Kinderen van A, ook A kinderen

Antwerpen, kosmopolitische stad.

Demografische evolutie Antwerpen Demografie Circa inwoners uit 183 naties Bevolking groeit terug sinds 21°E 19,5 procent vreemdelingen 1/3 niet-Belgische origine Economie Main port city & EU- logistiek hart ¼ of BRP Bijna 100% werkgelegenheidsgraad openstaande vacatures Sociaal werklozen (15,7 %) 10% sociale woningbouw LL & ELL steuntrekkers

Evolutie aantal jongeren (Antwerpen)

Aantal allochtonen per leeftijdsgroep in Antwerpen

Geboorten in kansarme gezinnen Vlaanderen

Schoolse vertraging

Schoolse vertraging in A

Risicogroepen Jongeren Kennen hogere werkloosheid en komen relatief meer voor bij OCMW- steuntrekkers

Investeren in kinderen is investeren in de toekomst

Projecten in de kijker 1. Project Casemanager Kinderarmoede en Intra Familiaal geweld 2. Project Onbetaalde schoolrekeningen 3. Project Niet- begeleide- minderjarigen

Project Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld* * Gesubsidieerd door Minister Lieten, Minister van Armoedebestrijding

We weten dat… 1 op tien kinderen in Vlaanderen mishandeld wordt kindermishandeling de tweede oorzaak van kleutersterfte is veel gevallen van kindermishandeling niet gemeld worden of onzichtbaar blijven 70 à 90 % van de gezinnen waar sprake is van mishandeling, eerder al werd bestempeld als risicogezin vooral het zeer jonge kind zeer kwetsbaar blijkt – aangezien er nog geen scholen betrokken zijn en het kind zelf nog onmondig is jeugddelinquentie vaak gerelateerd is aan mishandeling in de kinderjaren en/of emotionele verwaarlozing 30% van de kinderen die regelmatig geweld zag in het gezin en eventueel zelf slachtoffer werd, later zelf mishandelen.

Voorgeschiedenis Co3 Opstart Co3 (cliëntcentrale organisatie met 3 hoofdpartners politie/parket, bestuur en zorg/welzijn) Proefproject voor periode van 3 jaar Ganse cliëntsysteem in rekening nemen in dossieropbouw en interventieplan Doelstellingen: −stoppen van geweld −voorkomen van herhaling −verhogen beschermende factoren

Project Co3 Unieke combinatie van partners aan de tafel OCMW als 1 van de partners (o.w.v. eigen expertise binnen team IFG) Ketenwerking Stad, provincie, OCMW, parket, politie, Justitiehuis, Integrale Jeugdhulp, CGGZ, Vagga, CAW, Agentschap Jongerenwelzijn, ….

Focus op Binnen CO3 nood aan bijzondere aandacht voor situatie van kinderen en zwangere vrouwen die slachtoffer of getuige zijn van geweld in het gezin.

Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Risicovolle context Stijging aantal geboortes in kansarme gezinnen Armoede verhoogt risico op plegen van geweld tegen gezinsleden. Armoede en intrafamiliaal geweld: stressfactoren met negatieve gevolgen voor geboorte, hechting en verdere ontwikkeling- en ontplooiing van kinderen (cfr. analyse van 55 gezinnen) Ontbreken van afgestemd hulpverleningsplan

Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Doelgroepen kinderen van 0-3 jaar zwangere vrouwen die slachtoffer en/of getuige zijn van geweld in het gezin Doelstellingen bestrijden van kinderarmoede beschermen van kinderen in gezinnen met een gekende problematiek van intrafamiliaal geweld ontwikkelingskansen verhogen

Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Takenpakket individuele begeleiding van gezinnen met IFG casusregie: ondersteuning bieden aan team IFG en CO3 in dossiers waar kinderen van 0-3 jaar en zwangere vrouwen in betrokken zijn. onderzoek: - screening van lopende begeleidingsdossiers + data - diepte-interviews met vrouwen met kinderen in opvangcentra

Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Beleidsadviezen In kaart brengen van de noden, behoeften en knelpunten in de aanpak van kinderen en zwangere vrouwen In kaart brengen van knelpunten in de ondersteuning, opvang en begeleiding van zwangere vrouwen en kinderen in opvangcentra  beleidsvoorstellen formuleren

