zelf hebben. De zelfredzaamheid van burgers bij calamiteiten en grote crises is van essentieel belang." 2007: duidelijkheid 2008: regie 2029:????
(ZELF)REDZAAMHEID IN CRISISTIJD Ministerie van Binnenlandse Zaken: “Het vermogen van burgers, daarbij gesteund en (eventueel) ondersteund door de overheid, om zichzelf en anderen te helpen voor, tijdens en na crises.” Welk vermogen hebben we als samenleving totaal?
‘Voedsel en verwarming waren geen probleem. Mensen waren gewend aan strengere winters en kookten op butagas. Ze deden ook niet dagelijks boodschappen, waardoor de meeste burgers over een voorraad voor enkele dagen beschikten. Veel van het sneeuwruimen werd in dorpen door inwoners zelf gedaan.’ Een relaas van een oud-burgemeester over de sneeuwstormen
Hoogwatercrisis 1993 en 1995 ‘Iedereen hielp iedereen. Negentig procent van de bussen om de inwoners te vervoeren kon bijvoorbeeld worden afbesteld. (…) Niemand wist wat het betekende om eendagskuikens en pasgeboren biggetjes te moeten vervoeren. Dankzij de hulp van de landbouworganisaties, collegiale ondersteuning en de grote zelfredzaamheid van de boeren, was het mogelijk om de boeren op dinsdagavond en woensdagochtend te laten vertrekken.’- Mieke Bloemendaal, burgemeester Culemborg
Vuurwerkramp, 13 mei 2000 ‘De stad bleek tot geweldig veel meer in staat te zijn dan waar de overheid geneigd is vanuit te gaan. Het is ons toen duidelijk geworden dat je dingen ook met gezond verstand moet kunnen loslaten en niet álles moet willen regelen.’ - Arjan van Gils, gemeentesecretaris Enschede
Sneeuwstorm en stroomstoring, november 2005 ‘De bewoners in het buitengebied zijn veelal zelf op pad gegaan om informatie over de stroomstoring te zoeken en aggregaten in te slaan. De zelfredzaamheid en de sociale verbondenheid zijn de positieve effecten van de stroomcrisis geweest. Mensen ondersteunden elkaar, door bijvoorbeeld bij hun oude buurvrouw te kijken en medicijnen te halen voor een patiënt die niet naar de apotheek kon.’ - Karel Loohuis, burgemeester Haaksbergen
Brand in Armandomuseum, 22 oktober 2007 ‘Zo belde ik ook niet toen ik de eerste rooksignalen zag. Als ik dat wel had gedaan was ik de eerste geweest. Onze burgemeester belt altijd, zei ze me achteraf. Als ze een brand ergens ziet, dan belt ze met de brandweer. (…) Alles bij elkaar blijft de wrange slotsom dat veel mensen de brand hebben gezien, maar de brandweer pas laat is geïnformeerd.’ - Jelle Hekman, loco- burgemeester Amersfoort
De overheid onderkent de trend: - Dat ze niet meer alle risico’s kan beheersen en, - Dat de burgers zelfredzamer moeten worden. De introductie van het ‘Denk vooruit’ noodpakket is een voorbeeld van een poging van de overheid om mensen van deze twee trends bewust te maken.
Sociale stimuli ‘Noaberschap’ Technische stimuli ‘Burgernet’ 2029: EEN KRACHTIGE SAMENLEVING WELKE KEUZES MOETEN WE DAN NU MAKEN?