Jongeren uit etnische minderheden en hun zelfwaardering Professor M. Verkuyten

Wat is zelfwaardering? Zelfwaardering heeft betrekking op de gevoelsmatige kant van het zelfconcept. Het betreft de positieve of negatieve houding die een persoon ten aanzien van zichzelf heeft.

Hoe zit het met de zelfwaardering van jongeren uit etnische minderheden? Hun zelfwaardering is problematisch, staat onder druk. Ongunstige sociale factoren – ongunstige woonomstandigheden, minder scholing, gebrek aan mogelijkheden om aansluiting te vinden bij allerlei instanties… – zijn een aanzienlijke belasting voor de jongeren met gevolgen voor hun zelfwaardering. Bovendien genieten ze weinig sociaal aanzien en worden ze eerder negatief benaderd en gediscrimineerd.

Empirisch onderzoek? Verbanden tussen lage zelfwaardering en depressieve gevoelens, indicatoren voor angst en agressie, emotionele stoornissen, levenssatisfactie onderzoeken. Positieve zelfwaardering wordt gelinkt aan tevredenheid, geluk, optimisme; negatieve aan afhankelijkheid, zwakke sociale vaardigheden, volgzaamheid.

Kritiek op onderzoeken Vragenlijsten waarmee meeste onderzoekers werken: niet diepgaand genoeg. Zelfwaarderingsschalen zijn van het self-report type: jongeren beschrijven zichzelf, ze kunnen dus hun laag zelfbeeld proberen te verdoezelen. Het is veelal onduidelijk of een schaal hetzelfde meet bij etnische als niet-etnische groepen. Wat als jongeren uit etnische minderheden andere eigenschappen en kenmerkten benadrukken die verschillen van een standaardmeetinstrument? Vaak zijn jongeren uit etnische minderheden geneigd om de meest extreme antwoorden te kiezen, ook al is dit niet correct.

Inhoudelijke verklaringen Reflected appraisal: mensen zien zichzelf zoals anderen hen zien, als jongeren uit etnische minderheden slecht worden behandeld in een groep, zullen zij ook slecht over zichzelf denken. Sociale vergelijking: mensen leren over zichzelf uit de vergelijkingen met anderen, wanneer jongeren uit etnische minderheden zich vergelijken met anderen, krijgen zij de indruk dat de anderen beter zijn dan hen. Zelfattributie: jongeren uit etnische minderheden gaan hun falen vaak toekennen aan de dominante meerderheid en niet aan zichzelf, hun eigen kenmerken.

Conclusie Ten eerste betekent geen lagere zelfwaardering, ondanks ongunstige omstandigheden, dat jongeren uit etnische minderheden op een toereikende en bekwame wijze met deze bestaande omstandigheden omgaan. Ten tweede kunnen loyaliteitsproblemen, vertrouwensproblematiek, gebrekkige sociale relaties zich sterker voordoen bij jongeren uit etnische minderheden wat ook een negatieve weerslag heeft op hun zelfwaardering.