Signalerende diensten CO3 + partners CO3 + partners Evaluatie Uitvoering (interventies) Toewijzing Casusregie Toewijzing Casusregie Weging & Kwalificatie Weging & Kwalificatie Dossiervorming & Analyse Dossiervorming & Analyse Onthaal & Intake Pilootproject CO3: keten Intrafamiliaal Geweld Lokale stuurgroep CO3 Bovenlokale stuurgroep CO3 Versie: Activiteiten: Preventie en sensibiliseren Herkennen van signalen, vroegdetectie Registreren van signalen Intake / objectiveren Indicatoren screenen Risicotaxatie maken Crisisinterventies uitvoeren en coördineren Advies CO3 Dossier aandragen bij CO3 Activiteiten: Verzamelen en registreren van signalen bij CO3 (‘complexe’ IFG- dossiers) Ronde tafel (dagelijks) Dossierhouder CO3 toewijzen Informatie verzamelen bij partners Screenen van alle betrokkenen Diagnosticeren cliënten Ketendossier opmaken Analyseren van dossiers en meldingen Activiteiten: Multidisciplinair (straf/ zorg partners) wegen van casuïstiek Prioriteiten stellen Selecteren van te behandelen casussen Besluitvorming Bepalen van interventies per casus, inclusief afsluitcriteria en capaciteit Activiteiten: Casusregisseur selecteren en dossier toewijzen Interventieplan opstellen en afstemmen met ketenpartners Interventieplan afstemmen met cliëntsysteem Activiteiten: Interventies uit interventieplan uitvoeren (hulpverlening, strafrecht, bestuur) Interventies coördineren en bijsturen Bewaken van de geboden interventies Strafrechtelijke vervolging Nazorg Toeleiden naar aanvullende hulpverlening Casus afsluiten Activiteiten: Case-evaluatie: casusverloop en effecten op het cliëntsysteem Beleidsevaluatie: proces, kwartaal- rapporteringen, jaarrapportering Wetenschappelijk niveau: evaluatie 100 pilootdossiers

Projecten in de kijker Project Onbetaalde schoolrekeningen

Aanleiding > 1 mio onbetaalde schoolrekeningen Stedelijk Onderwijs tekort aan expertise, knowhow, methodiek binnen onderwijs om dit aan te pakken Partnerschap: OCMW - Stedelijk Onderwijs OCMW voert sociaal onderzoek en adviseert stedelijk onderwijs rekening Stedelijk Onderwijs gaat op sociaal verantwoorde manier om met achterstallen Adviezen afbetalingsplan maximale kortingen directe betaling kwijtscheldingen (soms gedeeltelijk)

Project Onbetaalde schoolrekeningen Concreet School maakt blauwdruk van de school op School geeft lijst van te bezoeken gezinnen op adhv criteria Huisbezoek + sociaal onderzoek detectie sociale problematiek, armoede aanbod van hulp, begeleiding, doorverwijzing, opstart traject op maat Advies advies aan de schooldirectie mbt de rekening nazorg of traject initiëren of opvolgen via zorgteam school

Project Onbetaalde schoolrekeningen Praktijkvoorbeeld Basisschool X 196 leerlingen waarvan 38 vreemde nationaliteiten Top 3: Marokko (43), Nederland (24), Spanje (14) aantal ROMA- lln /gezinnen: 25 lln over 19 gezinnen leerlingen zonder rijksregisternr. : 66 waarvan 11 ROMA- lln. aantal anderstalige nieuwkomers: 50 waarvan 10 ROMA- lln. GOK- percentage: > meer dan 95 %

Resultaten na werkjaar 1 bevolkingsadministratie21 hulpverlening en begeleiding43 op vlak van werk en financiën41 Wonen48 sociale zekerheid43 gezondheid38 onderwijs en opvoeding37 tussenkomsten ten voordele van kinderen 76 taal en inburgering7 vrije tijd en netwerk50 inschrijvingen scholen aanvragen van school- en studietoelagen tussenkomsten mutualiteiten voor bos-, zeeklassen en jeugdvakanties doorverwijzingen naar buurtsport doorverwijzingen naar sociale centra juridische ondersteuning doorverwijzingen naar schuldhulpverlening doorverwijzingen naar sociale huisvesting en woonkantoor doorverwijzing naar mutualiteit aanvragen omnio-statuut of verhoogde tegemoetkoming informeren over globaal medisch dossier De 115 bezochte gezinnen hebben in totaal 414 kinderen.

