Waarover men niet spreken kan Kunstagogiek versus Leren en Instructie

Overzicht “Leren en Instructie” ~ “Kunstagogiek” Ontologie Canon Bourdieu ~ veld Metafoor Waarheid en kunst

Leren en Instructie ~ Kunstagogiek Kunst: menselijke bedrijvigheid waarbij op een symbolische of esthetische wijze een inhoud wordt gecreëerd die tot een vorm van nadenken over de voorstelling dwingt. Kunstagogiek: leer van de communicatiestrategieën die in kunst besloten liggen en die wachten om te worden gedetecteerd

Leren en Instructie ~ Kunstagogiek Kunst: menselijke bedrijvigheid waarbij op een symbolische of esthetische wijze een inhoud wordt gecreëerd die tot een vorm van nadenken over de voorstelling dwingt. Kunstagogiek: leer van de communicatiestrategieën die in kunst besloten liggen en die wachten om te worden gedetecteerd Vorm van kennis Vorm van kennis

Leren en Instructie ~ Kunstagogiek Kennis: geheel van overtuigingen en inzichten die een mate van “waarheid” hebben Leren: verwerven van kennis Instructie: strategieën om leren te ondersteunen Vorm van kennis

Ontologie Kunst ~ kennis Zijnsleer ~ ontologie: filosofische stroming over de aard van de werkelijkheid en de aard van het zijn Verschillende visies: Objectivisme Empiricisme

Ontologie Fysisch object: “Stoel” Begrip: “Stoel” Idee: “Eenzaamheid”

Ontologie Fysisch object: “Stoel”

Ontologie: objectivisme Wilson (1997): antieke visie op kennis. Enkel de « goden » kennen alles. Spender (1998): “Knowledge is a thing for which we can gain evidence, and knowledge as such is separated from the knower”.

Objectivisme Axioma’s van Peikoff (1997): “The universe exists independent of consciousness”. De mens kan zijn werkelijkheid ten dele aanpassen aan de eigen behoeften maar uiteindelijk primeert de natuur : "Nature, to be commanded, must be obeyed“ De rol van het menselijk bewustzijn is niet de werkelijkheid creëren, maar wel de werkelijkheid begrijpen, verstaan.

Empiricisme McQueen (1998): “Knowledge is “Knowing”, “Understanding”. Empiricisten argumenteren dat kennis geen objectieve vaste waarde heeft. We kunnen de werkelijkheid niet ‘objectief’ kennen.

Ontologie Begrip: “Stoel”

Ontologie Idee: “Eenzaamheid”

Ontologie ~ empathie Idee: “Eenzaamheid Kunnen we kunst dan wel altijd “interpreteren”? Husserl, Merleau-Ponti, Heidegger: Invoelen (empiricistisch) Adorno; Decoderen (objectivistisch)

Ontologie Objectivisme versus empiricisme Ander nadruk op instructie Objectivisme: overdragen, herhalen, imiteren, modellen, nabootsen, memoriseren, … Empiricisme: nadruk op actie, uitlokken ervaringen, reflecteren, cues geven, samenwerken, uitwisselen ervaringen, … Gevolgen kunst en kunstagogiek

Canon Lijst kunstwerken: geniaal, subliem, onvergankelijk, diepzinnig, vernieuwend, … Steiner G.: collectieve geheugen, onwrikbare waarheid, universeel, … Welke “kunst” leren kennen? Canon ~ waardenvrij? Universeel ~ China?

Canon en leren en instructie Canon problematisch Idem “kenniscanon”: welke kennis is belangrijk, noodzakelijk? Wat moet een school als resultaat opleveren?

Canon kennis: Kliebard

Kliebard (1989) Humanisme/Mentale discipline: overdracht wetenschappelijke kennis en cultuur. ‘colonial curriculum’ waarin men vasthoudt aan de traditionele kennisbasis ‘humanistische benadering’ waarin men versneld state-of-the art kennis wil overbrengen (Spoetnik-crisis) Studie van het kind: basis ontwikkelingsverloop kinderen. Curriculum is bepaald door wat opgroeiende kinderen nodig hebben om te ontwikkelen tot volwassene.

