Een Europese invalshoek Utrecht, 21 oktober 2009 Dr. Xandra Kramer Implementatie van de Europese Mediationrichtlijn

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober Inleiding Procederen in Europa is … o Kostbaar o Tijdrovend o Gecompliceerd  En leidt (dus) regelmatig niet tot het gewenste resultaat Maatregelen Nationaal: -Verbetering procesrecht -Alternatieve geschillenbeslechting Europees: - IPR-regelingen -Eenvormige procedures -Alternatieve geschillenbeslechting

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober Het Europeesrechtelijke kader  Tot Verdrag van Amsterdam beperkt (Art. 220 EGV)  EEX-Verdrag bevoegdheid en tenuitvoerlegging vonnissen, en EVO-Verdrag toepasselijk recht  Verdrag van Amsterdam, in werking 1 mei 1999: Art. 61 sub c EGV: maatregelen op gebied justitiële samenwerking in burgerlijke zaken met oog op geleidelijke totstandbrenging van een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid Art. 65 EGV: maatregelen op gebied samenwerking in burgerlijke zaken met grensoverschrijdende gevolgen, voor zover nodig voor de goede werking van de interne markt. a) Betekening, bewijs, erkenning en tenuitvoerlegging b) Conflictregels en bevoegdheidsregels c) Afschaffing hinderpalen goede werking procedures  Verdrag van Lissabon: Art. 81 EGV, sub e) daadwerkelijke toegang tot de rechter; sub g) ontwikkeling alternatieve methoden voor geschillen- beslechting; sub h) ondersteuning opleiding magistraten en justitieel personeel

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober Het Europese procesrechtelijke landschap  Procesrechtelijke regelingen bevoegdheid samenwerking/eenvormige procedures/ erkenning en tul rechtshulpprocesrechtelijke regels  Toepasselijk recht  Gemengde regelingen Brussel I (44/2001) Brussel IIbis (2201/2003) EET (Executoriale titel) (805/2004) Betekening (1393/2007) Bewijs (1206/2003) Betalingsbevel (EBB) (1896/2006) Small claims (EPGV) (861/2007) Mediationrichtlijn (2008/52/EG) EVO-Rome I (593/2008) Rome II (864/2007) Insolventie (1346/2000) Alimentatie (4/2009) Voorstel Erfrecht (Groenboek Huw.verm.)

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober Het Europese debat  Van primair aandacht voor IPR-regels: coördinerende regelingen in grensoverschrijdende zaken, zonder harmonisatie (bevoegdheid, erkenning en tul, betekening, bewijs)  Naar nadruk op handhaving en eenvormige procedures/procedurele regels (betalingsbevel, small claims en mediation) – Access to justice Probleempunten: Procesrecht van oudsher sterk nationaal georiënteerd o In grensoverschrijdende geschillen altijd lex fori processus o Procedurele autonomie lidstaten Commissie wil vaak meer dan de lidstaten willen o Proportionaliteit en subsidariteit (art. 5 EGV) o Reikwijdte: grensoverschrijdend v. (ook) nationaal (art. 65 EGV) Overige vraagpunten o Minimum v. maximumharmonisatie o Optioneel v. dwingend o Vorm: Richtlijn of Verordening

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober Europa en Mediation  Aanbeveling Commissie buitengerechtelijke beslechting consumentengeschillen (1998)  Kwam vooral op gang door Tampere Conclusies (1999)  Ook in openvolgende programma’s ADR een thema (Haags programma 2004; Stockholm programma 2009)  Groenboek alternatieve wijzen van geschillenbeslechting burgerlijke en handelszaken (2002)  Voorstel Mediationrichtlijn 2004, aangenomen 21 mei 2008 Betere toegang rechtspleging omvat ook buitengerechtelijke geschillenbeslechting (Ov. 5 Rl.) Toegesneden op behoeften artijen, kosteneffectieve en snelle beslechting (Ov. 6 Rl.) Bieden voorspelbaar juridisch kader, verhouding procedure (Ov. 7 Rl.) Bevorderen mediation, rechtszekerheid, waarborgen vertrouwen, kwaliteit, uitvoerbaarheid (Ov Rl.)  European Code of Conduct for Mediators (prive-initiatief, met ondersteuning Commissie) (2004)

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober De Mediationrichtlijn – totstandkoming en knelpunten 1) Willen we reguleren en wat willen we reguleren? Uitgangspunt Nederland: mediation niet juridiseren 2) Zo ja, moet dit op Europees niveau? Nederland: niet nodig en in strijd met subsidariteit 3) Grensoverschrijdend – nationaal -> Richtlijn beperkt tot grensoverschrijdende gevallen a. Relevantie? b. Differentiatie c. Grensoverschrijdend wellicht beter gereguleerd dan nationaal 4) Inhoudelijke knelpunten waarover in Brussel veel gediscussieerd is  Kwaliteit mediation en mediators  Doorverwijzing/informatie door gerechten (mogelijkheid of plicht?)  Uitvoerbaarheid (exequatur?)  Vertrouwelijkheid en verjaringstermijnen (schorsing)

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober De Mediationrichtlijn – korte inhoud burgerlijke en handelszaken (vgl. Vo’s) (art. 1) tenzij partijen geen zeggenschap (+ Ov. 10) grensoverschrijdend geschil (art. 2) “bemiddeling/mediation” (art. 3) kwaliteit (art. 4) ‘doorverwijzing’ gerechten (art. 5) uitvoerbaarheid (+ Brussel en EET) (art. 6) vertrouwelijkheid (art. 7) verjaring (art. 8) voorlichting en informatie (art. 9, 10) Reikwijdte Verplichtingen

Seminar Implementatie Mediationrichtlijn 21 oktober De Mediationrichtlijn – hoe nu verder? Punten van aandacht bij implementatie (voor 21 mei 2011): Vorm: In Rv, aparte (uitvoerings)wet, kaderwet? Reikwijdte: Ook voor nationale mediations? Inhoudelijke punten: o Kwaliteitswaarborg o Verwijzing o Uitvoerbaarheid o Vertrouwelijkheid o Verjaring

Xandra Kramer Universitair hoofddocent Erasmus Universiteit Rotterdam; Rechter-plaatsvervanger Rechtbank Rotterdam Postbus 1738/Burg. Oudlaan DR Rotterdam Website Phone Dank voor uw aandacht