Project Onbetaalde schoolrekeningen Resultaten op meerdere levels op niveau van gezin: gezinsportemonnee, structurele aanpak problemen … op niveau van school: inzicht in sociale situatie, methodisch op weg gezet, financiële kant…. op niveau van schoolstructuur: brug tussen welzijn en onderwijs, beleidsadviezen, versterken schoolteam door aanreiken knowhow, tools, methodieken, inzichten… Macroresultaat: empoweren van kinderen  leefbare stad  sterkere kinderen, geschoold, meer kans op werk en koopkracht, versterken van volgende generaties…

Beleidsadviezen Kostenstructuur Facturatie Knowhow en deskundigheidsbevordering kinderarmoede Sociale tarieven Samenwerking Welzijn & Onderwijs (Brede School) Uitbouw sociale functie in de schoolstructuur

Beleidsresultaat 1. De uitbouw sociale dienst binnen Stedelijk Onderwijs met twee functies: Op punt stellen van begeleidingsstructuur en procedures op het niveau van de scholen m.b.t. onbetaalde school- rekeningen en opvolgingen van gezinnen. Integraal maatschappelijk werk voor die groepen van ouders, die ondanks alle inspanning hun rekeningen nog niet kunnen betalen ==> restgroepen met multiproblemen 2. Verdieping van de samenwerking OCMW & Onderwijs

Projecten in de kijker Project Niet- Begeleide- Minderjarige vluchtelingen

Sociale Dienst Niet Begeleide Minderjarigen Dit project bestaat dankzij de ondersteuning van het Europees Vluchtelingenfonds (EVF)

Project Niet- Begeleide- Minderjarige Vluchtelingen We weten dat in de stad Antwerpen… er meer dan hulpvragen per jaar zijn in 24 sociale centra maandelijks klanten een uitkering ontvangen er een grote diversiteit is : 75% geboren in buitenland We zien dat… het aantal jongeren dat aanklopt bij het OCMW is toegenomen er onvoldoende expertise met minderjarigen op het terrein aanwezig is onvoldoende mogelijkheden binnen reguliere opvang in de sociale centra zijn sinds 2009 aanmeldingen zijn van NBM instroom verdubbelt jaarlijks (signaal CGVS)

beweerden < 18 te zijn ,2%54,2%66,7% Aantal erkenningen in 2010  verdubbeling t.a.v Project Niet- Begeleide- Minderjarige Vluchtelingen *Met dank aan het Kinderrechtencommissariaat. Bron CVGS NBBM met (subsidiaire) erkenning Erkenningspercentage :

JongensMeisjes 1 Afghanistan177Guinee164 2 Guinee99Congo DR35 3 Irak33Somalië15 4 Somalië19Rusland13 5 Rusland17Irak11 Periode: januari 2010 – april 2012 / erkende & subsidiair erkende Landen van herkomst (top 5 )

Project Niet- Begeleide- Minderjarige Vluchtelingen Aanbod hulp bestaat uit: integrale begeleiding - via individueel traject worden jongeren begeleid naar zelfstandigheid op het moment van meerderjarigheid -uitbouw groepswerking in samenwerking met partners momenteel 68 jongeren in begeleiding bij OCMW Antwerpen

Begeleiding Individuele begeleiding administratief / financieel psychosociaal psychiatrische zorg Liaison tussen partners & organisaties Groepswerking vrije tijd vakantieplanning voorlopige taallessen Team maatschappelijk werkers (individuele begeleiding) intercultureel bemiddelaars (groepswerking) psychiatrisch verpleegkundige

Begeleiding eigen netwerk Regelmatige contacten + structuur zelfstandig budgetbeheer integratie + kennis Nederlands aangepast onderwijs voorbereiding tewerkstelling vrije tijdsbesteding doorverwijzing reguliere werking OCMW Aandachtspunten in de begeleiding

Subdoelen project expertiseopbouw binnen OCMW Antwerpen uitbouw Antwerps Tweedelijns Netwerk expertise-uitwisseling mbt begeleiding NBM signaleren van pijnpunten, nieuwe tendensen en mogelijke mistoestanden mbt NBM naar de betrokken overheden uitwerking Procedurehandboek Integrale Begeleiding NBM onderzoeksrapport op basis van tussentijdse bevraging van de doelgroep jaarlijkse evaluatierapporten met aanbevelingen

Contactinfo Marianne De Canne Beleidsadviseur OCMW Antwerpen T Marijke Cassiers Kwaliteitscoördinator OCMW Antwerpen T