Infrastructuur en verkeersveiligheid Stapsgewijze naar een performant veilige verkeersinfrastructuur cursus 2007-2008 Technische Infrastructuur in de Ruimtelijke Ordening 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Dimensies probleem Complex probleem Interacties mens – voertuig – weg (omgeving) Infrastructuur en verkeerafwikkeling kunnen grote invloed hebben op ongevalsrisico afstemming Infrastructuur en Ruimtelijke Ordening structuur netwerk vormgeving netwerkcomponenten verkeersafwikkeling 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Volgens gegevens van de Vlaamse overheid ligt de wegeninfrastructuur en de omgeving slechts voor 10 à 30% aan de basis van de ongevallen. De mens blijkt voor zo’n 75 tot 95% verantwoordelijk te zijn. Tenslotte zijn de voertuigen oorzaak van 5 à 10% van de ongevallen. 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

In het onderzoek van TNO wordt een onderscheid gemaakt tussen opzettelijke fouten van de mens en vergissingen. Deze vergissingen zijn gerelateerd aan het wegbeeld. De cijfers van TNO leveren duidelijk een ander beeld op: 62% van de ongevallen houdt verband met het wegontwerp en de snelheidslimiet. Slechts 7% zijn bewuste overtredingen. Blijkbaar zijn heel wat ongevallen te wijten aan een gebrekkige leesbaarheid van de wegen. Er worden immers veel vergissingen begaan die samenhangen met het wegbeeld en de snelheidslimieten 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Relatie infrastructuur en verkeersveiligheid Relatie tussen ongeval en kenmerken infrastructuur perceptie van infrastructuur door de bestuurder afstemming wegontwerp op beoogd gebruik wegmeubilair, wegomgeving Verkeersveiligheid moet inherent onderdeel zijn van het wegverkeerssysteem (vergelijk luchtvaart, rail) toets verkeersveiligheid infrastructuur EC is niet bijzonder actief op dit terrein hoge inzet gewenst van nationale, regionale en lokale overheden 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Huidige situatie: Aandacht voor de verkeersveiligheid varieert per planniveau structuurniveau: ordenen functies verplaatsen tussen functies locatieniveau: verplaatsingsafstanden en vervoerwijzekeuze afwikkeling verplaatsingen middels vervoerwijzen langs routes inrichtingsniveau: uitwerking infrastructuur (rotondes, veilige oversteekplaatsen, etc.) 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Toolbox Verkeersveiligheid Aanpak van probleem op het juiste niveau probeer symptoombestrijding te vermijden  top-down benadering Check per niveau de toestand van de verkeersveiligheid incl. signaalfunctie: aantal en type ongevallen, overtredingen, etc. Benchmark incl. verbeteringsvoorstellen leren van goede praktijkvoorbeelden, standaardisatie 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

De toolbox 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Niveau I: Relatie infrastructuur en ruimtelijke ordening Verkeerskundige consequenties van ruimtelijke invullingen verplaatsen: routes, toegangen, etc. functies: ruimtelijke differentiatie, ordening, omvang (ruimte en verkeer) intensiteiten: dichtheden, spreiding/concentratie, draagvlak functies Onderlinge afstemming locatie van ruimtelijke functies en infrastructuur ordening van activiteiten in ruimte en tijd structuur en functietoekenning van netwerk integratie (afstemming) op verschillende ruimtelijke schaalniveau’s 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Hoezo integratie?? 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Nieuwe uniformen voor de scholieren 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Niveau II: Structuur van het netwerk Hoe steekt het netwerk in elkaar: Hiërarchische opbouw van het netwerk: stelsels of netwerkcategorieën Logische opbouw van een route zonder grote functieveranderingen: van laag naar hoog en omgekeerd Samenhang in het netwerk en het stelsel Geleidelijke overgangen tussen categorieën: aansluitingen bij voorkeur 1 niveau hoger of lager Doel: Logische samenhang in netwerk Functioneel gebruik van het netwerk Voorspelbaar verkeersgedrag 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Maar ik wil nù weg!! 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Niveau III: Vormgeving netwerkcomponenten Verkeerstechnische vormgeving van wegen, kruispunten en bijkomende verkeerskundige voorzieningen afstemmen op functie  Zelfverklarende wegen Basis voor: Categorisering wegen 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Ik wil wel, maar mijn wagen luistert niet!! 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Netwerkcomponenten Wegvak: Kruispunten: dwarsprofiel lengteprofiel verticaal profiel omgevingskenmerken Kruispunten: gelijkvloers of ongelijkvloers geregeld of ongeregeld aparte voorzieningen voor afslaande bewegingen 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Netwerkcomponenten Overige aspecten: halteren parkeren langzaam verkeer verlichting signalisatie bewegwijzering snelheidsremmers overig wegmeubilair 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Netwerkcomponenten Doel: zichtbaarheid (tijdig signaleren) overzichtelijkheid (lokaal anticiperen) begrijpbaarheid (geen verkeerde of gemiste interpretaties) berijdbaarheid (bijv. boogstralen) evenwichtigheid (integratie ontwerp en verkeersafwikkeling) 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Was het maar zo simpel!! 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Niveau IV: Verkeersafwikkeling Opgave: voorspellen van de effecten van veranderingen in netwerkstructuur en verkeersmanagement microsimulatie simulatie van verkeersstroom met Paramics 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Microsimulatie Ongevallen zijn zeldzame gebeurtenissen Microsimulatiemodellen verschaffen veel, gedetailleerde gegevens Microsimulatiemodellen kunnen vooraf effecten berekenen van Veranderingen in structuur netwerk Veranderingen in ontwerp netwerkcomponenten Veranderingen in netwerkmanagement Veranderingen in verkeersmanagement maar Microsimulatiemodellen genereren geen ongevallen 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Microsimulatie verkeersstroom 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Microsimulatie verkeersstroom 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Microsimulatie Verkeersveiligheid 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Te beantwoorden vragen Welke meetbare variabelen beschrijven de kans op een ongeval Wat zijn de kritieke omstandigheden voor een ongeval Welke (meetbare) gebeurtenissen gaan vooraf aan een ongeval 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Microsimulatiemodel: Ontwikkeling veiligheidsmodule Bestuurdersmodel Vaststelling veiligheid a.h.v. benaderende conflictmaten (surrogate safety measures) Time to Collision (TTC) Post-Encroachement Time (PET) Remvertraging (Deceleration rate) Snelheden en snelheidsverschillen (MaxS, DeltaS ) Plaats conflict Gedetailleerde waarnemingen Calibratie veiligheidsmodule 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Hij liever dan ik!! 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Resumé relatie infrastructuur en verkeersveiligheid kan op diverse niveaus worden gelegd: leg relatie op juiste niveau: voorkom symptoombestrijding getrapte benadering: toolbox verkeersveiligheid benchmark kan helpen bij: het vergelijken van situaties (verantwoordelijkheden) invoering en standaardisatie van bewezen goede oplossingen probeer onveiligheid te kwantificeren: microsimulatie biedt interessante perspectieven nog lange weg te gaan 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

Toolbox verkeersveiligheid http://www. kuleuven 36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel

36e Prof. R. Van Cauterenleerstoel