De pedagogische meerwaarde van ICT?

De pedagogische meerwaarde van ICT? Universiteit Gent Martin Valcke martin.valcke@rug.ac.be

Structuur Wat is ‘Pedagogische’ ‘méér’waarde Didactiek Vaardigheden Financieel Acties Varia Conclusies

Pedagogische meerwaarde?

Pedagogische meerwaarde? Wat is dat? Méérwaarde: beter, meer, tevredenheid? Voor wie: perspectief lerende, lesgever, begeleider, directie, ouders, curriculumontwikkelaar, instelling, overheid? Pedagogiek en didactiek: waarden Wat is vergelijkingsbasis, ijkpunt: bestaand onderwijs, visie, … Wat is eindpunt: visie, streefniveau Themadoorbrekend alle aspecten overlopen

Didactiek

Didactiek ICT hier geen centraal gegeven, maar alibi voor explicitering onderwijs Voor voordelen van ICT hebben hiermee te maken: herdenken van onderwijs Dominante term in ‘nieuwe didactiek’ is constructivisme Misvattingen? Overroepen? Oneigenlijke discussie?

Didactiek: constructivisme Kernbegrippen: actie van lerende, samenwerken, authentieke leersituatie, zelfreflectie, ervaringsgericht leren, leren leren, communicatie Constructivisme haalt vooral vaardigheden, eindtermen naar voren Constructivisme stelt vraag naar rol van leerkracht, plaats van ‘methoden’, selectie van leerstof Miskent niet het belang van instructie van basiskennis, maar vraagt wel voldoende ‘vulling’ van de leerervaring

Didactiek: ICT en constructivisme ICT is een ‘mogelijke’ component in een geheel van ingrepen om de leeromgeving vorm te geven, maar géén voldoende component ICT garandeert geen constructivistisch onderwijs Constructivistisch ICT-gebruik: een bepaalde vorm van ICT gebruik: exploreren, communiceren, opzoeken, verwerken, rapporteren, …

Didactiek en ICT Klassieke didactiek Gender-problematiek Ondersteunend voor gerichte instructie van basiskennis, voortbouwend op bepaalde voordelen van medium: kennisrepresentatie (audio/video/animatie), interactie, actualiteitswaarde, realiteitsgehalte Oefenen Perspectief lesgevende: ontwerpen, uitwerken, voorbereiden, presenteren, rapporteren Logistiek van lesgeven (tool als een ander) Gender-problematiek Is een probleem!

Didactiek en ICT Startleeftijd Secundair onderwijs: ASO, TSO, BSO Onderzoek: je kan vroeg beginnen maar zinvolheid? Onderzoek: medische problematiek Onderzoek: ontwikkeling vereist motoriek en authentieke leerervaringen Secundair onderwijs: ASO, TSO, BSO Oriëntatie op werkelijkheid: virtuele bedrijven

Vaardigheden

Vaardigheden Onderzoek: Stel eindtermen – eindcompetenties – startkwalificaties voorop. Kijk dan pas naar ICT als middel. ICT als doel op zich beperkter dan men denkt. ICT wel vervlochten in heel wat eindtermen/com/kwal. Daarom: zoveel mogelijk gebruik integreren in behandelen gewone vakken

Vaardigheden Voorbeeld: Eén pc in de klas om even 5 minuten iets toe te lichten, een groepje dat iets opzoekt, ... Informele leercontexten bieden ook kansen om met ICT om te gaan: bibliotheken, informatiezuilen, thuisgebruik, ... Informeel leren ook ondersteunen (buitenschools, extra-scolair): schoolkranten, buurtwerk, culturele verenigingen

Financieel

Financieel Aantal computers 1/10, 1/14, ¼, ... Soort computers? Nieuw/tweede – hands computers Relevante vraagstelling? Beleidsvisie – keuzes

Financieel Waarom niet eerst elke leerkracht een laptop/pc? Gemengde financiering: school – ouders – profit sector

Acties

Acties Afstandsleren? Context: stages, leercontracten, duaal leren Visie? Cf. Studiehuisconcept in Nederland Analyse doelgroepen (zieik, reizend, deeltijds, risicogroepen, ...) Context: stages, leercontracten, duaal leren ICT hier kruiwagen voor ‘flexibilisering’

Acties Lerende als ‘ICT-experts’ in onderwijs ICT in BSO/TSO: nieuwe types opleidingen en kwalificaties (herwaardering) BSO/TSO: virtuele bedrijven – scholen én bedrijfsleven

Varia

Varia ICT niet als substitutie zien ICT: herdenken van oude onderwijsconcepten Uitgevers: methodes! Via ICT: cultuur, economie, samenleving binnenbrengen in vakken Grotere nadruk op communicatie en organisatiekracht van ICT, naast nadruk op informatie

Conclusies Meerwaarde: meerdere perspectieven Nieuwe didactiek eisen aan lesgevers (professionalisering) ICT katalysator maar volgend Lftd Gender Vaardigheden: analyse eindtermen/comp./kwal. centraal Financieel: gemengde initiatieven + visie Acties: flexibilisering, rol lerenden, BSO/TSO Varia: methoden, cultuur, communicatie, geen substitutie

De pedagogische meerwaarde van ICT? Universiteit Gent Martin Valcke martin.valcke@rug.ac.be