§ 1.2 (on)beheersbare rivieren Wonen in Nederland Overstromingen in 1993 en 1995! § 1.2 (on)beheersbare rivieren

Planning P1.2 Wonen in Nederland Zelfstandig werken aan paragraaf 2

§1.2 Rijn en Maas Rijn en maas Nederlands grootste rivieren. Begrippen: Waterafvoer Debiet Piekafvoer Regiem Klimatologische omstandigheden Voeding smelt- /regenwater Doorlatendheid bodem Aanwezigheid van begroeiing Vertragingstijd Kanalisatie Vroegere stroomgeulen/ strangen Hoogwatergolf Stroomstelsel NAP Lengteprofiel Verval Verhang Dwarsprofiel van de rivier Stuw

Waterafvoer en debiet Als de Rijn Nederland bij Lobith binnenstroomt, heeft het een gemiddelde waterafvoer van 2300 m3/sec. Dit noem je ook wel debiet. Actuele stand

Piekafvoer Rijn: piekafvoer het grootst in de winter (en voorjaar). Waarom? Vooral gevoed met neerslag, deze is groter dan de verdamping (+ evt smeltwater). Maas: Piekafvoer het grootst in wintermaanden. Alleen gevoed door neerslag.

Stuwen Een constructie in de rivier om het waterniveau te regelen. Voor overstromingen te voorkomen Voor de landbouw Voor scheepvaartverkeer

Regiem De verdeling van de waterafvoer over een jaar: Afhankelijk van: Klimatologische omstandigheden Voeding smelt- /regenwater Doorlatendheid bodem Aanwezigheid van begroeiing (sponskarakter)

Vertragingstijd en kanalisatie De tijd die verstrijkt tussen de neerslag ergens in het stroomgebied en het moment dat het waterpeil in de rivier gaat stijgen. Door kanalisatie (rechttrekken van rivieren) word de kans op overstromingen groter. (water kan zich niet over groot oppervlak verspreiden en zoekt de hoogte).

Vroegere stroomgeulen/ strangen Voordat NL bedijkt raakte, konden rivieren vrijelijk stromen, en kozen de weg van de minste weerstand!

Hoogwatergolf Doordat alles tegenwoordig zo bedijkt is. Zoekt het water bij veel neerslag i.p.v. de ruimte, de hoogte op! De vertragingstijd is tegenwoordig dus korter dan vroeger! Dus sneller kans op overstromingen!

NAP NAP: Normaal Amsterdams Peil: Gemiddeld zeeniveau. (referentiekader)

Lengteprofiel, verval en verhang Lengteprofiel: hoogte van de rivier over haar hele loop. Hieruit kun je verval afleiden: Hoogteverschil tussen 2 plaatsen. Verhang: Verval per km.

Dwarsprofiel van de rivier De maas is maar gedeeltelijk bedijkt, in Zuid- Limburg is dit niet gedaan, waarom is dit ? Ant: Terrassen

Dijken zorgen ervoor dat uiterwaarde gevuld raken met sediment

Voor nu: Lees de tekst paragraaf 1 Maak instaptoets P1.1: Opdr 6 + 7 + 10 P1.2: Opdr 23