EDUCATIEF WERKEN MET GROEPEN VISIES OP LEREN Achtergrond VORMING Algemene doelstellingen Werkdoelen Werkvormen Opbouw Op papier Doen Concrete tips, aandachtspunten & valkuilen BEGELEIDEN Stijl Vragen stellen

Kennismaking met verschillende stromingen in vormingswerk & onderwijs 1. Visies op leren VISIES OP LEREN VISIES OP LEREN Kennismaking met verschillende stromingen in vormingswerk & onderwijs Boodschappenlijstjes uitdelen & laten invullen.

5 VISIES OP LEREN Overzicht 1. Ervaringsgericht leren 2. Emancipatorisch werken 3. Sociaal leren 4. Informeel leren 5. Levend leren

1. ERVARINGSGERICHT LEREN

1. ERVARINGSGERICHT LEREN 1. Visies op leren 1. ERVARINGSGERICHT LEREN Mensen leren verschillend  leerstijlen Ervaringsgerichte leertheorie van Kolb

Ervaringsgerichte leertheorie van Kolb 1. Visies op leren Ervaringsgerichte leertheorie van Kolb Leerproces adhv 2 dimensies: Concreet >< abstract leren Actief >< passief leren

Verwerving Hoe kom je aan informatie? 1. Visies op leren Verwerving Hoe kom je aan informatie? CONCREET: Ik heb al eens een vulkaan zien ontploffen en van daaruit ben ik meer gaan opzoeken over de werking van vulkanen >< ABSTRACT: ik heb al 10 encyclopedieën gelezen over vulkanen en alles wat daarbij hoort. CONCREET: mijn buren leven in armoede, ik word hier dagelijks mee geconfronteerd en interesseer me daarom >< ABSTRACT: armoede, kansarmoede en maatschappelijke kwetsbaarheid zijn boeiende theorieën.

Verwerking – hoe ga je ermee aan de slag? 1. Visies op leren Verwerking – hoe ga je ermee aan de slag? ACTIEF: vulkaanuitbarsting meemaken (bezoeken of nabootsen, museumbezoek, uittesten) >< PASSIEF: bordschema, uitleg, lezing,.. ACTIEF: meewerken in poverello, eten uitdelen in Brussel Centraal, ‘t Lampeke bezoeken >< PASSIEF: lezingen over ‘t lampeke, gastspreker, bezoek zonder zelf mee te doen,..

1. Visies op leren Vulkaanvoorbeeld: ONDERNEMER: bezoekt vulkanen, bootst deze na en gaat van daaruit op zoek naar meer kennis om zijn experimenten te laten kloppen OBSERVEERDER: kijkt aandachtig in musea, bekijkt films van vulkanologen,.. THEORETICUS: is de encyclopedieman /professor die alles weet en er voor de rest niets mee doet BESLISSER: kent alle experimenten en voert deze ook graag uit (?) Voorbeeld armoede: ONDERNEMER: is actieve vrijwilliger bij verschillende organisaties OBSERVEERDER: bezoekt een organisatie en reflecteert hierop THEORETICUS: heeft alle boeken van Nicole Vettenburg gelezen en kan hier uren over filosoferen BESLISSER: reflecteert geweldig vanuit deze theorieën, betrekt deze op zichzelf en omgeving, gaat hiermee aan de slag.

In educatief werken met groepen: 1. Visies op leren In educatief werken met groepen: Verschillende leerstijlen bij deelnemers Eigen leerstijl heeft invloed op begeleidingsstijl Doelbewust variëren in werkvormen

Voorbeeld: vorming over armoede Wat is mijn leerstijl? (en begeleidingsstijl?) Variatie in werkvorm: Concreet abstract Actief passief

2. EMANCIPATORISCH WERKEN

2. EMANCIPATORISCH WERKEN 1. Visies op leren 2. EMANCIPATORISCH WERKEN Kritisch denken stimuleren & meningen formuleren Paolo Freire: Pedagogie van de onderdrukten – alfabetiseringsmethode

Naïef bewustzijn  kritisch bewustzijn 1. Visies op leren Naïef bewustzijn  kritisch bewustzijn Problematiserend leren: vanzelfsprekendheid in vraag stellen Leren = bewustwordingsprocessen in gang zetten

Voorbeeld: vorming over armoede Doel? Hoe gaan we te werk?

3. SOCIAAL LEREN

3. SOCIAAL LEREN Dialogerend leren 1. Visies op leren 3. SOCIAAL LEREN Dialogerend leren Probleemoplossingspotentieel van de groep Groepsgericht & omgevingsgericht leren Gericht op: Beter functioneren van de groep Verbinding tussen leren en handelen in de groep Communicatie tussen groep en sociale omgeving

Kritisch-reflexief: in vraag durven stellen van probleemstelling 1. Visies op leren Kritisch-reflexief: in vraag durven stellen van probleemstelling Interactief & communicatief Handelings- en ervaringsgericht

Voorbeeld: vorming over armoede Doel? Hoe gaan we te werk?

