DE FUNCTIONEEL- NOTIONELE METHODE

De functioneel-notionele methode 1. INLEIDING

INLEIDING Twee belangrijke vragen als linguistisch vertrekpunt Twee antwoorden volgens de notioneel-functionele methode

Twee belangrijke vragen als linguistisch vertrekpunt Wat is een taal? Hoe leert iemand een vreemde taal?

Antwoorden volgens de functioneel-notionele methode VRAAG 1 : WAT IS EEN TAAL? taal bestaat uit ‘noties’ (= inhoud) en ‘functies’ (=doelstellingen) taal is een middel om binnen een bepaalde (sociale) context te communiceren en ‘doelstellingen’ te bereiken GEVOLG: taal en context zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden

Antwoorden volgens de functioneel-notionele methode VRAAG 2: HOE LEERT IEMAND EEN VREEMDE TAAL? Taal en context zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden  Gevolg voor ‘vreemde taal’: aanleren vanuit een concrete en ‘levensechte’ context

De functioneel-notionele methode 2. WAT BETEKENT DIT?

De functioneel-notionele methode 1. Noties 2. Functies 3. Basisidee 4. Componenten 5. Kenmerken

NOTIES Een concept, idee, welke boodschap/betekenis wil men overbrengen Algemene noties : tijd, verleden, hoeveelheid, duur Onderwerp gerelateerd, woordenschat ( bijvoorbeeld huis, hond,…)

FUNCTIES Het persoonlijke gedrag: gedachten en gevoelens verwoorden Het interpersoonlijke gedrag: iemand begroeten, voorstellen,… Het directe gedrag: proberen acties van anderen te beïnvloeden, iemand overtuigen van het tegenovergestelde Het verwijzende gedrag: rapporteren van feiten uit het verleden, heden of toekomst Het fantasierijke gedrag: creatieve en artistieke discussies en uitdrukkingen naar aanleiding van een gedicht, een toneelstuk, een schilderij, een TV-programma, een film, …

BASISIDEE ‘Noties’ en ‘functies’ aanbrengen via concrete context

Componenten Componenten van concrete context: 1. Fysieke context (bv. In de apotheek, in de stad, ...) 2. Het communicatiekanaal (geschreven vs gesproken) 3. Taalactiviteit (productief vs receptief) 4. Het aantal en karakter van de deelnemers 5. De onderlinge relaties en de soort activiteit

KENMERKEN Eerst mondeling en dan schriftelijk aanbrengen Grammatica is steeds inductief Generalisering Leerders kunnen gemakkelijk de leerstof uit de lessen in de praktijk brengen De situatie waarin de taal wordt gebruikt en niet de grammatica

KENMERKEN De volgorde waarin noties worden aangeboden is gebaseerd op dagdagelijks taalgebruik Behoefte van de leerder staat centraal Eerste actie : het in kaart brengen van de noden van de leerder via b.v. een portfolio, op basis van die analyse doelstellingen, leerinhouden, manier van evalueren De evaluatie richt zich op het vermogen van de leerder om de taal in te schakelen en te reageren in een omgeving

De functioneel-notionele methode 3. DE VOORDELEN VAN DE NOTIONEEL-FUNCTIONELE METHODE

DE VOORDELEN Motivatie door levensechte omstandigheden: onmiddelijk toepasbaar in echte leven Betekenis (en niet grammatica of een situatie) is de basis. Men maakt op voorhand een analyse van de noden van de leerder en die analyse reflecteert zich vervolgens in de doelstellingen, leerinhouden en manier van leren.

DE VOORDELEN Taalleerders leren authentiek taalgebruik De leerder staat centraal   Evaluatie richt zich op het vermogen van de leerder de taal te gebruiken zodat hij/zij kan reageren en opereren in een omgeving . (sociale context is belangrijk)

De functioneel-notionele methode 4. DE NADELEN VAN DE FUNCTIONEEL-NOTIONELE METHODE

DE NADELEN minder resultaat op langere termijn, beter voor kortere termijn spoedcursus voor mensen die een korte periode in het buitenland gaan werken het aanleren van grammatica in een context kan leiden tot ‘artificiële’ dialogen en conversaties

DE NADELEN moeilijkheden voor de cursist om de in de klas ingeoefende leerstof (in zeer concrete omgeving) toe te passen in gelijkaardige situaties buiten de klas verschillende verwachtingspatronen van de cursisten (de jongen met het Spaanse lief tov de germanist) ontstaan van frustraties bij de cursisten die een meer analystische benadering wensen

DE NADELEN voor elke functie is er een groot aanbod aan grammaticale structuren – > overload te grote aandacht voor de functies waardoor de grammatical genegeerd wordt welke volgorde van te behandelen functies ? welke functies leren we eerst aan ? wat doen we met de hogere niveau’s ? Meer complexe uitingen leren voor basisfuncties of meer complexere functies aanleren ?

De functioneel-notionele methode 5. DE VERSCHILLEN MET ANDERE METHODES

DE VERSCHILLEN Verschil met grammaticale methode F/N-methode legt nadruk niet op grammatica, maar wel op communicatie Verschil met audiolinguale methode F/N-methode heeft geen ‘pattern drills’ of eindeloos herhalen van patronen F/N-methode legt wel nadruk op ‘spontane’ conversaties

DE VERSCHILLEN Verschil met receptieve methode N/F legt nadruk op productie en zelfredzaamheid

De functioneel-notionele methode 6. HET EUROPEES REFERENTIEKADER

De functioneel-notionele methode Taalniveaus Verband ERK en N/F-methode Waarom ERK?

TAALNIVEAUS Het ERK onderscheidt 6 taalcompententieniveaus: van beginner tot near-native. NIVEAU A: Basisgebruiker (A1 & A2) NIVEAU B: Onafhankelijke gebruiker (B1 & B2) NIVEAU C: Vaardige gebruiker (C1 & C2)

VERBAND ERK EN F/N-METHODE Uitgangspunt bij het bepalen van een niveau is wat men kan in de betreffende taal, omschreven in descriptoren die zijn uitgewerkt in can do-statements (in het Nederlands: ik-kan stellingen). Het ERK beschrijft vaardigheidsniveaus van taalbeheersing, in termen van: - taalomvang: wat moet je kunnen, in welke contexten en voor welke doelen? - taalcomplexiteit en mate van correctheid : hoe goed moet je het kunnen?

VERBAND ERK EN F/N-METHODE Het ERK is actiegericht: taalleerders zijn ‘sociale wezens’: taalhandelingen treden op binnen taalactiviteiten die op hun beurt deel uitmaken van een bredere sociale context Het is uitsluitend deze context die de volle betekenis van die activiteiten bepaalt. zelfde opvatting als F/N-methode

WAAROM ERK? Internationaal vergelijkbare taalniveaus Vervolgstudie of werk in het buitenland: Mogelijkheid tot zelfbeoordeling via can do-statements Mogelijkheid tot zelfplanning Levensecht leren Inzicht in beheersingsniveaus van deelcompetenties

WAAROM ERK? Mogelijkheid om te differentiëren: leerlingen kunnen werken aan die aspecten van taal waar zij (meer) training in nodig hebben Internationale examens: de school kan ervoor kiezen om een internationaal erkend certificaat te laten behalen (zoals Cambridge, Goethe, DELF, DELE), dat ook gekoppeld is aan het ERK