Kliebard (1989) Sociale efficiëntie: instructie moet helpen om "a coolly efficient, smoothly running society" te realiseren. Lerenden moeten leren vlot participeren aan de samenleving. Sociaal meliorisme: curriculum dient om de maatschappij te verbeteren. Een curriculum moet bijdragen tot en meer rechtvaardige wereld (Freire, Illich).

Kenniscanon Universele kennis? Eenmaal voorbij “literacy”: keuzes wat betreft welke kennis waardevol is. Extremen Van kunstcanon naar democratisering van de kunst: “individuele expressie en emotie”? “Ieder zijn waarheid”?

Bourdieu ~ veld Maatschappij: “velden” die naar macht streven In een veld verwerft men een “dispositie” Dominant veld: bourgeoisie Mens kan in een “ander” veld terecht komen door verwerven van sociaal en cultureel kapitaal

Bourdieu en ‘veld’ Canon ~ cultureel kapitaal Van welk veld?

Bourdieu en veld “Theater”

Bourdieu: cultureel kapitaal Onderzoek: Vlaamse onderwijs weerspiegelt cultuurkapitaal van middenklasse. Kinderen krijgen cultureel kapitaal mee op basis van hun opvoeding: o.a. taalgebruik, taalvaardigheid, sociale vaardigheden, consumptiepatronen, vrijetijdsbesteding, waardensysteem, de levensstijl, opvattingen en aspiraties (Verhoeven et al., 2000). Lerenden: hoger studiesucces wanneer thuiscultuur overeenkomt met schoolcultuur. Kinderen uit gezinnen met een lage SES halen zwakkere resultaten omdat thuiscultuur niet aansluit bij de dominante schoolcultuur.

Metafoor

Kunst en metaforen Metaforen: verbinden van dingen, begrippen die weinig of niets met elkaar te maken hebben; vb. “Mens is als een wolf”. Metaforen: “rearranging the furniture of the mind” Kunst: radicale vorm van gematerialiseeerd metaforisch denken

Metaforen Metaforen: aanwijzen van een betekenis Wittgensteun: Zeigen versus Sagen Kunst bevat metaforen, referenten die wijzen naar iets Kunstwerk: gestold symbolencluster

Metaforen en leren ~ instructie Nieuwe inzichten ontstaan door metaforische link tussen bekende en onbekende Metaforen: brengen een stuk theorie als “ervaring” over Probleem: ervaring noodzakelijk Zie empiricisme

Waarheid en kunst Kan kunst waarheid aanreiken? Een geslaagd kunstwerk: het spirituele in materiële vorm (het sublieme) Kunst: Hoe kan in het bewustzijn van een kijker dezelfde ervaring ontstaan al bij de maker? Temporeel. Hoe: Door te beschouwen, “verweilen”, “Gelassenheit”, dralen, …

Waarheid en kennis

Waarheid en kennis Kennis: Hoe leer ik de volle betekenis van een begrip, idee, redenering, … kennen? Kennis: Hoe kan een lerende denken wat een instructieverantwoordelijke denkt? Hoe: Experiential learning, reflectie, uitwisselen ervaringen, samen werken

Waarheid en kennis

Tot slot Kunst, kennis, canon, ervaringen, metaforen, waarheid, … Recente inzichten benadrukken relativiteit van kunst; zie “nomadisme” Kunst gaat verder dan klassieke schoolse kennis: niet vast te pinnen “Kunstleraar” versus “leraar”?

Tot slot Nieuwe inzichten rond “zijn”: Deleuze, Derrida, Foucault, … nauwelijks verwerkt. Tegenover “kennis”canon recuperatie-mechanismen (BaMa, PhD ~ kunsten) Ecologie, Islam, derde wereld, …

Overzicht “Leren en Instructie” ~ “Kunstagogiek” Ontologie Canon Bourdieu ~ veld Metafoor Waarheid en kunst

Waarover men niet spreken kan Kunstagogiek versus Leren en Instructie