4. INFORMEEL LEREN

1. Visies op leren 4. INFORMEEL LEREN >< formeel leren (onderwijs / didactisch plan) Leerprocessen die niet aan strakke regels gebonden zijn Verbindt functionele leerprocessen met reflectieve en expressieve leerprocessen Vb: d.m.v. creatieve expressie werken aan sociale vaardigheden

Participatiecompetentie van mensen verhogen 1. Visies op leren Participatiecompetentie van mensen verhogen Betekenisleren bij de deelnemer Versterking van de positie in een veranderende samenleving

Voorbeeld: vorming over armoede Doel? Hoe gaan we te werk?

5. LEVEND LEREN

5. LEVEND LEREN Verband tussen leren & leven 1. Visies op leren 5. LEVEND LEREN Verband tussen leren & leven >< ‘dood’ leren: leren als routine of automatisme Mens in zijn totale bestaan / maatschappelijke realiteit Verschillende componenten zijn belangrijk & verdienen evenveel aandacht  Ruth Cohn: themagecentreerde interactie

Themagecentreerde Interactie – Ruth Cohn 1. Visies op leren Themagecentreerde Interactie – Ruth Cohn 4 componenten in een leersituatie 1. IK: het individu - mijn gevoelens, gedachten, geschiedenis, verlangens, ambitie,.. 2. WIJ: de groep – interactie tss groepsleden 3. HET: de taak of leerstof 4. GLOBE: de omgeving – alle aspecten die van belang zijn, tijd en ruimte, maatsche context

1. Visies op leren Streven naar optimale taakgerichtheid (>< maximale taakgerichtheid) Synthese tussen persoonlijkheidsgroei (IK), groepsontwikkeling (WIJ) & taakvolbrenging (HET) in interactie met omgeving (GLOBE) HET IK WIJ GLOBE

2 grondslagen voor het werkmodel 1. Visies op leren 2 grondslagen voor het werkmodel Je bent je eigen leider: bewust worden van innerlijke en uiterlijke werkelijkheid (eigen aspecten accepteren & respecteren) om te komen tot een verantwoorde beslissing Storingen hebben voorrang: Ze zijn er sowieso (en hebben effect). Storingen onderkennen en er aandacht voor hebben

Voorbeeld: vorming over armoede Doel? Hoe gaan we te werk?

Visies op leren Van welke visie ben jij persoonlijk het meest overtuigd en waarom? Wat is het algemene doel van jouw vorming? Wat wil je zeer algemeen bereiken bij je deelnemers? Welke visie op leren sluit hier het best bij aan?

JOUW VORMING Algemene doelstelling Werkdoelen 3. Werkvormen 4. Opbouw

WERKDOELEN Wat moeten de deelnemers kennen/ kunnen /ervaren hebben op het einde van je vorming? Wat wil je ze bijbrengen? Voorbeelden: - Deelnemers durven elkaar vertrouwen - Deelnemers hebben kennis van de sociale kaart - Deelnemers kunnen een gesprek voeren met mensen in armoede - Deelnemers reflecteren op de eigen thuissituatie Deelnemers discussiëren

HET GROOT WERKVORMENBOEK INSPIREERT: Kennismaken Uitwisseling Kennisoverdracht Informeren Discussiëren Beslissen Brainstormen Planvorming & strategie Evaluatie & reflectie Vaardigheden oefenen Transfer

WERKVORMEN In functie van het doel dat je wil bereiken! JOUW VORMING WERKVORMEN In functie van het doel dat je wil bereiken! Wat is het gewenste leereffect? Soorten: Creatieve werkvormen Dramatische werkvormen Doceer- en presentatietechnieken gesprekstechnieken

Brainstorm gekende methodieken & werkvormen Som zo veel mogelijk werkvormen op Welke doelstellingen wil je ermee bereiken?

OPBOUW Waarom een opbouw?  3 algemene fases JOUW VORMING OPBOUW Waarom een opbouw?  3 algemene fases Beginfase: opstart, 1e kennismaking, proeven,.. Uitdiepingfase: verdiepen, experiment, focussen,.. Afronding: conclusie, eindopdracht,..

BEGELEIDINGSSTIJLEN Verschillende begeleidingsstijlen. Wij kiezen voor ‘de begeleidingsstijl voor de sociaalculturele groepsbegeleider’  DE PERSOONLIJKE INTERACTIESTIJL

 6 componenten Aandacht voor scherp waarnemen BEGELEIDINGSSTIJLEN  6 componenten Aandacht voor scherp waarnemen Respect tonen via communicatieve erkenning Empathisch zijn door zich te verplaatsen Balans tussen symmetrie & assymetrie Balans tussen directiviteit >< non-directiviteit Intellectuele flexibiliteit

 Zowel product- als procesgericht gedrag BEGELEIDINGSSTIJLEN  Zowel product- als procesgericht gedrag Productgerichte gedragingen Procesgerichte gedragingen Groepsdoel aan de orde stellen Groepsdoel verduidelijken Vragen om door te werken Samenvatten .. Actief luisteren Vragen om anderen te laten uitspreken Aanmoedigen om mee te doen Vragen op elkaar in te gaan Waardering uitspreken ..

 Vragen stellen >< uitgaan van veronderstelde zekerheden BEGELEIDINGSSTIJLEN  Vragen stellen >< uitgaan van veronderstelde zekerheden